شناختن پيغمبران†:
همان‌طور که افراد برگزیده و ممتازى در همه علوم و فنون، باقریحه‌ی خاصى متولد می‌شوند و داراى طبیعت غیر عادى هستند و نسبت به دیگران امتیازاتى دارند، به همین طریق، انبیا یعنى پیغمبران، با قریحه‌ی خاص و طبیعت غیر عادى متولد می‌شوند و بر دیگران امتیاز دارند.
به محض اینکه شاعرى کلام منظومى بگوش شما برساند، ذوق و قریحه و شایستگى شاعر براى شما محسوس و آشکار می‌شود و تشخیص می‌دهید که شاعر در شعرى که گفته، داراى ملکه‌ی خاصى است؛ زیرا کسانى دیگر هرچه بکوشند نخواهند توانست چنان شعرى بسرایند.
همچنین خطیب بلیغ و شیرین سخنى را در نظر بگیرید، یا نویسنده‌ی با ذوق و توانا یا مخترع هنرمند و پیشواى مصلح و نیرومندى را در نظر آورید، و کار ارزنده‌ی هریک را ارزیابى کنید، مى‌بینید هریک از این افراد به وسیله‌ی قریحه‌ی ممتازى که داشته، کارهائى را انجام داده است که براى شما و همه مردم بى‌سابقه بوده است!
وضع پیغمبر نیز چنین است؛ زیرا در قلب پیغمبر و در ذهن او معانى و افکار بکرى خطور می‌کند که به قلب هیچ بشرى خطور نمی‌کند! در نتیجه، پیغمبر مسائل و موضوعاتى را براى مردم تشریح می‌کند که کس دیگرى نمى‌تواند، و همچنین نظر او به امور دقیق، چنان توجه و نفوذ می‌کند که نظر سایر مردم متوجه آن نیست و نمى‌فهمند، اگرچه سال‌ها بکوشند و دقت کنند!
اینجاست که آنچه بگوید عقل سلیم آن را مى‌پذیرد و همه‌ی دل‌ها به راستى آن گواهى می‌دهند و نیز تجربیات دنیا و مظاهر جهان هستى هریک از گفته‌هاى او را تصدیق و تایید می‌کنند، و اگر کسى بخواهد از آن مطالب مطلبى را بگوید، هیچ‌گاه نخواهد توانست!
نکته‌ی دیگرى که مسلم است این است که فطرت پیغمبر پاک است و سرشت او تمیز و منزه و در هیچ شأنى از شئوون زندگى راهى جز راه صدق و عفاف و شرف نمى‌پوید و هیچ گفتار و رفتارى که مطابق حق و صواب نباشد از او صادر نمی‌شود، مردم را به ترقى و تکامل هدایت می‌کند، و در آنچه دیگران را به انجام آن امر می‌کند خودش پیشى می‌گیرد و در سراسر دوران حیاتش حتى نکته‌اى که عملش با گفتارش تطبیق نکند، دیده نمی‌شود، و قول و عمل او به هیچ غرض ذاتى آمیخته نیست. پیغمبر در راه مصالح مردم تحمل ضرر و زیان می‌کند و در راه مصلحت خودش به هیچکس ضرر و زیانى نمی‌رساند، تمام زندگانى پیغمبر نمونه‌ی راستى و امانت و شرافت و صفا و خوشرفتارى و فکر و اندیشه‌ی بلند و جوانمردى و بلند نظرى و بلند همتى است و هیچ عیب و نقصى در او دیده نمی‌شود. این همه معانى و صفات، شاهد ناطقى است به اینکه چنین مردى پیغمبر راستگوى خدا است که براى راهنمائى مردم فرستاده شده است.