مبادی اسلام

ايمان به فرشتگان خداوند متعال:

دومین امرى را که رسول الله جمقرر داشته که بعد از ایمان به خداى عزّ وجل بدان ایمان داشته باشیم، وجود فرشتگان است و بزرگ‌ترین فائده‌ی این ایمان این است که عقیده‌ی توحید از همه آلودگی‌هاى شرک و آلایش‌ها و خطرات آن تطهیر می‌شود.

قبلاً دانستید که مشرکین دو نوع مخلوق را شریک خداى متعال می‌دانستند.

نوع اول- مخلوقى بودند که وجود جسمى داشته و چشم می‌تواند آن ها را ببیند، مانند آفتاب، ماه و ستارگان، آتش و آب و مردان بزرگ و غیره.

نوع دوم- مخلوقاتى که وجود جسمانى ندارند و از انظار پوشیده‌اند و گویا در پشت پرده، امور جهان هستى را اداره می‌کنند مثلاً بعضى هوا و باد را مى‌فرستند و بعضى ابرها را به جلو می‌رانند و باران مى‌بارند و بعضى نور تهیه می‌کنند الخ.

آفریدگان نوع اول همان‌هایى هستند که در جلوى نظر انسان قرار دارند و الوهیت آن‌ها به مجرد کلمه‌ی «لا اله الا الله» منتفى می‌شود و از بین می‌رود.

لیکن آفریدگان نوع دوم از نظرها پوشیده‌اند و تحت حواس قرار نمی‌گیرند. و همین نوع آفریدگان هستند که همه مشرکان به شدت به آن ها علاقه مى‌ورزند و خدایان و معبودانى از میان آن‌ها براى خود انتخاب می‌کنند.

یا اینکه آن‌ها را ذریه‌ی خداوند متعال می‌دانند و براى آن‌ها صورت‌هاى خیالى تصویر می‌کنند و براى آن‌ها سجده می‌کنند و براى تقرّب به آن‌ها نذرهائى تقدیم می‌دارند؛ بدین جهت اسلام براى اینکه عقیده‌ی مردم را به نور توحید خالص منور نماید عقیده‌ی مستقل دیگرى را بیان کرده است.

رسول اکرم جبراى ما توضیح داده که آن آفریدگان نورانى را که بعضى براى خود خدا قرار داده‌اند یا اینکه آن‌ها را ذریه‌ی خداوند متعال می‌دانند، در حقیقت فرشتگان خداى متعال‌اند که در الوهیت، یعنى دستگاه خدایی اوتعالى مداخله‌اى ندارند بلکه همه مطیع امر خداى متعال‌اند و بر خلاف امر اوتعالى کارى نمی‌کنند و خداوند متعال به وسیله‌ی آن‌ها امور کشورش را اداره مى‌کند و فرشتگان اوامر او را به خوبى انجام می‌دهند و از خود هیچ قدرت و نیروئى ندارند و در سایه‌ی قدرت و توانائى‌یى که به آن‌ها از جانب اوتعالى داده شده است، نمی‌توانند در برابر خداوند متعال طرحى و پیشنهادى داشته باشند. و نیز توانائى آن را ندارند که در پیشگاه اوتعالى براى کسى شفاعت کنند و براى انسان‌ها مایه‌ی سرشکستگى و ننگ است که آن‌ها را عبادت کنند یا از آن‌ها یارى بخواهند.

زیرا خداى متعال روزى که آدم÷را آفرید به فرشتگان امر کرد که او را سجده کنند، و به آدم علمى داد که به آن‌ها نداده است و آدم را خلیفه و جانشین خودش در روى زمین قرار داد و براى آن‌ها چنین عنوانى قائل نشد. در این صورت براى انسان چه ننگى بالاتر از این است که در برابر فرشتگان سجده کند، که قبلاً آن‌ها در برابر آدم÷سجده کرده‌اند؟

و چه شرمندگى براى انسان بالاتر از اینکه از فرشتگان طلب و سوال کند؟

رسول اکرم جما را از عبادت‌کردن فرشتگان و از شریک قراردادن آن‌ها به خداوند متعال منع فرموده و ضمناً براى ما تشریح نموده که آن‌ها بندگان برگزیده‌ی خداوند متعال و از گناه و اشتباه منزه‌اند و فطرت شان طورى قرار داده شده است که از اوامر خداوند متعال سرپیچى نتوانند و آنچه از بالا به آن‌ها امر می‌شود، اجرا می‌کنند و آن‌ها همیشه در حالت عبادت‌اند و خداوند متعال از بین آنان فرشته‌ی کریمى را برگزیده و او جبرائیل÷است که براى فرستادگان و پیغمبران خداوند متعال وحى مى‌آورد.

همین فرشته قرآن عظیم‌الشان را بر محمد جنازل کرده. و یک دسته از این فرشتگان در هر لحظه‌اى با انسان همراه‌اند و هر حرکتى چه خوب و چه بد که از انسان صادر شود، آن‌ها مى‌بینند و مى‌شنوند و حتى هر حرفى را که از دهن انسان بیرون آید، چه پسندیده و چه ناپسندیده، ثبت و ضبط می‌کنند و سجل اعمال هر انسان نزد آن فرشتگان محفوظ می‌ماند و آن روزیکه شخص نزد خداوند متعال در برابر عدالت الهى مى‌ایستد، پرونده‌ی او را به او عرضه می‌کنند و در باره‌ی هرکارى که در دوره‌ی زندگى این دنیا، نهانى ویا آشکار، چه خوب و چه بد انجام داده، شهادت خواهند داد.

راجع به حقیقت فرشتگان و چگونگى خلقت آن‌ها، هیچ‌گونه خبرى به ما داده نشده است و فقط از صفات آن‌ها خبر داده شده است و به ما امر شده که به وجود آنان ایمان داشته باشیم و براى شناختن چگونگى آنان راهى نداریم، و اگر در خصوص چگونگى آنان چیزى از پیش خودمان بسازیم البته دلیل نادانى ما محسوب خواهد شد.

ولى انکار وجود آنان کفر است و هیچ کس نیز نمی‌تواند دلیل بر انکار وجود فرشتگان اقامه کند، و انکار وجود فرشتگان در حقیقت تکذیب پیامبران است.

حقیقت امر این است که به وجود فرشتگان ایمان نمى‌آوریم مگر از آن جهت که پیغمبر راستگوى تصدیق شده امر کرده است که به وجود فرشتگان ایمان داشته باشیم.