دلایل صرف عقلانی قرآن
دلایلی که قرآن برای بیان صحت رهنمودهایش ذکر میکند، دلایلی عقلیست که عقل سلیم را بر آن میدارد تا درستیِ دادههای قرآن را بپذیرد و بدان اذعان کند؛ ملاحظه کنید که اللهﻷمیفرماید:
﴿إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ١٩٠﴾[آلعمران: ۱٩۰].
«همانا در آفرینش آسمانها و زمین و گردش شب و روز، نشانههایی برای خردمندان وجود دارد».
و میفرماید:
﴿أَمۡ خُلِقُواْ مِنۡ غَيۡرِ شَيۡءٍ أَمۡ هُمُ ٱلۡخَٰلِقُونَ ٣٥﴾[الطور: ۳۵].
«آیا بدون آفریدگار، آفریده شدهاند یا خودشان آفرینندهاند؟».
همچنین میفرماید:
﴿مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍۚ إِذٗا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهِۢ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ﴾[المؤمنون: ٩۱].
«الله، هیچ فرزندی برنگرفته است و هیچ معبودی با او نیست. (اگر جز این بود) هر معبودی آفریدههایش را (به سوی خود) میبرد و بر یکدیگر برتری میجستند».
و نیز دلایلی که اللهﻷدربارهی نبوت محمد جذکر مینماید، دلایلی عقلیست؛ همانگونه که میفرماید:
﴿وَلَوۡ تَقَوَّلَ عَلَيۡنَا بَعۡضَ ٱلۡأَقَاوِيلِ ٤٤ لَأَخَذۡنَا مِنۡهُ بِٱلۡيَمِينِ ٤٥ ثُمَّ لَقَطَعۡنَا مِنۡهُ ٱلۡوَتِينَ ٤٦﴾[الحاقة: ۴۴-۴۶].
«اگر پیامبر سخنان دروغینی بر ما میبست، او را با دست راست و به شدت میگرفتیم؛ سپس رگ قلبش را قطع میکردیم».
و میفرماید:
﴿وَإِن كُنتُمۡ فِي رَيۡبٖ مِّمَّا نَزَّلۡنَا عَلَىٰ عَبۡدِنَا فَأۡتُواْ بِسُورَةٖ مِّن مِّثۡلِهِۦ وَٱدۡعُواْ شُهَدَآءَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ ٢٣﴾[البقرة: ۲۳].
«و اگر در مورد آیاتی که بر بنده ی خویش نازل کرده ایم، شک و تردید دارید، پس اگر راست می گویید، یک سوره همانند قرآن بیاورید».