روش قرآن در اثبات اصول

فهرست کتاب

روش همه‌ی گمراهان

روش همه‌ی گمراهان

هیچ فرقه‌ی گمراه یا دین باطلی وجود ندارد، مگر اینکه برای استدلال به قرآن و هر چیز دیگری، همین شیوه را در پیش می‌گیرد و در پیِ شبهات برمی‌آید؛ این، یک واقعیت عینی‌ست. قدری‌ها یا منکران تقدیر، به این آیه استدلال می‌کنند که الله متعال می‌فرماید:

﴿إِنَّا هَدَيۡنَٰهُ ٱلسَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرٗا وَإِمَّا كَفُورًا ٣[الإنسان: ۳].

«ما، راه را به او (=انسان) نشان دادیم؛ خواه سپاس‌گزار باشد و خواه ناسپاس».

از آن‌سو، جبری‌ها- که قایل به مجبور بودن انسان در همه‌ی افعالش هستند- بدین آیه استدلال می‌کنند که اللهمی‌فرماید:

﴿وَمَا تَشَآءُونَ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ[الإنسان: ۳].

«و شما (راهی به سوی او) نمی‌خواهید مگر آنکه الله بخواهد».

[عقیده‌ی قدری‌ها و جبری‌ها، در تضاد کامل با یکدیگر قرار دارد؛ اما همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، هم آیه‌ی مورد استدلال قدری‌ها در سوره‌ی انسان است و هم آیه‌ی مورد استدلال جبری‌ها!].

خوارج به این آیه استدلال می‌کنند که الله متعال می‌فرماید:

﴿إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِ[يوسف: ۴۰].

«فرمانروایی تنها از آن الله است».

مُعَطِّله برای اثبات پندارشان به این آیه استدلال می‌کنند که اللهمی‌فرماید: ﴿لَيۡسَ كَمِثۡلِهِۦ شَيۡءٞ[الشوري: ۱۱].

«هیچ چیزی همانند او نیست».

و مُشَبِّهه به این آیه استدلال می‌کنند که:

﴿يَدُ ٱللَّهِ فَوۡقَ أَيۡدِيهِمۡ[الفتح: ۱۰].

«دست الله بالای دستان‌شان است».

بلکه یهود و نصارا نیز در رابطه با باورهای خود به آیاتی از قرآن استدلال می‌کنند!.