مقدمه مترجم
الحمد لله رب العالمین والصلاه والسلام علی أشرف الأنبیا والـمرسلین محمد وعلی آله وصحبه.
أما بعد:
کتاب‌های مشهور حدیث بسیار زیادی اعم از صحیح، جامع، مسند، مستدرک و مستخرج وجود دارد که صحیح‌ترین آن‌ها به صحاح سته مشهور هستند. ما در اینجا به طور اختصار به معرفی مصنفین آنان می‌پردازیم.
۱- «امام بخاری»
امام ائمه و شیخ حفاظ امت، ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بخاری، فارسی/می‌باشد. در بخارا در سال ۱٩۴ هجری متولد شد. برای طلب حدیث سفرهای متعدد و طولانی در سرزمین‌های مختلف اسلامی انجام داد. پیش نویس کتاب «الجامع الصحیح» را در حرم شریف آغاز نموده و تالیف کتاب «صحیحش» شانزده سال طول کشید. در روستای خرتنگ در نزدیکی سمرقند در سال ۲۵۶ هجری دار فانی را وداع گفت. از مهمترین شروح این کتاب می‌توان «فتح الباری» اثر امام حافظ بن جحر عسقلانی را نام برد.
۲- «امام مسلم»
امام بزرگوار ابوالحسن مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری در نیشابور در سال ۲۰۴ متولد و در سال ۲۶۱ هجری در آنجا دار فانی را وداع گفت.
احادیث صحیح را بر خلاف امام بخاری بدون استنباط بر حسب اسناد در یک جا ذکر می‌کند از شیوخش امام بخاری را می‌توان نام برد.
۳- «امام ابوداود»
امام فقیه ابوداود سلیمان بن الأسعث الأزدی سجستان/در سال ۲۰۲ متولد و در سال ۲٧۵ در بصره دار فانی را وداع گفت.
۴- «امام ترمذی»
امام حافظ ابوعیسی محمد بن عیسی ترمذی/در سال ۲۰٩ در ترمذی متولد و در همان جا در سال ۲٧٩ دیده از جهان فرو بست.
ابن أثیر می‌فرماید: «در سنن ترمذی از مذاهب و وجوه استدلال آنان و انواع حدیث صحیح، حسن و غریب مشخص و بیان شده است». از شیوخش امام بخاری و ابوداود می‌باشند.
۵- «امام نسایی»
امام حافظ ابو عبدالرحمن احمد بن شعیب النسایی/در نساء نیشابور در سال ۲۱۵ هجری دیده به جهان گشود در سال ۳۰۳ هجری پس از اینکه در دمشق مورد ابتلاء قرار گرفت فرمود: «مرا به مکه ببرید». و آنجا در همان سال دیده از جهان فرو بست. از شیوخش ابوداود و ترمذی می‌باشد. امام ذهبی در سیر اعلام و النبلا از او نقل می‌کند که فرمودند: «موقعی که به دمشق رفتم به علت تبلیغات سوء امویان، مردم از امام علی کرم الله وجهه به بدی یاد می‌کردند و از او روی گردان بودند، تصمیم گرفتم کتاب «خصائص امام علی÷» را تصنیف کنم امید داشتم خداوند آنان را هدایت کند».
احادیث این کتاب توسط محدث بزرگ، شهید مظلوم دکتر احمد سیاد/تخریج و تحقیق شده است.
۶- «امام ابن ماجه»
امام حافظ ابو عبدالله محمد بن یزید بن ماجه، مولف السنن، تفسیر و تاریخ در سال ۲۰٩ متولد شد. او برای طلب حدیث به عراق، بصره، کوفه، بغداد، شام، مصر و حجاز سفرهای متعددی کرد.
روز دوشنبه هشتم رمضان سال ۲۸۳ دار فانی را وداع گفت.
رضی الله عنهم ورضوا عنه
امیدوارم بتوانیم در آینده به یاری خداوند برای هریک از این رادمردان بزرگ تاریخ اسلام کتابی مستقل به فارسی زبانان تقدیم نماییم.
محمد صدیق دهواری - سراوان
۲۲ /۶/٧۸