جایگاه امام بخاری

ثقات و مجتهدین همگی شهادت داده‌اند که در زیر سایه آسمان از امام بخاری عالم‌تر و حافظ‌تر به حدیث رسول الله وجود ندارد. شیخ و استادش امام محمد بن یحیی الذهلی از اسامی و کنیت راویان از امام بخاری می‌پرسید، او بدون کوچکترین درنگی پاسخ می‌داد. گویا سوره ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ﴾را می‌خواند. امام مسلم بن حجاج در مقابلش مانند دانش آموز کوچکی می‌نشست و زانوی تلمذ می‌زد، روزی به او گفت: «ای استاد استادان بگذار بر پاهایت بوسه بزنم».

یکی از فقیهان، پیامبرصرا در خواب دید. پیامبر به او گفت: «تا کی کتاب امام شافعی را تدریس می‌کنی؟ و کتاب مرا درس نمی‌دهی؟».

گفت: «ای رسول خداصکتاب تو چیست؟» فرمودند: «الجامع محمد بن اسماعیل».

همه‌ی این شواهد بر فضل، برتری و جایگاه رفیع و والای امام بخاری دلالت دارد.

زبانش قطعه‌ای است؛ از صدق، قلبش تکه‌ای است از طهارت. هرگز دیده نشده است او انسانی را به بدی یاد کند.. حتی کسانی که در صدد اذیت و آزار او بودند برای آنان مغفرت و بخشش طلب می‌کرد عبارت بسیار جالب و شگفت‌انگیزی دارد که بر پاکی زبان و شرافتمندی و علو درجه و مقام او دلالت می‌کند. «هرگز از کسی غیبت نکرده‌‌ام».

آیا این دلالت بر تقوی و پرهیزگاری ندارد؟

مردی که در زندگی‌اش کسی را به بدی یاد نمی‌کند و این در حالی است که افرادی بودند که همیشه در صدد اذیت و آزار او بودند. این ویژگی‌های فردی و صفات اخلاقی بر امانت و صدق او روشنایی خاصی می‌بخشد کتاب «الجامع الصحیح» کاری خارق العاده و عاری از هرگونه شک و تردید است.

مسلمانان به این کتاب اهمیت داده و از جایگاه عزیز و والایی در نزد آنان برخوردار است زیرا که آیینه تمام نمای نبوت است.

کسی که می‌خواهد در محضر پیامبرصحاضر شود کتاب «الجامع الصحیح» را بخواند.

کسی که می‌خواهد با صحابه زندگی کند. کتاب «الجامع الصحیح» را بخواند.

کسی که می‌خواهد ماهیت سنت نبوی را درک کند کتاب «الجامع الصحیح» را بخواند.

کسی که می‌خواهد مسیر زندگی‌اش را مشخص کند کتاب «الجامع الصحیح» را بخواند.

کسی که می‌خواهد خود را از پستی و فرومایگی دنیا نجات دهد باید بدان چه که در «الجامع الصحیح» وارد شده است عمل کند.

کسی که می‌خواهد عصر نبوت را مجسم کند، تصویر آن را از «الجامع الصحیح» بیابد.

کسی که می‌خواهد پله‌های رفیع اخلاق را بپیماید راهنمای او باید «الجامع الصحیح» باشد.

همان طوری که میوه پاک و شیرین در غیر از زمین آباد حاصل نمی‌شود، همین طور این کتاب بزرگ را غیر از مردی بزرگ نمی‌تواند تالیف کند.

در این کتاب «الجامع الصحیح» دو مورد بسیار با اهمیت و بزرگ یافت می‌شود. «عظمت مطالب و محتوای کتاب و عظمت مولف و نویسنده آن».

عظمت مولف و نگارنده آن نشات گیرنده از شکوه و عظمت مطالب آن است.

امام بخاری حدیث را در قلبش می‌نوشت قبل از اینکه آن را در اوراق بنویسد. و آن را عملاً با روش و اخلاق خویش تطبیق می‌کرد، حتی می‌توانیم بگوییم، ان امام همام حدیث مجسم بود. او امین است چرا که پیامبرصبه رعایت امانت تشویق می‌کند و از خیانت باز می‌دارد او راستگو است زیرا که پیامبرصراستی را تشویق و دروغ را نهی می‌کند.. او با گذشت و مهربان است، چرا که گذشت و مهربانی با سیرت و سرنوشت پیامبر سرشته بود.

***