احرام و تلبیه
احرام به معنای نیت و قصد وارد شدن به ادای مناسک حج یا عمره، همراه با بیرون آوردن لباس عادی و پوشیدن لباس احرام و گفتن تلبیه (لبّیك اللّهم لبّیك) است.
کسی که احرام را آغاز می‌کند، قبل از هر چیز غسل کند و یا فقط وضو گیرد و به جز از دو تکه پارچه که یکی را دور کمر به پائین و دیگری را بر روی شانه‌هایش می‌اندازد، لباس دیگری نباید بر تن داشته باشد، و نباید عمامه بر سر کند و سرش را با چیزی بپوشاند و کفشهای معمولی را بیرون آورده و تنها از دمپایی ساده استفاده کند. و همچنین از پوشیدن لباسهای رنگی و نقش‌دار خودداری شود و زنان نقاب بر چهره نکنند.
پس از پوشیدن «ازار و رداء» (لباس احرام)، دو رکعت نماز نفل بخواند، و در رکعت اول بعد از سورۀ فاتحه، سورۀ «قل يا ايـها الكافرون»، و در رکعت دوم بعد از فاتحه، سورۀ «قل هو اللهُ احد» را بخواند.
بعد از خواندن دو رکعت نماز نفل، نیت احرام کند، اینطور که: اگر نیت تنها حج را، که به نام «حج مفرد» شناخته می‌شود، داشت بگوید:
«اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أُرِيْدُ الْحَجَّ، فَيَسِّرْهُ لِيْ وتَقَبَّلْهُ مِنِّيْ»
ترجمه: «پروردگارا ! من نیت حج خانه‌ات را دارم، پس آن را بر من سهل و آسان کرده و آن را از من بپذیر».
و اگر نیت حج و عمره را با هم داشت (که به «حج قران» یاد می‌شود) بگوید:
«اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أُرِيْدُ الْعُمْرَةَ والْحَجَّ، فَيَسِّرْ هُمٰا لِيْ وتَقَبَّلْهُمٰا مِنِّيْ».
ترجمه: «پروردگارا ! من نیت عمره و حج خانه‌ات را دارم، پس این کار را بر من آسان کرده و آن را مورد قبول درگاه خویش قرار بده».
و اگر نیت حج تمتّع را داشت، در هنگام احرام اول برای عمره چنین بگوید:
«اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أُرِيْدُ الْعُمْرَةَ فَيَسِّرْ هٰا لِيْ وتَقَبَّلْهٰا مِنِّيْ».
ترجمه: «پروردگارا ! عمره را اراده کرده‌ام، پس آن را بر من آسان بفرما و از من بپذیر».
و در هنگام احرام دوم به حج، در روز «ترویه» (روز هشتم ذوالحجۀ) بگوید:
«اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أُرِيْدُ الْحَجَّ، فَيَسِّرْهُ لِيْ وتَقَبَّلْهُ مِنِّيْ»
و اگر نیت تنها عمره را داشت، بگوید:
«اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أُرِيْدُ الْعُمْرَةَ، فَيَسِّرْهٰا لِيْ وتَقَبَّلْهٰا مِنِّيْ».
و پس از نیتِ هر کدام از مناسک چهار گانۀ بالا، باید حتماً «تلبیه» بگوید و حداقل تلبیه را سه بار با صدای نسبتاً بلند تکرار کند و اینچنین بگوید:
«لَبَّيْكَ اللّٰهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لٰا شَرِيْكَ لَكَ لَبَّيْكَ، إِنَّ الْحَمْدَ والنِّعْمَةَ لَكَ والْمُلْكَ، لٰا شَرِيْكَ لَكَ».
ترجمه: «پروردگارا ! اجابت فرمان تو نمودم، و پیوسته مُطیع و مُنقاد فرمان تو هستم، و در خدمت گزاری حاضرم، براستی تو از شریک و انباز، پاک و منزهی، و در واقع تمام ستایش‌ها و نعمت‌ها و پادشاهی‌ها و حکومت‌ها از آنِ توست. و کسی همتا و همگون و شبیه و همسنگ و شریک و انباز تو نیست».
و پس از خواندن «تلبیه»، بر رسول خدا جصلوات و درود بفرستد، و برای مقاصد خویش و تمام مسلمانان دعا بکند؛ و مستحب است که بعد از «تلبیه» این دعا را بخواند:
«اَللّٰهُمَّ أٔعِنِّيْ عَلٰي أٔدٰاءِ هٰذَا النُّسُكِ، وتَقَبَّلْهُ مِنِّيْ، واجْعَلْنِيْ مِنَ الَّذِيْنَ اسْتَجٰابُوْ لَكَ واٰمَنُوْا بِوَعْدِكَ واتَّبَعُوْا أٔمْرَكَ واجْعَلْنِيْ مِنْ وَفْدِكَ الَّذِيْنَ رَضِيْتَ عَنْهُمْ وأٔرْضَيْتَهُمْ وقَبِلْتَهُمْ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔسْأٔلُكَ رِضٰاكَ والْجَنَّةَ، وأٔعُوْذُ بِكَ مِنْ غَضَبِكَ والنّٰارِ.
اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِيْ ولِوٰالِدَيَّ ولِجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ والْمُؤْمِنٰاتِ والْمُسْلِميْنَ والْمُسْلِمٰاتِ، اَلْأٔحْيٰاءِ مِنْهُمْ والْأٔمْوٰاتِ. رَبَّنٰا اٰتِنٰا فِي الدُّنْيٰا حَسَنَةً وفِيْ الْاٰخِرَةِ حَسَنَةً وقِنٰا عَذٰابَ النّٰارِ.
وَ صَلِّ اللّٰهُمَّ وسَلِّمْ عَليٰ سَيِّدِنٰا ونَبِيِّنٰا مُحَمَّدٍ وعَليٰ اٰلِهِ وأٔصْحٰابِهِ أٔجْمَعِيْنَ».
ترجمه: «پروردگارا ! مرا بر ادای این مناسک کمک و یاری کن و آن را از من بپذیر. و مرا از زمرۀ کسانی بگردان که فرمان تو را اجابت کرده و به وعدۀ تو ایمان آورده و از امر تو پیروی نموده است. و مرا از گروهی بگردان که از آنها راضی و خشنود شده‌ای و آنها را با نعمت‌هایت راضی گردانیدی و آنها را به درگاهت پذیرفته‌ای.
پروردگارا ! من از تو رضای تو را و بهشت تو را می‌خواهم، و از غضب و دوزخ تو، به تو پناه می‌برم. خداوندا ! مرا و پدر و مادر مرا و تمام مردان با ایمان و زنان با ایمان و مردان مسلمان و زنان مسلمان و زندگان و مردگان آنها را بیامرز.
پروردگارا ! در دنیا و آخرت به ما نیکی عطا فرما و سرای دنیا و آخرت ما را خوش و خرّم گردان و ما را از آتش دوزخ نگاهدار.
پروردگارا ! بر سرور و پیامبر ما حضرت محمد جو بر جملگی آل و اصحاب او، صلوات و درود بفرست».
یادآوری چند نکته:
۱- نیت به قلب واجب است و به زبان سنّت است، و اگر تنها به نیت قلبی اکتفا کرد، کفایت می‌کند.
۲- در بالا، نیت احرام به زبان عربی و ترجمۀ فارسی آن نوشته شده است، ولی اگر برای شخصی زبان عربی مشکل بود، می‌تواند مطلب آن را به زبان خود (هر زبانی که باشد) ادا نماید.
۳- لبّیک گفتن بسیار، در هر حالت مستحب است: در حالت ایستاده، نشسته، پیاده، سواره، خوابیده، در حال بی‌وضویی، جنابت، قاعدگی، هنگام تازه شدن حالت‌های زمانی و مکانی، مثل: آمدن شب و روز و سحرگاهان، هنگام جمع شدن دوستان و رفقاء، هنگام برخاستن و نشستن، هنگام بالا رفتن و پائین آمدن از جایی، هنگام سوار شدن و پیاده شدن، بعد از نمازها، در همۀ مساجد و... در تمام این حالات، تلبیه گفتن بسیار، مستحب و کاری پسندیده و شایسته است.