دعاهای شوطهای هفتگانۀ سعی میان صفا و مروه
بعد از خواندن دعا در بالای صفا، شروع به سعی میان صفا و مروه کند، و در هر شوط دعاهای ذیل را بخواند:
دعای شوط اول (در سعی از صفا به طرف مروه):
«اَللهُ أٔكْبَرُ، اَللهُ أٔكْبَرُ، اَللهُ أٔكْبَرُ، اَللهُ أٔكْبَرُ كَبِيْراً والْحَمْدُ لِلّٰهِ كَثِيْراً وسُبْحٰانَ اللهِ الْعَظِيْمِ وبِحَمْدِهِ الْكَرِيْمِ بُكْرَةً وأٔصِيْلاً، ومِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وسَبِّحْهُ لَيْلاً طَوِيْلاً.
لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ، أٔنْجَزَ وَعْدَهُ، ونَصَرَ عَبْدَهُ، وهَزَمَ الْأٔحْزٰابَ وَحْدَهُ؛ لٰا شَيْءَ قَبْلَهُ ولٰا بَعْدَهُ، يُحْيِيْ ويُمِيْتُ وهُوَ حَيٌّ دٰائِماً لٰا يَمُوْتُ ولٰا يَفُوْتُ أٔبَداً، بِيَدِهِ الْخَيْرُ وإِلَيْهِ الْمَصِيْرُ وهُوَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٍ.
«رَبِّ اغْفِرْ وارْحَمْ، واعْفُ وتَكَرَّمْ وتَجٰاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ، إِنَّكَ تَعْلَمُ مٰا لٰا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ اللهُ الْأٔعَزُّ الْأٔكْرَمُ» [6].
رَبَّنٰا نَجِّنٰا مِنَ النّٰارِ سٰالِمِيْنَ غٰانِمِيْنَ فَرِحِيْنَ مُسْتَبْشِرِيْنَ، مَعَ عِبٰادِكَ الصّٰالِحِيْنَ، مَعَ الَّذِيْنَ أٔنْعَمَ اللهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّيْنَ والصِّدِّيْقِيْنَ والشُّهَدٰاءِ والصّٰالِحِيْنَ وحَسُنَ أُوْلٰئِكَ رَفِِيْقاً، ذٰالِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللهِ وكَفيٰ بِاللهِ عَلِيْماً.
لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ حَقّاً حَقّاً، لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ تَعَبُّداً ورِقّاً، لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ ولٰا نَعْبُدُ إِلّٰا إيّٰاهُ مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ ولَوْكَرِهَ الْكٰافِرُوْنَ.
«إِنَّ الصَّفٰا والْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أٔوِ اعْتَمَرَ فَلٰا جُنٰاحَ عَلَيْهِ أٔنْ يَّطَّوَّفَ بِهِمٰا ومَنْ تَطَوَّعَ خَيْرَاً فَإِنَّ اللهَ شٰاكِرٌ عَلِيْمٌ» [7].
ترجمه: «خدا از همه چیز و همه کس بزرگتر و برتر است، و همه در برابر بزرگی او کوچک و حقیراند. و ستایش فقط لایق ذات اوست، آن هم ستایشی زیاد. و تسبیح و تقدیس خدایی را سزاست که بزرگ و باعظمت است؛ و ما نیز در همه وقت و در همه حال به وقت بامدادان و شامگاهان به پاکی و تسبیح او مشغولیم. و شبانگاهان برای خدا سجده و کرنش میبریم و در شب او را تسبیح و تقدیس مینمائیم.
معبودی به حق جز الله نیست که یکتایی بیهمتا است و شریک و انبازی ندارد. او وعدهاش را به پیامبرش عملی کرد و او را یاری داد و او را بر کافران و گروههای کفر پیشه و اسلامستیز پیروز گردانید و به تنهایی همۀ آنان را شکست داد.
هیچ چیز و هیچ کسی نه پیش از او بوده و نه بعد از او میماند، زنده میکند و میمیراند. و او زندۀ جاوید و باقی پایدار است که هرگز نمیمیرد و فنا نمیپذیرد. خیر و خوبی در قدرت اوست و برگشت همه به سوی اوست و او بر همه چیز تواناست.
«پروردگارا ! مرا بیامرز و رحمت خویش را شامل حال من گردان و از سر تقصیرات و گناهان من که خود به آنها دانایی درگذر، چرا که بیشک تو چیزهایی را میدانی که ما از آنها بیخبریم. و تو علاوه از ظاهر گفتار من، از راز درون من هم باخبری ولی من چون انسانی بیش نیستم، از آنچه بر من پنهان میداری بیخبرم. پروردگارا ! براستی تو از همه چیز و همه کس عزیزتر و گرامیتر هستی».
پروردگارا ! ما را از آتش دوزخ به صورت سالم، دست پُر، خوشحال و شادمان نجات بده، و مرا با بندگان نیکت همراه و همنشین در بهشت بگردان، همراه کسانی که مقربان درگاهند و خداوند به آنها نعمت هدایت داده است و مشمول الطاف نموده است و بزرگواری خویش را بر آنان تمام کرده است از قبیل: پیامبران و راستروان و راستگویان و صدّیقینی که پیامبران را تصدیق کردند و بر راه آنان رفتند و شهیدان و شایستگان که درون و بیرونشان به زیور طاعت و عبادت آراسته شده است و آنان چه دوستان خوبی هستند. این موهبتی از سوی خدا است و کافی است که خدا آگاه باشد.
بیشک هیچ معبودی جز ذات الله نیست، و براستی عبادت و بندگی فقط زیبندۀ الله است و معبود حقیقی و راستین فقط اوست. هیچ معبودی به جز الله نیست و ما نیز جز او کسی را بندگی نمیکنیم و فقط او را عبادت میکنیم و پرستش را از هر گونه شائبۀ کفر و شرک و ریا، پالوده و زدوده میسازیم و خاصّ او میکنیم، هر چند که کافران دوست نداشته باشند».
تذکر: دعای «ربّ اغفر و ارحم» تا «انك أنت الله الأعز الأكرم»: در هر شوط هنگام سعی بین دو چراغ سبز خوانده میشود.
و آیۀ ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ...﴾نیز در هر شوط، هنگام نزدیک شدن به هر یک از صفا و مروه، به طور مکرر تلاوت میگردد.
دعای شوط دوم (در سعی از مروه به صفا):
«اَللهُ أٔكْبَرُ، اَللهُ أٔكْبَرُ، اَللهُ أٔكْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ، لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ الْوٰاحِدُ الْفَرْدُ الصَّمَدُ لَمْ يَتَّخِذْ صٰاحِبَةً ولٰا وَلَداً، ولَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيْكٌ فِيْ الْمُلْكِ ولَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وكَبِّرْهُ تَكْبِيْراً، اَللّٰهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ فِيْ كِتٰابِكَ الْمُنْزَّلِ: «أُدْعُوْنِيْ أٔسْتَجِبْ لَكُمْ»، دَعَوْنٰاكَ رَبَّنٰا فَاغْفِرْ لَنٰا كَمٰا أٔمَرْتَنٰا إِنَّكَ لٰا تُخْلِفُ الْمِيْعٰادَ.
رَبَّنٰا إِنَّنٰا سَمِعْنٰا مُنٰادِياً يُّنٰادِيْ لِلْإِيْمٰانِ أٔنْ اٰمِنُوْا بِرَبِّكُمْ فَاٰمَنّا، رَبَّنٰا فَاغْفِرْلَنٰا ذُنُوْبَنٰا وكَفِّرْ عَنّٰا سَيِّئٰاتِنٰا وتَوَفَّنٰا مَعَ الْأٔبْرٰارِ، رَبَّنٰا واٰتِنٰا مٰا وَعَدْتَّنٰا عَليٰ رُسُلِكَ ولٰا تُخْزِنٰا يَوْمَ الْقِيٰامَةِ، إِنَّكَ لٰا تُخْلِفُ الْمِيْعٰادَ.
رَبَّنٰا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنٰا وإِلَيْكَ أٔنَبْنٰا وإِلَيْكَ الْمَصِيْرُ، رَبَّنَا اغْفِرْ لَنٰا ولِإِخْوٰانِنَا الَّذِيْنَ سَبَقُوْنٰا بِالْإِيْمٰانِ ولٰا تَجْعَلْ فِيْ قُلُوبِنٰا غِلًّا لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوْا رَبَّنٰا إِنَّكَ رَؤُوْفٌ رَّحِيْمٌ.
«رَبِّ اغْفِرْ وارْحَمْ واعْفُ وتَكَرَّمْ وتَجٰاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ، إِنَّكَ تَعْلَمُ مٰالٰا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ اللهُ الْأٔعَزُّ الْأٔكْرَمُ».
«إِنَّ الصَّفٰا والْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أٔوِ اعْتَمَرَ فَلٰا جُنٰاحَ عَلَيْهِ أٔنْ يَّطَّوَّفَ بِهِمٰا ومَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ اللهَ شٰاكِرٌ عَلِيْمٌ».
ترجمه: «خدا از همه چیز و همه کس بزرگتر و برتر است و همه در برابر بزرگی و عظمت او کوچک و حقیراند. و حمد و ستایش فقط لایق و زیبندۀ اوست. هیچ معبودی به جز الله نیست و او ذات یگانۀ یکتا و بیهمتا و بیهمگون و بینیاز است که همسری ندارد و برای خود فرزندی را برنگزیده است و در فرمانروایی و مالکیت جهان، شریکی انتخاب ننموده است و یار و یاوری به خاطر ناتوانی نداشته است، بنابراین او را چنان که باید به عظمت بستا و زبان به بزرگواریش بگشا.
پروردگارا ! تو خود در کلام خویش فرمودهای: «مرا به فریاد خوانید و رفع نیازمندیها و حل مشکلات خود را از من بخواهید تا بپذیرم.» پروردگارا ! از تو میخواهیم تا گناهان ما را (همانطور که خود فرمان دادهای) ببخشی، بیشک تو خلاف وعده عمل نمیکنی.
پروردگارا ! ما از منادی بزرگوار توحید (یعنی محمد بن عبدالله ج) شنیدیم که مردم را به ایمان به پروردگارشان میخواند، و ما ایمان آوردیم و ندای او را لبیک گفتیم. اکنون که چنین است پروردگارا ! گناهانمان را بیامرز و بدیهایمان را بپوشان و ما را با نیکان و در مسیر ایشان بمیران. پروردگارا ! آنچه را که بر زبان پیامبران خود به ما وعده دادهای، به ما عطا کن و در روز رستاخیز ما را با در آوردن به دوزخ خوار و زبون مگردان. بیگمان تو وعده خلافی نخواهی کرد.
پروردگارا ! به تو توکل میکنیم، و به تو روی میآوریم، و بازگشت به سوی تو است و همۀ راهها سر به جانب تو دارد و به تو منتهی میگردد. پروردگارا ! ما را و برادران ما را که در ایمان آوردن بر ما پیشی گرفتهاند بیامرز، و کینهای نسبت به مؤمنان در دلهایمان جای مده. پروردگارا ! تو دارای رأفت و رحمت فراوان هستی.
«پروردگارا ! مرا بیامرز و رحمت خویش را شامل حال من گردان و از سر تقصیرات و گناهان من که خود به آنها دانایی درگذر، چرا که بیشک تو چیزهایی را میدانی که ما از آنها بیخبریم. و تو علاوه از ظاهر گفتار من، از راز درون من هم باخبری ولی من چون انسانی بیش نیستم، از آنچه بر من پنهان میداری بیخبرم. پروردگارا ! براستی تو از همه چیز و همه کس عزیزتر و گرامیتر هستی».
«بیگمان صفا و مروه از نشانههای خدا هستند. پس هر که حج بیت الله الحرام یا عمره را به جای آورد، بر او گناهی نخواهد بود که میان صفا و مروه را بارها طی کند و سعی میان صفا و مروه را به جای آورد. هر که به دلخواه کار نیکی انجام دهد، بیگمان خدا سپاسگذار و آگاه است».
تذکر: دعای «ربّ اغفر و ارحم» تا «انك أنت الله الأعز الأكرم»: در هر شوط هنگام سعی بین دو چراغ سبز خوانده میشود.
و آیۀ ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ...﴾نیز در هر شوط، هنگام نزدیک شدن به هر یک از صفا و مروه، به طور مکرر تلاوت میگردد.
* * *
دعای شوط سوم (در سعی از صفا به مروه):
«اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ. رَبَّنٰا أٔتْمِمْ لَنٰا نُوْرَنٰا واغْفِرْ لَنٰا إِنَّكَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٍ. اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔسْأٔلُكَ الْخَيْرَ كُلَّهُ، عٰاجِلَهُ واٰجِلَهُ، وأٔسْتَغْفِرُكَ لِذَنْبِيْ، وأٔسْأٔلُكَ رَحْمَتَكَ يٰا أٔرْحَمَ الرّٰاحِمِيْنَ.
«رَبِّ اغْفِرْ وارْحَمْ واعْفُ وتَكَرَّمْ وتَجٰاوَزْ عَمّٰا تَعْلَمْ، إِنَّكَ تَعْلَمُ مٰالٰا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ اللهُ الْأٔعَزُّ الْأٔكْرَمُ»
رَبِّ زِدْنِيْ عِلْماً، رَبَّنٰا لٰا تُزِغْ قُلُوْبَنٰا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنٰا وهَبْ لَنٰا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أٔنْتَ الْوَهّابُ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔعُوْذُ بِكَ مِنَ الْكُفْرِ والْفَقْرِ وعَذٰابِ الْقَبْرِ، لٰا إِلٰهَ إِلَّا أٔنْتَ سُبْحٰانَكَ، إِنِّيْ كُنْتُ مِنَ الظّٰالِمِيْنَ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔعُوْذُ بِرِضٰاكَ مِنْ سَخَطِكَ، وبِمُعٰافٰاتِكَ مِنْ عُقُوْبَتِكَ وأٔعُوْذُ بِكَ مِنْكَ، لٰا أُحْصِيْ ثَنٰاءً عَلَيْكَ، أٔنْتَ كَمٰا أٔثْنَيْتَ عَلٰي نَفْسِكَ، فَلَكَ الْحَمْدُ حَتّي تَرْضيٰ.
اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِيْ خَطِيْئَتِيْ يَوْمَ الدِّيْنَ، واجْعَلْنِيْ مِنْ أٔئِمَّةِ الْمُتَّقِيْنَ ومِنْ وَرَثَةِ الْجَنَّةِ النَّعِيْم».
﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِۖ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ١٥٨﴾[البقرة: ۱۵۸].
ترجمه: «خدا از همه چیز و همه کس بزرگتر و برتر است و همه در برابر عظمت و بزرگی او کوچک و حقیراند. و تمام سپاسها و ستایشها از آنِ اوست. پروردگارا ! نور ایمان ما را کامل گردان تا در پرتو آن به بهشت برسیم و ما را ببخشای، چرا که تو بر هر چیزی بس توانایی. پروردگارا ! من تمام خوبیهای دنیا و آخرت را از تو میخواهم و از تو برای تمام گناهان خویش طلب توبه و مغفرت میکنم و از تو رحمت بیکران تو را میطلبم، ای مهربانترین مهربانان!.
«پروردگارا ! مرا بیامرز و رحمت خویش را شامل حال من گردان و از سر تقصیرات و گناهان من که خود به آنها دانایی درگذر، چرا که بیشک تو چیزهایی را میدانی که ما از آنها بیخبریم. و تو علاوه از ظاهر گفتار من، از راز درون من هم باخبری ولی من چون انسانی بیش نیستم، از آنچه بر من پنهان میداری بیخبرم. پروردگارا ! براستی تو از همه چیز و همه کس عزیزتر و گرامیتر هستی».
پروردگارا ! بر علم و دانشم بیفزای و از مسائل دینی آگاهترم فرما، و دل ما را از راه حق منحرف مگردان بعد از آنکه مرا حلاوت هدایت چشانده و به سوی حقیقت رهنمود نمودهای، و از جانب خود رحمتی به من عطا کن، بیگمان بخشایشگر حقیقی تویی!.
پروردگارا ! من از کفر و فقر و عذاب قبر به تو پناه میبرم، پروردگارا ! معبودی جز تو نیست و تو پاک و منزهی از هر گونه کم و کاستی و فراتر از هر آن چیزی هستی که نسبت به تو بر دلهایمان میگذرد و تصور میکنیم. خداوندا ! بر اثر مبادرت به گناهان و معاصی، من از جملۀ ستمکاران شدهام (مرا دریاب).
پروردگارا ! من از خشم و غضبت به رضا و خشنودیات پناه میبرم، و نیز از عقوبت تو به عفو و گذشتت پناه میبرم. و از تو به خودت پناه میبرم چرا که تنها تو پناه میدهی و هر که را بخواهی در پناه خود میگیری و او را فریادرسی میکنی. پروردگارا ! من این توان و قدرت را ندارم تا تعریف و ستایش تو را به تصویر بکشم. تو همان ذات بزرگوار و باعظمتی هستی که خود به تعریف آن پرداختهای، پس تمام حمد و ستایشها مخصوص توست، و حمد و ستایش تو را با زبان ناقص و عقل قاصر خویش به حدّی میکنم تا از من راضی و خرسند گردی.
پروردگارا ! گناهانم را در روز جزا و سزا (قیامت) بیامرز و مرا از زمرۀ پیشوایانِ پرهیزگاران و از زمرۀ کسانی که بهشت پرنعمت را فراچنگ میآورند، بساز».
تذکر: دعای «ربّ اغفر و ارحم» تا «انك أنت الله الأعز الأكرم»: در هر شوط، هنگام سعی بین دو چراغ سبز خوانده میشود.
و آیۀ ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ...﴾نیز در هر شوط، هنگام نزدیک شدن به هر یک از صفا و مروه، به طور مکرر تلاوت میگردد.
دعای شوط چهارم (از مروه به صفا):
«اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ. اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔسْأٔلُكَ مِنْ خَيْرِ مٰا تَعْلَمُ، وأٔعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مٰا تَعْلَمُ وأٔسْتَغْفِرُكَ مِنْ كُلِّ مٰا تَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ عَلّٰامُ الْغُيُوْبِ.
لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ الْمُبِيْنُ، مُحَمَّدُ رَّسُوْلُ اللهِ جالصّٰادِقُ الْوَعْدُ الْأٔمِيْنُ.
اَللّٰهُمَّ إنِّيْ أٔسْأٔلُكَ كَمٰا هَدَيْتَنِيْ لِلْإِسْلٰامِ أٔنْ لٰا تَنْزِعَهُ مِنِّيْ، حَتّي تَتَوَفّٰانِيْ وأٔنَا مُسْلِمٌ. اَللّٰهُمَّ اجْعَلْ فِيْ قَلْبِيْ نُوْراً وفِيْ سَمْعِيْ نُوْراً وفِيْ بَصَرِيْ نُوْراً. اَللّٰهُمَّ اشْرَحْ لِيْ صَدْرِيْ ويَسِّرْلِيْ أٔمْرِيْ، وأٔعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِّ وَسٰاوِسِ الصَّدْرِ وَشَتٰاتِ الْأٔمْرِ وفِتْنَةِ الْقَبْرِ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِّمٰا يَلِجُ فِيْ اللَّيْلِ، ومِنْ شَرِّ مٰا يَلِجُ فِيْ النَّهٰارِ ومِنْ شَرِّ مٰا تَهَبُّ بِهِ الرِّيٰاحُ يٰا أٔرْحَمَ الرّٰاحِمِيْنَ.
سُبْحٰانَكَ مٰا عَبَدْنٰاكَ حَقَّ عِبٰادَتِكَ يٰا اَللهُ! سُبْحٰانَكَ مٰا ذَكَرْنٰاكَ حَقَّ ذِكْرِكَ يٰا اَللهُ! اَللّٰهُمَّ يٰا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ! ثَبِّتْ قَلْبِيْ عَليٰ دِيْنِكَ. اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔسْأٔلُكَ مُوْجِبٰاتِ رَحْمَتِكَ وعَزٰائِمَ مَغْفِرَتِكَ والْغَنِيْمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ والسَّلٰامَةَ مِنْ كُلِّ إِثْمٍ والْفَوْزَ بِا الْجَنَّةِ والنَّجٰاةَ مِنَ النّٰارِ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔسْأٔلُكَ الْهُديٰ، والتُّقيٰ، والْعَفٰافَ، والْغِنيٰ. اَللّٰهُمَّ أٔعِنِّيْ عَليٰ ذِكْرِكَ وشُكْرِكَ، وحُسْنَ عِبٰادَتِكَ.
«رَبِّ اغْفِرْ وارْحَمْ واعْفُ وتَكَرَّمْ وتَجٰاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ، إِنَّكَ تَعْلَمُ مٰالٰا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ اللهُ الْأٔعَزُّ الْأٔكْرَمُ».
﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِۖ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ١٥٨﴾[البقرة: ۱۵۸].
ترجمه: «خدا از همه چیز و همه کس بزرگتر و برتر است و همه در برابر عظمت و بزرگی او کوچک و ناچیزاند؛ و تمام حمد و ستایشها از آنِ خداست. پروردگارا ! از تو بهترین و نیکوترین چیزهایی را که خود به آنها دانایی، و از تو از شر و بدی چیزهایی که خود به آنها دانایی پناه میبرم، و از تمام گناهانی که خود به آنها دانایی، طلب توبه و مغفرت میکنم، بیشک تو از تمام خفایا و پنهانیها و رازها و نیتها آگاهی.
هیچ معبودی جز الله نیست و مالکیت مطلق و حاکمیت همه جانبه از آنِ اوست، و محمد جفرستادۀ صادق و امانتدار اوست. پروردگارا ! از تو میخواهم چنانکه مرا به اسلام هدایت نمودی، اینکه اسلام را از من نگیری تا این که روزی که زندگی را بدرود میگویم و چهره در نقاب خاک میکشم، مسلمان باشم و مردن بر توحید و اسلام را بهرهام بگردان.
پروردگارا ! در قلب و شنوایی و بینایی من، نور قرار بده. پروردگارا ! سینهام را فراخ و گشادهدار (تا در پرتو شرح، هواهای نفسانی و خواهشات حیوانی و وسوسههای شیطانی از دل برخیزد و با آرامش تمام، عبادت تو را به جای آورم). و کار دین و دنیای مرا بر من آسان گردان. و به تو از شر وسوسههای دل، و پراکندگی کارم و از فتنه قبر پناه میبرم.
پروردگارا ! من به تو پناه میبرم از شر و بدی آنچه در شب اتفاق میافتد و از شر و بدی آنچه در روز اتفاق میافتد و از بدی آنچه بادها به آن میوزد؛ ای مهربانترین مهربانان.
پروردگارا ! تو از هر گونه کم و کاستی و ناتوانی و ناشایستی پاک و منزهی، و ما چنان که باید منزلت و عظمت تو را نشناختهایم و به گونۀ لازم تو را عبادت نکردهایم ای الله! پروردگارا ! تو از هر گونه ناتوانی و ناشایستی و عیب و نقص، پاک و منزهی، و ما چنان که باید به قدر و شأن تو پی نبردهایم و به گونۀ لازم به یاد تو نبودهایم ای الله (ما را ببخش و از سر تقصیرات ما در گذر).
پروردگارا ! ای گردانندۀ قلبها! قلب مرا بر دین خود ثابت و پایدار بگردان. پروردگارا ! از تو، توفیق بر خصلتهای پسندیدهای میخواهم که رحمت تو را برایم به بار آورد و آمرزش قطعیای که گناهانم را از میان بردارد و از تو سلامتی از هر نوع گناه را میخواهم و از تو رسیدن به بهشت و نجات یافتن از دوزخ میخواهم، خدایا ! از تو هدایت و پرهیزگاری و پاکدامنی و توانگری میخواهم. خدایا ! مرا بر یادت و شکرت و خوب عبادت کردنت یاری کن».
تذکر: دعای «ربّ اغفر و ارحم» تا «انك أنت الله الأعز الأكرم»: در هر شوط، هنگام سعی بین دو چراغ سبز خوانده میشود.
و آیۀ ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ...﴾نیز در هر شوط، هنگام نزدیک شدن به هر یک از صفا و مروه، به طور مکرر تلاوت میگردد.
دعای شوط پنجم (از صفا به مروه):
«اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ. سُبْحٰانَكَ مٰا شَكَرْنٰاكَ حَقَّ شُكْرِكَ يٰا اَللهُ! سُبْحٰانَكَ مٰا أٔعْليٰ شَأْنُكَ يٰا اَللهُ!
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔعُوْذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ والْحَزَنِ، وأٔعُوْذُ بِكَ مِنَ الْعَجْزِ والْكَسَلِ وأٔعُوْذُ بِكَ مِنَ الْجُبْنِ والْبُخْلِ، وأٔعُوْذُ بِكَ مِنْ غَلَبَةِ الدَّيْنِ وقَهْرِ الرِّجٰالِ.
اَللّٰهُمَّ حَبِّبْ إِلَيْنَا الْإِيْمٰانَ وزَيِّنْهُ فِيْ قُلُوبِنٰا وكَرِّهْ إِلَيْنَا الْكُفْرَ والْفُسُوْقَ والْعِصْيٰانَ واجْعَلْنٰا مِنَ الرّٰاشِدِيْنَ.
«رَبِّ اغْفِرْ وارْحَمْ واعْفُ وتَكَرَّمْ وتَجٰاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ، إِنَّكَ تَعْلَمُ مٰالٰا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ اللهُ الْأٔعَزُّ الْأٔكْرَمُ»
اَللّٰهُمَّ قِنِيْ عَذٰابَكَ يَوْمَ تَبْعَثُ عِبٰادَكَ، اَللّٰهُمَّ اهْدِنِيْ بِالْهُديٰ ونَقِّنِيْ بِالتَّقْويٰ، واغْفِرْلِيْ فِيْ الْاٰخِرَةِ والْأُوْليٰ، اَللّٰهُمَّ ابْسُطْ عَلَيْنٰا مِنْ بَرَكٰاتِكَ، ورَحْمَتِكَ، وفَضْلِكَ وكَرَمِكَ ورِزْقِكَ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔسْأٔلُكَ النَّعِيْمَ الْمُقِيْمَ الَّذِيْ لٰا يَحُوْلُ ولٰا يَزُوْلُ أٔبَداً.
اَللّٰهُمَّ اجْعَلْ فِيْ قَلْبِيْ نُوْراً، وفِيْ سَمْعِيْ نُوْراً، وفِيْ بَصَرِيْ نُوْراً، وفِيْ لِسٰانِيْ نُوْراً واجْعَلْ فِيْ نَفْسِيْ نُوْراً وعَنْ يَمِيْنِيْ نُوْراً ومِنْ فَوْقِيْ نُوْراً وعَظِّمْ لِيْ نُوْراً. رَبِّ اشْرَحْ لِيْ صَدْرِيْ ويَسِّرْلِيْ أٔمْرِيْ.
﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِۖ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ١٥٨﴾
ترجمه: «خدا از همه چیز و همه کس بزرگتر و برتر است و همه در برابر عظمت و بزرگی او کوچک و حقیرند. و تمام حمد و ستایشها لایق خداست. پروردگارا ! تو از هر گونه عیب و نقص و ناتوانی و ناشایستی پاک و منزهی و ما چنان که باید منزلت و عظمت تو را نشناختهایم و به قدر و شأن تو پی نبردهایم و به گونۀ لازم شکر و سپاس تو را به جای نیاوردهایم. پروردگارا ! تو از هر گونه عیب و نقص پاک و منزهی و چه قدر، شأن و جایگاه تو رفیع و والاست.
پروردگارا ! به تو پناه میبرم از غم و اندوه، و به تو پناه میبرم از عجز و ناتوانی و تنبلی و کسالت، و به تو پناه میبرم از بزدلی و بخل، و به تو پناه میبرم از چیره شدن قرض و از قهر مردم.
پروردگارا ! ایمان را در نظرمان گرامیدار و آن را در دلهایمان آراستهساز و کفر و نافرمانی و گناه را در نظرمان زشت و ناپسند جلوهدار و ما را از زمرۀ راهیابان و هدایت شدگان قرار ده.
پروردگارا ! مرا از عذاب روزی که بندگانت را برای حساب و کتاب زنده میگردانی، حفظ بفرما. پروردگارا ! مرا با هدایت اسلام رهنمون ساز و مرا با تقوا و خداترسی آراسته و مزین بدار، و مرا در دنیا و آخرت مورد مغفرت و بخشش خویش قرار بده. پروردگارا ! رحمتها و برکتهای خویش را بر ما فراوان و فراخ بگردان و فضل و روزی خویش را بر ما گسترده و افزون و فراگیر بکن.
پروردگارا ! من از تو نعمتهای همیشگی و پایدار و جاویدان و ماندگاری را میخواهم که هرگز نه جابهجا و دگرگون میشوند و نه تعویض و تحول و نه زائل و فنا.
پروردگارا ! در قلبم، در شنواییام، در بیناییام، در زبانم، در نفسم، در سمت راستم، و در بالای سرم، نور ایمان و هدایت قرار بده، و نورم را کامل و بزرگ بگردان. پروردگارا ! سینهام را فراخ و گشاده دار و کار مرا بر من آسان بگردان».
تذکر: دعای «ربّ اغفر و ارحم» تا «انك أنت الله الأعز الأكرم»: در هر شوط هنگام سعی بین دو چراغ سبز خوانده میشود.
و آیۀ ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ...﴾نیز در هر شوط، هنگام نزدیک شدن به هر یک از صفا و مروه، به طور مکرر تلاوت میگردد.
دعای شوط ششم (از مروه به صفا):
«اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ. لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ، صَدَقَ وَعْدَهُ، ونَصَرَ عَبْدَهُ، وهَزَمَ الْأٔحْزٰابَ وَحْدَهُ؛ لٰا إِلٰهَ إِلَّا اَللهُ ولٰا نَعْبُدُ إِلّٰا إِيّٰاهُ، مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ ولَوْ كَرِهَ الْكٰافِرُوْنَ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔسْأٔلُكَ رِضٰاكَ والْجَنَّةَ، وأٔعُوْذُ بِكَ مِنْ سَخَطِكَ والنّٰارِ، اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ أٔسْأٔلُكَ الْهُديٰ، والتُّقيٰ، والْعَفٰافَ، والْغِنيٰ. اَللّٰهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ كَالَّذِيْ نَقُوْلُ وخَيْراً مِمّٰا نَقُوْلُ.
اَللّٰهُمَّ بِنُوْرِكَ اهْتَدَيْنٰا وبِفَضْلِكَ اسْتَغْنَيْنٰا وفِيْ كَنِفِكَ وإِنْعٰامِكَ وعَطٰائِكَ وإِحْسٰانِكَ، أٔصْبَحْنٰا وأٔمْسَيْنٰا.
اَللّٰهُمَّ أٔنْتَ الْأٔوَّلُ فَلٰا قَبْلَكَ شَيْءٌ، والْاٰخِرُ فَلٰا بَعْدَكَ شَيْءٌ، والظّاهِرُ فَلٰا شَيْءٌ فَوْقَكَ، والْبٰاطِنُ فَلٰا شَيْءَ دُوْنَكَ.
اَللّٰهُمَّ إِنّا نَعُوْذُ بِكَ مِنَ الْفَلَسِ والْبَرَصِ، ونَعُوْذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْغِنيٰ وعَذٰابِ الْقَبْرِ، ونَسْأٔلُكَ الْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ والنَّجٰاةَ مِنَ النّٰارِ.
«رَبِّ اغْفِرْ وارْحَمْ واعْفُ وتَكَرَّمْ وتَجٰاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ، إِنَّكَ تَعْلَمُ مٰالٰا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ اللهُ الْأٔعَزُّ الْأٔكْرَمُ»
﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِۖ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ١٥٨﴾
ترجمه: «خدا از همه چیز و همه کس بزرگتر و برتر است و همه در برابر عظمت و بزرگی او کوچک و حقیراند، و تمام حمد و ستایشها از آنِ خداوند است. و حمد و ستایش فقط لایق اوست. هیچ معبودی جز الله نیست که یکتای بیهمتاست و شریکی ندارد. اوست که وعدهاش را به پیامبرش عملی فرمود و او را یاری داد و بر کافران و گروههای کفرپیشه و اسلام ستیز، پیروزش گرداند و به تنهایی همۀ آنان را شکست داد.
هیچ معبودی به حق، جز الله نیست، و ما جز او کسی را بندگی نمیکنیم و فقط او را عبادت میکنیم و پرستش را از هر گونه شائبۀ کفر و شرک و ریا، پالوده و زدوده میسازیم و خاصّ او میکنیم، هر چند که کافران دوست نداشته باشند.
پروردگارا ! من از تو خشنودی و بهشتت را میخواهم، و از خشم تو و آتش دوزخت به تو پناه میبرم. پروردگارا ! من از تو هدایت، پرهیزگاری، پاکدامنی و توانگری مادی و معنوی را میخواهم.
پروردگارا ! بهترین، برترین و شایستهترین حمد و ستایشهای ما از آنِ توست. خداوندا ! ما به وسیلۀ نور تو هدایت شدیم و به ذریعۀ فضل و احسان تو، توانگر شدیم، و در زیر چتر حمایت تو و در پرتو انعام و عطای تو و پشتیبانی احسان و بزرگواری تو صبح کردیم و خویشتن را به شب رساندیم.
پروردگارا ! تو «اوّل» هستی که وجودت پیش از بودن همۀ موجودات بوده است. و تو «آخر» (پسین. بیانتها) هستی که پس از نابودی همۀ موجودات، تو باقی و بر جای میمانی. و تو «ظاهر» (پیدا و نمودار) هستی که همه چیز جهان، بودن تو را فریاد میدارند و بر وجود تو دلالت دارند و هیچ چیز برتر از تو نیست. و تو «باطن» (ناپیدا و نهان) هستی که حواس، تو را احاطه نمیسازد و عقول تو را درک نمیکند.
پروردگارا ! از تهی دستی و بیماری بَرَص، به تو پناه میبریم، و به تو پناه میبریم از فتنۀ ثروت و عذاب قبر. و از تو رسیدن به بهشت و نجات از آتش دوزخ را میخواهم».
تذکر: دعای «ربّ اغفر و ارحم» تا «انك أنت الله الأعز الأكرم»: در هر شوط هنگام سعی بین دو چراغ سبز خوانده میشود.
و آیۀ ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ...﴾نیز در هر شوط، هنگام نزدیک شدن به هر یک از صفا و مروه، به طور مکرر تلاوت میگردد.
دعای شوط هفتم (از صفا به مروه):
«اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ، اَللهُ اَكْبَرُ كَبِيْراً والْحَمْدُ لِلّٰهِ كَثِيْراً وسُبْحٰانَ اللهِ وبِحَمْدِهِ بُكْرَةً وأٔصِيْلاً.
اَللّٰهُمَّ حَبِّبْ إِلَيْنَا الْإِيْمٰانَ وزَيِّنْهُ فِيْ قُلُوْبِنٰا وكَرِّهْ إِلَيْنَا الْكُفْرَ والْفُسُوْقَ والْعِصْيٰانَ واجْعَلْنٰا مِنَ الرّٰاشِدِيْنَ.
«رَبِّ اغْفِرْ وارْحَمْ واعْفُ وتَكَرَّمْ وتَجٰاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ، إِنَّكَ تَعْلَمُ مٰالٰا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ اللهُ الْأٔعَزُّ الْأٔكْرَمُ»
اَللّٰهُمَّ اخْتِمْ بِالْخَيْرٰاتِ اٰجٰالَنٰا، وحَقِّقْ بِفَضْلِكَ اٰمٰالَنٰا، وسَهِّلْ لِبُلُوْغِ رِضٰاكَ سُبُلَنٰا، وحَسِّنْ فِيْ جَمِيْعِ الْأٔحْوٰالِ أٔعْمٰالَنٰا، يٰا مُنْقِذَ الْغَرْقيٰ، يٰا مُنْجِيَ الْهَلْكيٰ، يٰا شٰاهِدَ كُلِّ نَجْويٰ، يٰا مُنْتَهيٰ كُلِّ شَكْويٰ، يٰا قَدِيْمَ الْإِحْسٰانِ، يٰا دٰائِمَ الْمَعْرُوْفِ، يٰا مَنْ لٰا غِنيً بِشَيءٍ عَنْهُ ولٰا بُدَّ لِكُلِّ شَيْءٍ مِنْهُ، يٰا مَنْ رِزْقُ كُلِّ شَيْءٍ عَلَيْهِ ومَصِيْرُ كُلِّ شَيْءٍ إِلَيْهِ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّيْ عٰائِذٌ بِكَ مِنْ شَرِّ مٰا أٔعْطَيْتَنٰا وعٰائِذٌ بِكَ مِنْ شَرِّ مٰا مَنَعْتَنٰا. اَللّٰهُمَّ تَوَفَّنٰا مُسْلِمِيْنَ وأٔلْحِقْنٰا بِالصّٰالِحِيْنَ غَيْرَ خَزٰايٰا ولٰا مَفْتُوْنِيْنَ.
رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنّٰا إِنَّكَ أٔنْتَ السَّمِيْعُ الْعَلِيْمُ وتُبْ عَلَيْنٰا إِنَّكَ أٔنْتَ التَّوّٰابُ الرَّحِيْمُ واغْفِرْ لَنٰا إِنَّكَ أنْتَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ. رَبِّ يَسِّرْ ولٰا تُعَسِّرْ وتَمِّمْ بِالْخَيْرِ.
«إِنَّ الصَّفٰا والْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أٔوِ اعْتَمَرَ فَلٰا جُنٰاحَ عَلَيْهِ أٔنْ يَّطَّوَّفَ بِهِمٰا ومَنْ تَطَوَّعَ خَيْرَاً فَإِنَّ اللهَ شٰاكِرٌ عَلِيْمٌ».
ترجمه: «خدا از همه چیز و همه کس بزرگتر و برتر است و همه در برابر عظمت و بزرگی او کوچک و حقیراند، و ستایش فقط لایق ذات اوست، آن هم ستایشی زیاد و وصفناپذیر. تسبیح و تقدیس خدایی را سزاست که بزرگ و باعظمت است و ما نیز در همه وقت و در همه حال به وقت بامدادان و شامگاهان به پاکی و تسبیح او مشغولیم و حمد و ستایش او را میگوئیم.
پروردگارا ! ایمان را در نظرمان گرامیدار و آن را در دلهایمان آراسته و مزینساز، و کفر و نافرمانی و گناه را در نظرمان زشت و ناپسند جلوه دار و ما را از زمرۀ راهیابان و هدایت شدگان قرار ده.
پروردگارا! عاقبت ما را ختم به خیر بگردان، و آرزوهای ما را به فضل و کرم خویش، متحقق بگردان، و راههای ما را برای رسیدن به خشنودی خویش، آسان و هموار بگردان، و در تمام احوال، اعمال و کردار ما را نیکو و شایسته بگردان. ای نجات دهندۀ غرق شدگان، و ای یاور هلاک شدگان، و ای گواه بر هر راز و نهان، و ای مقصود هر شکوه کننده، و ای احسان کنندۀ همیشگی، و ای نیکو کنندۀ پایدار، وای برآورندۀ امیدها و برطرف کنندۀ نیازمندیها که همه به او نیازمندند و او به هیچ کسی نیازمند نیست. و ای کسی که رزق و روزی همه کس به دست اوست، و ای کسی که بازگشت همه چیز به سوی اوست.
پروردگارا ! از شر آنچه به ما عطا فرمودهای و عنایت کردهای به تو پناه میبریم. خداوندا ! ما را مسلمان بمیران و به صالحان و انسانهای نیک و شایستۀ خود ملحق بگردان و ما را از رسواییها و فتنههای دین و دنیا محفوظ بفرما.
تذکر: دعای «رَبِّ اغْفِرْ وارْحَمْ، واعْفُ وتَكَرَّمْ وتَجٰاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ، إِنَّكَ تَعْلَمُ مٰا لٰا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أٔنْتَ اللهُ الْأٔعَزُّ الْأٔكْرَمُ»: در هر شوط هنگام سعی بین دو چراغ سبز خوانده میشود.
و آیۀ ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِۖ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ١٥٨﴾نیز در هر شوط، هنگام نزدیک شدن به هر یک از صفا و مروه، به طور مکرر تلاوت میگردد.
پروردگارا ! این عمل را از ما بپذیر، بیگمان تو شنوا و دانا به گفتار و نیات ما هستی، و اگر نسیان و لغزشی از ما سر زده، بر ما ببخشای و دَر توبه را بر روی ما بازگذار، بیگمان تو بس توبهپذیر و مهربانی، و ما را بیامرز، بیشک تو بخشنده و مهربانی. خداوندا ! کار مرا آسان بگردان و آن را سخت مگردان و آن را با خیر و نیکی به پایان برسان».
[6] دعای «رب اغفر و ارحم...» در هر شوط، هنگام سعی بین دو چراغ سبز «میلین اخضرین» خوانده میشود. [7] آیة ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ...﴾در هر شوط، هنگام نزدیک شدن به هر یک از صفا و مروه، به طور مکرر، تلاوت میگردد.