ب- حكم نتایج (نتیجه) شورا
در مورد این كه آیا نتایج شورا الزامی است و یا خیر؟ در بین علماء و دانشمندان مسلمان اتفاق نظر وجود ندارد. از گذشته تا امروز دانشمندان مسلمان به این سؤال مواجه بودهاند كه: زمامدار مسلمین زمانی كه با مردم به صورت مستقیم و یا با نمایندگانشان (به صورت غیر مستقیم) به مشورت میپردازد، برای این است تا نظر مردم را پرسیده و از رأی آنها آگاه شود؛ و بدین ترتیب آنها را راضی و خشنود سازد؟ و یا این كه میخواهد به رأی درست را دست یابد و بدان عمل كند؟
و یا به عبارت دیگر، آیا امیر و زمامدار مسلمانان به نتایج شورا (رأی حاصل از شورا) ملزم است و باید به آن عمل نماید یا خیر؟
بنا به فقدان نص صریح (از قرآن و سنت) و عدم اتخاذ شیوه مشخص توسط خلفای راشدین، پاسخهای متفاوتی در جواب به این سوالات ارائه گردیده است. علمای مسلمان نسبت به اختلاف نظرشان، نظریات مختلفی ارائه نمودهاند كه به صورت عموم میتوان تمام این نظریات را به دو دسته تقسیم نمود: