چهارم: سماعات و قراءات موجود بر مخلوط
در اول وآخر مخطوط چندین سماع و اجازه و قراءة ذکر شده است، که همگی دلالت براهمیت و توجه آشکار علماء به این مناظره دارد، و اینک در ذیل توثیقاتی که توانستهام بخوانم میآورم:
۱- الحمدلله: این مناظره را با لفظ خودم از من مادران فرزندانم (......) ام حسن و جوهره ام عبدالله، و حلوه أم جویریه، و غزال ام عیسی، شنیدهاند ............ این سماع در روز پنج شنبه ۱۴/۵/۸۸٩ ﻫ صورت گرفت و اجازه دادهام، و آن را یوسف بن عبدالهادی نوشته است.
۲- برای کسانی که نامشان ذکر میشود- که خداوند به طاعتش توفیقشان بخشد- روایت هر آنچه از من روایتش با شرط معتبر در نزد اصحاب حدیث جایز است اجازه دادم، يوسف بن هبة الله بن محمد بن الطفيل الدمشقي ربیع الاول ۵۸۸ﻫ، حامدا ومصليا علي نبيه محمد وآله أجمعين.
با قلم دیگر چنین نوشته است:
تمام مناظره جعفر بن محمد÷را بر الشيخ الاصل معين الدين ابي يعقوب يوسف بن هبة الله بن الطفيل اطال الله حياتهشنیده است:
الشيخ الصالح ابواسعد بن ابي الكرم بن محمد بن علی بن موسی الـمصعي الفارسي الأبادهي نمغوله وعبدالله بن ابراهيم بن يوسف الأنصاريو این خطش است در ماه ربیع الاخر سال ۵۸۸ﻫ در رباط الصوفية در قاهره وصلي الله علی محمد وآله.
با قلمی که خطش موافق خط اجازه اولی که ذکر شد سه سطر چنین نوشته است: آن را يوسف بن هبة الله بن محمد بن الطفيل الفقير إلي رحمة لله تعالیتصحیح کرده و نوشته است، ..... حامدا ومصليا علی نبيه و آله أجمعين.
۳- در آخر مخطوط چنین آمده است: شاهدت علی الاصل الـمعارض به هذه النسخة ما مثاله:
تمام این مناظره را پسر برادرم فقیه ابوعبدالله محمد بن عبدالرحمن بن عبدالواحد به احمد الـمقدسي، و عبدالرحيم بن علي بن احمد بن عبدالواحد بن احمد مقدسي، وعلي بن حراج بن عثمان مقدسي، وعلي بن الحق بن داود الجزريدر روز دوشنبه دههم اول ماه جمادی الاخر سال ۶۳۳هـ از من شنیدهاند.
كتبه محمد بن عبدالواحد بن احمد الـمقدسي. والحمدلله وحده وصلی الله علی محمد وآله وسلم.
۴- تمام این جزء را بر الامام العالم ضیاء الدین محمد بن عبدالواحد بن احمد مقدسی در روز چهارشنبه ۲۰/۱۱/۶۳۴ﻫ خواندم. و آن را محمد بن عمر بن عبدالملک الدمواری نوشته است.
۵- تمام این جزء را بالفظ خودم شیخ محمد بن صالح بن محمد النفعی و عمر بن ابی الفتح بن سعد دمشقی و شاوربن عبدالله بن محمد مقدسی، و احمد بن عبدالرحمن ابن ابوبکر مقدسی و طرخان بن نصر بن طرخان الحوارانی و محمد بن عبدالواحد بن احمد المقدسی آن را نوشته است.
والحمدلله وحده وصلی الله علی محمد وآله وسلم.
۶- تمام این جزء را بر شیخنا و سیدنا الامام الحافظ الضابط ضیاء الدین ابیعبدالله محمد بن عبدالواحد خواندم، برادرم موسی نیز آن را شنید و اسحاق بن ابراهیم بن یحیی آن را نوشت این در۱٩/۳/۶۴۰ﻫ بود.
والحمدلله وحده وصلی الله علی سيدنا محمد وآله وسلم.
۸- تمام این جزء را بر الشیخ الامام الحافظ بقیة المشائخ ضیاء الدین ابی عبدالله محمد بن عبدالواحد مد الله عمره در روز جمعه دهه اول ماه جمادی الأخر سال ۶۴۲ﻫ خواندم. والحمد لله وحده.
و در اول ورق آخر مناظره که ورق شماره ۲۳۵ است نوشته است: وصلی الله علی سيدنا محمد وعلی آله وسلم تسليما وحسبنا الله ونعم الوكيل، كتبه ابوبكر بن محمد طرخان، حامدا ومصليا علی رسوله ومسلما، نقله أجمع مما وجده علي بن مسعود الـموصلي.
٩- این مناظره را از نسخهای که این نسخه با آن مقایسه شده بر شیخین الامامین العالم الزاهد العابد شمس الدین ابی عبدالله محمد بن عبدالرحیم بن عبدالواحد بن احمد بن عبدالرحمن المقدسی، و المقریء زین الدین ابی بکر محمد بن طرخان بن ابی الحسن بن عبدالله الدمشقی خواندم باسماع و قراءات آن دو (شیخ) بر الحافظ ضیاء الدین ابی عبدالله محمد بن عبدالواحد بن احمد المقدسی که میفرماید:
ابوالحسین عبدالحق بن عبدالخالق بن احمد بن عبدالقادر بن یوسف به ما خبرداد که قاضی محمد بن عبدالباقی بن محمد انصاری در کتابش به آنان خبر دادهاست که ابواسحاق ابراهیم بن عمر بن احمد البرمکی به آنان اجازه روایت دادهاست.
میفرماید: ابوالفتح یوسف بن عمر بن سرور القواس اجازۀ به آنان حدیث گفته است میفرماید: ابوبکر بن صدیق المؤدب الاصفهانی میفرماید: ابوبکر احمد بن فضلان بن العباس بن راشد بن حماد مولی محمد بن سلیمان بن علی بن عبدالله بن العباس بن عبدالمطلب به ایشان املاء کرده میفرماید: احمد بن عبدالعزیز الجوهری در بصره به ما حدیث گفته میفرماید: علی بن محمد الکندی به ما حدیث گفته میفرماید: علی بن محمد الطنافسی به ما حدیث گفته میفرماید خالد بن محمد لقطوانی به ماحدیث گفته میفرماید علی بن صالح به ما حدیث گفته میفرماید:
شخصی از رافضه نزد جعفر بن محمد صادق÷آمد و گفت: السلام عليكم يابن رسول الله ورحمة الله وبركاته،بعد از رسول خداصبهترین مردم کیست؟ آنگاه تمام مناظره را ذکر نمود ابوبکر احمد بن المُسمع الاول شنید و دختر خواهرش خدیجه بنت عبدالحمید بن محمد بن عسم را که سه ساله بود نیز باخود حاضر کرد و همچنین احمد بن المُسمع الثانی، و محمد بن شیخ تقی الدین ابراهیم بن علی واسطی و محمد بن احمد بن عبدالرحمن بن عیاش السوادی الاصل آن را شنید.
این سماع در روز دوشنبه اول ماه ربیع الاخر ۶٧۴ﻫ در مدرسه ضیافیه در سفح قاسیون ظاهر دمشق المحروسه صورت گرفت و نوشته شد. و خلیل بن عبدالقادر بن ابی المحارم الصوفی نیز آن را با آنان شنید. كتبه فقير/: علي بن مسعود الـموصلي الحلبي عفا الله عنه حامدا لله تعالي علي نعمه مصليا علي نيبه وآله و مسلما.