علي محوري چرا؟!
ادعای اینکه این آیه اختصاصا درباره علی نازل شده درست نیست بخصوص به شکلی که این مرد ذکر کرده که ایشان چهار درهم یا چهار دینار نفقه کرده است، که آن را عبد الرزاق ابن ابی حاتم و این جریر و طبرانی از ابن عباس نقل کرده است.
همیچنین از ابن عباسسروایت است که آیه درباره عبدالرحمن ابن عوفسنازل شده که مبالغ زیادی برای اصحاب صفه فرستاد و علی در نیمه شب یک سبد خرما فرستاد چنانکه ابن منذر و غیره آن را نقل کرده است.
کما اینکه نقل کرده که آیه کریمه درباره عثمان ذی النورین و عبدالرحمن بن عوف نازل شده که هر دو جیش العسره (لشکر سی هزار نفری مجاهدین اسلام که به رهبری خود رسول خداصعازم تبوک گردید) را تأمین کردند.
اما آنچه مشهور است و روایت شده این است که آیه درباره کسانی نازل شده که اسبهای جهادی راه خدا را علف میدهند چه آنانی که عملا در جهاد هستند یا اینکه اسبان را برای جهاد آماده میکنند، چنانکه ابن کثیر در تفسیرش آن را نقل کرده است.
منظور این است که آیه کریمه اختصاصا درباره کسی نازل نشده است، بلکه اسباب نزول آن فراوان ذکر شده است، و این عام است درباره همه کسانی که بنوعی در راه خدا خرج میکند شب یا روز، پنهان یا آشکار، پس هر کس به آن عمل کرده مشمول آیه کریمه قرار گرفته است چه علی چه عثمان چه صدیق و چه غیر آنانشأجمعین.
بنابراین آیه کریمه از ویژگیهای علی نیست بلکه صحابه دیگرشنیز که چه بسا در انفاق و خرج در راه خدا از علی پیشی گرفتهاند آیه شامل حال ِآنان نیز میگردد:
مانند عثمانسکه در بسیاری موارد به قدری در راه خدا خرج کرده که کسی یارای رقابت با ایشان را نداشته است، مانند خریدن بئر رومه، تجهیز جیش العسره که هزار شتر با سلاح و بارش را در راه خدا داد، و نیز انفاق بی دریغ عبدالرحمن ابن عوف و خرج کردن عمر نصف مالش را.
و از همه برتر خود ابوبکرسبود که شاخصترین چهرههای صحابه بی بضاعت رسول اللهصمانند بلال و خباب و غیره را با پول خودش خرید و از بردگی آزاد کرد، در غزوه تبوک تمام مالش را در راه دین خدا و نصرت شریعت رسول خداصداد.
کما اینکه انصار نیز مشمول آیه کریمه قرار میگیرند که از صفات بارزشان در قرآن کریم انفاق ذکر شده است:
﴿وَٱلَّذِينَ تَبَوَّءُو ٱلدَّارَ وَٱلۡإِيمَٰنَ مِن قَبۡلِهِمۡ يُحِبُّونَ مَنۡ هَاجَرَ إِلَيۡهِمۡ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمۡ حَاجَةٗ مِّمَّآ أُوتُواْ وَيُؤۡثِرُونَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ وَلَوۡ كَانَ بِهِمۡ خَصَاصَةٞ﴾[الحشر: ٩].
«و(نیز) کسانی راست که پیش از آنان در دارالاسلام جای گرفتند و ایمان (نیز) در دلشان جای گرفت کسانی را که به سوی انان هجرت کنند دوست میدارند و در دلهای خود از انچه (به مهاجران) دادهاند احساس نیازی نکنند و (دیگران را) برخودشان – و لو نیازمند باشند – ترجیح میدهند».
پس هیچ مانعی نیست که آیه کریمه دیگران را نیز شامل شود. اما مشکل اینجاست که بعضی از مطالعه و تحقیق و پذیرش دلائل صریح قرآن و سنت و عقل طفره میروند و اصرار دارد موضع ضعیف و چه بسا خلاف واقع خودشان را حتی با دلائل واهی ثابت کنند اما از پذیرش دلائل روشن و قطعی و نصوص فراوان و متواتر ابا میورزند.
اما حال عموم اینطور نیست آنها عده بسیار اندکی هستند عموما مردم در پی تحقیق و پژوهش و پذیرش حق هستند و این جای خوشبختی است.