چرا باید به فکر تغییر بود؟!..
جامعه و افراد با بسیاری از بیماری‌ها و سلوکیات فردی و مشکلات اجتماعی و فردی دست به گریبانند که تغییر تنها راه علاج آن‌هاست، اگر از قدری شعور و آگاهی برخوردار باشند درمییابند که رمضان ارمغانی است الهی که به کمک آن‌ها آمده است.
۱- شعور به نا امیدی:
یأس و نا امیدی زهر هلاهلی است که فرد را بکلی از بین میبرد، چرا که انسان ناامید هرگز به فکر تغیر نمیافتد. نا امیدی از آینده، از سلوک و رفتارهای بچهها، از همسر و خانه و خانواده و خویشان، از وضعیت کار و زندگی و..
رمضان با ترفندهای گوناگونی امید را در کالبد روزه داران زنده میکند. و چون هدیه آفریدگار و ماه سخاوت بیانتهای او میآید تا به فرد بگوید؛
- رمضان کفاره گناهان و لغزش‌ها و اشتباهات یک سال پیش توست. پس امیداور باش...
«... ورمضان إلى رمضان كفارة لما بينهما».
- «مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»هر کس برای رسیدن به رضایت الهی کمر عبادت در رمضان بست خداوند هر آنچه از او سر زده را میآمرزد!
- «مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»هر کس تنها برای دست یافتن به خشنودی الهی و رضایت او در رمضان روزه گرفت خداوند از همه اشتباهات و گناهانی که از او سر زده چشم پوشی میکند!
- یک شب در رمضان که همان شب قدر باشد از هزار ماه بیشتر است.
﴿بِّسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ. إِنَّآ أَنزَلۡنَٰهُ فِي لَيۡلَةِ ٱلۡقَدۡرِ ١ وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا لَيۡلَةُ ٱلۡقَدۡرِ ٢ لَيۡلَةُ ٱلۡقَدۡرِ خَيۡرٞ مِّنۡ أَلۡفِ شَهۡرٖ ٣ تَنَزَّلُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ فِيهَا بِإِذۡنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمۡرٖ ٤ سَلَٰمٌ هِيَ حَتَّىٰ مَطۡلَعِ ٱلۡفَجۡرِ ٥﴾[القدر: ۱-۵].
«ما قرآن را در شب با ارزش «لیلةالقدر» فرو فرستاده‌ایم (۱) تو چه می‌دانی شب قدر کدام است (و چه اندازه عظیم است؟) (۲) شب قدر شبی است که از هزار ماه بهتر است (۳) فرشتگان و جبرئیل در آن شب با اجازه‌ی پروردگارشان، پیاپی (به کره‌ی زمین و به سوی پرستشگران و عبادت کنندگان شب زنده‌دار) می‌آیند برای هرگونه کاری (که بدان یزدان سبحان دستور داده باشد) (۴) آن شب، شب سلامت و رحمت (و درود فرشتگان بر مؤمنان شب زنده‌دار) است تا طلوع صبح (۵)».
در این شب قدر و منزلت خود را در دربار الهی رقم بزن. چرا که «مِنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»فردی که برای کسب رضایت و خشنودی پروردگارش این شب را با عبادت زنده نگه دارد خداوند از همه لغزش‌هایش درمیگذرد.
رمضان به فرد مؤمن میگوید که تو بنده خدایی هستی که رحمت و کرم و سخاوت و بخشایش و جود او را دری نیست. و اقیانوس لطف و مهربانی و خوبی‌های او را ساحلی نیست:
بازآ بازآ هر آنچه هستی بازآ
گر کافر و گبر و بت‌پرستی بازآ
این درگه ما درگه نومیدی نیست
صد بار اگر توبه شکستی بازآ
۲- احساس نگرانی و استرس:
تکرار روزمره زندگی؛ کار، خورد و خواب، باعث میشود با مرور زمان فرد احساس خستگی و بیهودگی کند. احساس تنهایی، گنگ بودن زندگی و ناپیدا بودن آینده باعث میشود فرد به حالتی از استرس روانی و اضطراب و نگرانی مستمر دچار شود. این فرد که همیشه در افکار و تخیلات منفی سیر میکند نیاز به یک انقلاب درونی و تغییر و تحول در برنامه زندگیش دارد. رمضان با تشکیل پادگان ایمانی با برنامهای کاملا مغایر با روتین زندگی چنین فرصتی را مهیا میسازد. یک ماه تمام؛ برنامهای زنده و پر حرکت، کافی است تا برنامه زندگی شخص را تغییر داده، توان تغییر پذیری را در او رشد دهد. فردی که رمضان را بخوبی درک کند با شخصیت و ماهیت و روحیه و امیدی کاملا جدید وارد صحنه زندگی پس از رمضان میگردد.
۳- تراکم مشکلات:
برخی از افراد تنها مشکلات را در زندگی میبینند؛ مشکلات بچهها، جامعه، همسایهها، دوستان، بیماری و خلاصه بارهای مشکلات بر شانه او سنگینی میکند. البته باید توجه داشت فردی که مشکلاتش زیاد است معنایش این است که اسلوب و روشش در حل مشکلات اشتباه است. باید شیوه تقلیدی حل مشکلاتش را تغییر دهد. و از آنجا که تغییر پذیری در فرد بسیار مشکل است رمضان با تغییرات فعلی در زندگی او این روحیه را در او تقویت میکند، و او را با قدرت‌های ذاتیاش در برخورد با واقعیت‌ها آشنا میسازد.
۴- تکرار مداوم شکست:
با وجود اینکه شکست گامی است بسوی رسیدن به موفقیت، نباید فراموش کرد شکستهای پیاپی دلیلی است بر مدیریت نادرست زندگی. در اینگونه موارد باید روش زندگی را تغییر داد. برخی بخود تلقین میکنند که؛ من اینطوریم! شخصیت من این است!.. این برداشت اشتباهی است که افراد به باور خود سپردهاند. هر فرد قدرت اسفنجی در شخصیت خود دارد. برخورد شما با پدر و مادرت غیر از تعامل و رفتارتان با بچه دو ساله خود و غیر از رفتارتان با بچه بالغ خود، و غیر از برخوردتان با رئیس کارتان و متفاوت با شیوه سلوکتان با دکاندار سر کوچه است...
شخصیت انسان قابلیت انعطاف پذیری تا بینهایتها را داراست. تنها نیاز است از اوهام و خیالات این باورهای نادرست خود را نجات دهد..
رمضان با وجود روحانیتش اراده عزم و انعطاف پذیری و تغییر ساختاری را در فرد بوجود آورده افق سازندگی را برویش باز میکند. با این روحیه جدید فرد میتواند شکستهای پیاپی را به موفقیت‌های مداوم تبدیل گرداند! و با برداشت اینکه در زندگی شکست وجود ندارد، آنچه هست کسب مهارت‌های لازم است برای رسیدن به هدف، چهره زندگی برایش بسیار دلنشینتر میشود.
۵- کم تولیدی!
یک فرد هدفمند هر چندگاهی باید از خود بپرسد: چه به جامه تقدیم داشته؟ چه چیزی بوجود آورده؟ اگر مهندس یا پزشک یا متخصص در هر زمینهای است چه اختراع و ابتکاری تقدیم داشته؟ چه تغییر و تحولاتی در نحوه رشد و تولید در زمینه کاری و فعالیت خودش بوجود آورده؟ عالم و دانشمند چند کتاب بیادگار نهاده؟
نوآوری‌های زن خانهدار و مادر در اداره خانه و تربیت فرزندان چیست؟ خواهر یا برادر در زمینه تربیت همدیگر، بالا بردن سطح فهم و درایت یکدیگر و خانواده و اطرافیان و دوستان و همکلاسی‌ها چه نقشی داشتهاند؟ و...
یکی از عمدهترین اسباب ضعف انتاج روتین زندگی است که رمضان این روتین را بهم میزند!
۶- آرزوی مرگ!..
انسانی که هدف از آفریشن خود را درک نکرده، رابطهاش با خالق و پروردگارش بکلی گسسته باشد، ارزش زندگی را نمیفهمد، وجود خود را پوچ و بیهوده احساس کرده آرزوی مرگ میکند!
در حالیکه زندگی بسیار با ارزش و گرانبهاست. زندگی را همین بس که مزرعه ساختار قیامت است. زیر بنای قصرهای ابدی سعادت و خوشبختی بهشت در زندگی دنیا گذاشته خواهد شد. پارسایان همیشه دعا میکردند: «اللهم إني اسألك الشهادة بعد طول عمر وحسن عمل»«بارالها مرا شهادت ارزانی دار، پس از عمری طولانی و کرداری نیک!»
آوردهاند که برخی از صحابه به حال دوستانشان که سال‌ها پیش شهید شده بودند رشک میبردند. پیامبر اکرم جاین مفهوم را برای آن‌ها تصحیح کرده به ثواب وارزش عبادت‌ها و کارهای نیکی که آن‌ها فرصت انجام آن را پس از دوستانشان، یافتهاند یادآور شد. رسول اکرم جاز تمنای مرگ داشتن در هر حالتی منع فرمودهاند. و اگر کسی چنان عرصه زندگی برویش تنگ شد که مرگ را بر زندگی ترجیح داد تنها حق دارد چنین دعا کند: «اللَّهُمَّ أَحْيِنِي مَا كَانَتِ الْحَيَاةُ خَيْرًا لِي، وَتَوَفَّنِي إِذَا كَانَتِ الْوَفَاةُ خَيْرًا لِي»«بار الها! تا زندگی برای من خیر و نیکی است مرا زنده نگه دار، و چون مرگ برایم بهتر بود مرا بمیران».
باید دانست هرگز نمیتوان با نگرشی مشکلات را حل کرد که خود سبب بوجود آمدن آن‌ها شده است، باید سبک تفکر و خردورزی و تغییر و برداشتمان را قبل از همه چیز تغییر دهیم.
تمام افراد جامعه بطور مداوم نیاز به تغییر دارند؛ تغییر در دیدمان از زندگی، بالا بردن سطح زندگی و عقل و اندیشه، تغییر در باورهای موروثی، تغییر در روحیات و احساسات، تغییر در محیط خانه، خانواده، و جامعه. و رمضان ما را بسوی تغییر خود و یافتن راز خودشناسی دعوت میکند.
شایسته نیست در جهانی که همواره دستخوش تغییر و تحولات است، و در کنار دنیایی که در حال پیشرفت مداوم است، ما در پیچ و خم یک کوچه تنگ خود را گم کنیم! این عقب ماندگی در حقیقت مشکل اسلام نیست، مشکل مسلمانی ماست!
دین ما دین تغییر و دعوت به پیشرفت و تحول و تمدن سازی است.
در رمضان ما باید به فکر تغییر ریشهای در خود باشیم تا بتوانیم با سرعتی تندتر از سرعت غرب حرکت کرده در تکنولوژی به آن‌ها برسیم.
﴿ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ لَمۡ يَكُ مُغَيِّرٗا نِّعۡمَةً أَنۡعَمَهَا عَلَىٰ قَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ﴾[الأنفال: ۵۳].
«این بدان خاطر است که خداوند هیچ نعمتی را که به گروهی داده است تغییر نمی‌دهد مگر این که آنان حال خود را تغییر دهند (و دیگر شایستگی نعمت خدا را نداشته باشند و بلکه سزاوار نقمت گردند) و بیگمان خداوند شنوای (اقوال و) آگاه (از افعال مردمان) است»
﴿...إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡۗ...﴾[الرعد: ۱۱].
«...خداوند حال و وضع هیچ قوم و ملّتی را تغییر نمی‌دهد (و ایشان را از بدبختی به خوشبختی، از نادانی به دانائی، از ذلّت به عزّت، از نوکری به سروری، و... و بالعکس نمی‌کشاند) مگر این که آنان احوال خود را تغییر دهند،...».