شرح الصدور در حل مشکل اختلاف بین علماء

استدلالِ مشرکین!

خداوند متعال در باره مشرکین می‌‌فرماید:

﴿وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡ وَيَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِ﴾[یونس: ۱۸]. «اینان غیر از خدا، چیزهای را می‌‌پرستند که نه بدیشان زیان می‌‌رسانند و نه سودی عائدشان می‌سازند، و می‌گویند: این‌ها می‌انجی‌های ما در نزد خدایند». و می‌‌فرماید:

﴿مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ﴾[الزمر: ۳].

«ما آنان را پرستش نمی‌کنیم مگر بدان خاطر که ما را به خداوند نزدیک گردانند». خداوند این استدلال‌شان را اینگونه رد کرد:

﴿قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِهِۦ فَلَا يَمۡلِكُونَ كَشۡفَ ٱلضُّرِّ عَنكُمۡ وَلَا تَحۡوِيلًا٥٦ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ يَبۡتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ ٱلۡوَسِيلَةَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ وَيَرۡجُونَ رَحۡمَتَهُۥ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُۥٓ﴾[الإسراء: ۵۶-۵٧]. «بگو: کسانی را که بجز خدا می‌‌پندارید بخوانید اما نه توانائی دفع زیان و رفع بلا از شما را دارند، و نه می‌‌توانند آنرا دگرگون سازند آن کسانی را که به فریاد می‌‌خوانند آنان که از همه مقرب‌ترند برای تقرب به پروردگارشان وسیله می‌‌جویند و به رحمت خدا امید وارند و از عذاب او می‌‌ترسند».

پس خداوند متعال در این آیات خبر داد که این کسانی که مشرکین آنان را می‌خوانند خودشان بندگان نیکوکاری بیش نیستند، چه فرشته باشند و چه اولیاء، همه محتاج خدا هستند و همه «عمل صالح» را وسیله می‌‌گیرند و خودشان را به خدا نزدیک می‌‌کنند، همه به رحمت او امیدوار و از عذابش ترسانند.