شرح الصدور در حل مشکل اختلاف بین علماء

دقت در کلامِ علماء

وقتی در کلام علماء این عبارت به چشم می‌‌خورد که:

هر کس غیر خدا، چه غائب و چه مرده را بخواند مرتکب شرک شده است.

ممکن است بعضی از ظاهر عبارت چنین برداشت کنند که این شخص از دائره اسلام خارج است! و باید الزاماً با او مانند یک مشرک رفتار شود!.

منظور علماء رحمة الله علیهم هر گز این نیست، آن‌ها نمی‌خواهند که به تکفیر اشخاص بپردازند، تکفیر از خودش قواعد شرعی دارد، در صورتی که علماء بخواهند فتوای تکفیر صادر کنند تحقق شروط و انتفاء موانع ناگزیر است.

در اینجا فقط از کردار صحبت می‌‌شود، یعنی چنین فعل و کرداری شرک است نه این‌که فاعل و انجام دهنده عملی را مشرک بنامند.

زیرا بر خورد در واقع با عموم مسلمانان است، که متأسفانه بسیاری از آنان به دلیل ناآگاهی به این امر نامشروع گرفتار شده‌اند، از این‌که علمای اسلام حکم این عمل ناشایست را بیان کرده و فرموده‌اند:

خواندن غیرالله چه مرده و چه غائب شرک است.

هرگز لازم نمی‌آید که هر کس مرتکب چنین گناهی شد نعوذ بالله از اهل قبله جدا شده و از دائره اسلام خارج گردیده است یا نعوذ بالله بر چنین شخصی حکم شود که از جمله مشرکان است و با او همانند مشرکان رفتار گردد!!.

زیرا بنا بر قاعده لازم المذهب لیس بمذهب حتماً لازم نیست که هر کس یک عمل مشرکان را انجام دهد مشرک باشد.