کار و اهمیت آن در رشد اقتصاد اسلامی

٤) دلیل اجماع مبنی بر مشروعیت کار

آیات و احادیثی که سابقا ذکر کردیم همگی دعوت به کار داده و ثابت نموده‌اند که کار از عمل پیامبران، خلفای راشدین، صحابه کرام و جمیع سلف صالح بوده است، لذا این خود اجماع بر مشروعیت کار می‌باشد.[٣٦]

از مجموع این منابع معتبر تشریع اسلامی برمی‌آید که اسلام دروازه‌های کار را به روی مسلمانان گشوده است تا هر فرد مسلمان کاری مناسب حال خودش که کفایت و نیازش را فراهم کند انجام بدهد و هیچ‌گاه عمل خاصی را بر مسلمانی تعیین و فرض نمی‌گرداند، مگر در صورتی که بجز او کسی دیگر این مصلحت را در جامعه آن‌ها نتواند فراهم کند، که در آن صورت بر وی لازم می‌گردد؛ همچنین هیچ دروازه‌ای را به روی مسلمانان بند نمی‌سازد مگر این‌که پیامد آن کار به ضرر دیگران و یا خودش باشد.

رزق و روزی و زندگی باکرامت برای انسان بدون سعی و تلاش بدست نمی‌آید، لذا خداوند متعال خوردن رزق را وابسته به گشت و حرکت و سعی در زمین قرار داده است. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿فَٱمۡشُواْ فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُواْ مِن رِّزۡقِهِۦۖ﴾[الملك: ١٥]

«پس در اطراف و جوانب زمین راه بروید و از روزی خدا بخورید».

پس کسی‌که تلاش نموده و حرکت می‌کند، نتیجه تلاش خود را بدست می‌آورد، ولی اگر انسانِ قادر حرکت نکند، سزوار آن است که از همه چیز محروم شود.

[٣٦]- هموم العمل والعمال (۱۷ـ ۱۹). الطویل؛ عزت عبدالعظیم، دار المطبوعات الجدیدة، ١٤٠٨ هـ ١٩٨٨م، اسکندریه، مصر.