کلیدهای ده‌گانه
کلیدهای تدبر قرآن ده مورد است که همگی در این جمله نهفته است: (لِاصلاح ترتجی).
(ل) قلب: بدین معنا که قلب ابزار فهمیدن قرآن است که به دست خداوند متعال است وهرگونه که بخواهد آن را تغییر می‌دهد و بنده خدا نیازمند پروردگارش است تا قلب وی را برای قرآن بگشاید و سپس از خزانه‌ها و گنج‌های آن مطلع شود.
(أ) أهداف یا أهمیت: حاضر دیدن اهداف خواندن قرآن، یا چرا قرآن می‌خواند؟
(ص) صلاة: خواندن قرآن باید در نماز باشد.
(ل) لیل: بایستی خواندن قرآن و نماز در شب و یا در وقت آرامش و تمرکز باشد.
(أ) اسبوع: هر هفته قرآن را ختم کند.
(ح) حفظاً: خواندن قرآن باید از روی حفظ باشد تا بتواند تمرکز کامل حاصل کند و آیات بر قلب نقش ببندد.
(ت) تکرار: تکرار آیات قرآن و مرور آن برای تثبیت بیشتر قرآن در قلب است.
(ر) ربط: آیات قرآن را با واقعیت‌های روز و دیدگاه خود در مورد زندگی ربط بدهد.
(ت) ترتیل: ترتیل و آرام خواندن قرآن و عجله نکردن. چون منظور از خواندن قرآن فهمیدن آن است نه پوشاندن معنای آن، و این مشکل بسیاری از خوانندگان قرآن است که با این کار و عجله خود خیر بزرگی را از دست می‌هند.
(ج) جهراً: خواندن قرآن با صدای بلند باشد، تا تمرکز را قوی کند و در اینجا انتقال‌دهی به دو صورت حاصل می‌شود: یعنی هم به صورت بلند خواندن و هم با صوت و لحن خواندن.
بنابراین، این‌ها وسایل و ابزاری بودند که بعضی از آن‌ها بعضی دیگر را در به دست آوردن بالاترین فهم و تدبر آیات قرآن و بهره‌بردن و تأثیرپذیری از آن‌ها تکمیل می‌کنند.
و باید هشدار بدهم که پیروزی در تدبر قرآن و این کلیدها منحصر نمی‌شود. چون این‌ها فقط سبب هستند و نتیجه در دست خداوند متعال است که آن را به هر که بخواهد می‌بخشد و از هر که بخواهد منع می‌کند واین بدان معنا نیست که هرگاه ما گفتیم: خواندن قرآن باید در شب باشد؛ خواندن قرآن در روز فایده‌ای ندارد و لغو است و یا هرگاه گفتیم: خواندن قرآن باید در نماز باشد؛ با خواندن قرآن در خارج از نماز، تدبری حاصل نمی‌شود، این منحصر کردن و محدود کردن قرآن درست نیست. بلکه تمامی قرآن در تمامی وقت‌ها و در هر حالی که خداوند بخواهد، تأثیرگذار است وآنچه که من گفته‌ام ابزارهایی بیش نیستند که به صورت استقرائی از نصوص و احوال پیشینیان به دست آمده است. و این‌ها ابزاری هستند که هر کسی بخواهد به شکل عمیقتر و شاملتری از قرآن بهره ببرد باید از آن‌ها پیروی کند. و این‌ها ابزاری هستند که آن را برای کسی که به طور ارادی ازتدبر قرآن خود را دور کرده است، یادآوری می‌کنیم. به او می‌گوئیم که به این امور عمل کن، شاید خداوند آنگاه که سعی و تلاش تو را در این امر دید و به صداقت تو علم حاصل کرد، گنجینه‌های کتابش را برای تو بگشاید تا در دنیا و قبل از اینکه به آخرت بروی از آن بهره‌مند شوی.
لذّت بردن از قرآن برای کسی که درهای رحمت خدا به سوی اوباز شده، معادل هیچ لذّتی و هیچ نعمتی در این زندگی نیست ولی بیشتر مردم از آن غافلند.