کلیدهای تدبر در قرآن

فهرست کتاب

مسأله هفتم: همچنان که آب زمین را زنده می‌کند، قرآن قلب‌ها را زنده می‌کند

مسأله هفتم: همچنان که آب زمین را زنده می‌کند، قرآن قلب‌ها را زنده می‌کند

خداوند متعال می‌فرماید:

﴿ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يُحۡيِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَاۚ قَدۡ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ ١٧[الحدید: ۱٧].

«بدانید که خداوند زمین مرده را زنده می‌کند؛ ما آیه‌ها را برای شما روشن می‌‌گردانیم و بیان می‌داریم تا اینکه شما فهم کنید».

و این آیه بلا فاصله بعد از آیه بالا آمده است که می‌فرماید:

﴿۞أَلَمۡ يَأۡنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخۡشَعَ قُلُوبُهُمۡ لِذِكۡرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلۡحَقِّ وَلَا يَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلُ فَطَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَمَدُ فَقَسَتۡ قُلُوبُهُمۡۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ ١٦[الحدید: ۱۶].

«آیا وقت آن برای مؤمنان فرا نرسیده است که دلهایشان به هنگام یاد خدا و در برابر حق و حقیقتی که خدا فرو فرستاده است، بلرزد و کرنش برد؟ شما همچون کسانی نشوید که برای آنان قبلاً کتاب فرستاده شده است و سپس زمان طولانی بر آنان سپری گشته است و دلهایشان سخت شده است و بیشترشان فاسق و خارج گشته‌اند».

که بیانگر این است که زندگی و حیات قلب‌ها بسته به ذکر خداوند متعال است. و چیزی که از جانب خداوند نازل شده، همان قرآن است، مثل اینکه زندگی زمین مرده به آب بستگی دارد. مالک بن دینار/می‌گوید: «ای اهل قرآن، کشتزار قرآن در قلبهایتان چیست؟ چون قرآن بهار مؤمن است همچنان که باران بهار زمین است [۳۳].» که این امری قابل مشاهده و عیان است. از جمله در ماه مبارک رمضان که پاکی قلب‌ها و مهربانی آن‌ها را، زمانی که به صوزت متوالی قرآن را می‌شنود و می‌خواند، می‌توان مشاهده کرد. اما این حیاتی را که در ماه رمضان برای قلب‌ها ایجاد شده، بعد از ماه رمضان هنگامی که از قرآن بریده می‌شود، به تدریج شروع به نابودی می‌کند.

کسی که حیات قلبش را می‌خواهد بایستی آن را با بهار قلب‌ها یعنی قرآن، و همچنین کم و کیف آن را مناسب با حوادث زندگی‌اش آبیاری کند، بدین گونه که تفصیل آن در خلال این کتاب می‌آید.

[۳۳] احیاء علوم‌الدین، ج ۱ / ص ۲۸۵.