فصل اول: توحيد از ايمان تا اعتياد
درخشش‌هایی از گوهرهای قرآنی: ﴿أَفَمَن شَرَحَ ٱللَّهُ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٖ مِّن رَّبِّهِۦۚ فَوَيۡلٞ لِّلۡقَٰسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكۡرِ ٱللَّهِۚ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ٢٢ ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحۡسَنَ ٱلۡحَدِيثِ كِتَٰبٗا مُّتَشَٰبِهٗا مَّثَانِيَ تَقۡشَعِرُّ مِنۡهُ جُلُودُ ٱلَّذِينَ يَخۡشَوۡنَ رَبَّهُمۡ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمۡ وَقُلُوبُهُمۡ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِۚ ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُۚ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٍ٢٣﴾[الزمر: ۲۲-۲۳]. «آیا کسى که خدا سینهاش را براى اسلام گشاده است و بر فراز مرکبى از نور الهى قرار گرفته (همچون کوردلان گمراه است؟!) واى بر آنان که قلب‌هایى سخت در برابر ذکر خدا دارند! آن‌ها در گمراهى آشکارى هستند. خداوند بهترین سخن را نازل کرده، کتابى که آیاتش (در لطف و زیبایى و عمق و محتوا) همانند یکدیگر است; آیاتى مکرر دارد (با تکرارى شوقانگیز) که از شنیدن آیاتش لرزه بر اندام کسانى که از پروردگارشان مىترسند مىافتد، سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذکر خدا مىشود; این هدایت الهى است که هر کس را بخواهد با آن راهنمایى مىکند; و هر کس را خداوند گمراه سازد، راهنمایى براى او نخواهد بود».
در آنچه این آیه به تصویر می‌کشد بیاندیش، سپس میان تصویری که آیه دیگر ارائه می‌دهد مقایسه کن تا ببینی ما که به کدام یک نزدیک‌تر هستیم.
﴿وَإِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُ ٱشۡمَأَزَّتۡ قُلُوبُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِۖ وَإِذَا ذُكِرَ ٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦٓ إِذَا هُمۡ يَسۡتَبۡشِرُونَ٤٥﴾[الزمر: ۴۵].
«هنگامى که خداوند به یگانگى یاد مىشود، دل‌هاى کسانى که به آخرت ایمان ندارند مشمئز (و متنفر) مىگردد، اما هنگامى که از معبودهاى دیگر یاد مىشود، آنان خوشحال مىشوند».
آن کسانی که به جای خدا یاد می‌شوند چه کسانی هستند؟
آن‌ها: ﴿ٱللَّٰتَ وَٱلۡعُزَّىٰ١٩ وَمَنَوٰةَ ٱلثَّالِثَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰٓ٢٠﴾[النجم: ۱۹-۲۰]. «(اى مشرکان) به من خبر دهید آیا بت‌هاى (که آن‌ها را عبادت مىکنید) «لات» و «عزى». و «منات» که سومین آن‌هاست (به شما نفع و ضررى رسانیدهاند تا شریک خدا باشد)؟».
کسانی که خداوند در مورد آن‌ها گفته است: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ لَيُسَمُّونَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ تَسۡمِيَةَ ٱلۡأُنثَىٰ٢٧﴾[النجم: ۲۷]. «کسانى که به آخرت ایمان ندارند، فرشتگان را دختر (خدا) نامگذارى مىکنند».
وقتی مشرکین معتقدند که فرشتگان دختران خدا هستند و آن‌ها را شفیع و واسطه قرار می‌دهند و آن‌ها را صدا می‌زنند یا خداوند را بنام آن‌ها به هنگام خوشی صدا می‌زنند و از ذکر آن‌ها شاد می‌شوند طوری که اگر یاد خداوند شود به آن اندازه خوشحال نمی‌شوند.
وقتی که این شرک ورزیدن به خدا است پس چه فرقی دارد با این‌که کسی هنگام ذکر و یاد و بود انسان‌‌های صالح بیشتر از هنگام یاد شدن خدا شاد شود؟!.
آیا مگر گریه و فروتنی‌‌ها در کنار ضریح‌‌ها و آرامگاه‌ها بیشتر از فروتنی و گریه ما در حضور خدا و در خانه‌‌‌هایش و در مساجدش و هنگام خواندن کتابش و گوش فرادادن به کلامش نیست؟!.
﴿إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَإِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُهُۥ زَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ٢ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ٣ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ حَقّٗاۚ لَّهُمۡ دَرَجَٰتٌ عِندَ رَبِّهِمۡ وَمَغۡفِرَةٞ﴾[الأنفال: ۲-۴].
«مؤمنان، تنها کسانى هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دل‌هاشان ترسان مىگردد; و هنگامى که آیات او بر آن‌ها خوانده مىشود، ایمانشان فزون‌تر مىگردد; و تنها بر پروردگارشان توکل دارند. آن‌ها که نماز را برپا مىدارند، و از آنچه به آن‌ها روزى دادهایم، انفاق مىکنند. (آرى،) مؤمنان حقیقى آن‌ها هستند، براى آنان درجاتى (مهم) نزد پروردگارشان است; و براى آن‌ها، آمرزش و روزى بىنقص و عیب است».
﴿وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦ وَٱلۡأَرۡضُ جَمِيعٗا قَبۡضَتُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُ مَطۡوِيَّٰتُۢ بِيَمِينِهِۦۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ٦٧﴾[الزمر: ۶۷].
«آن‌ها خدا را آن گونه که شایسته است نشناختند، در حالى که تمام زمین در روز قیامت در قبضه اوست و آسمان‌ها پیچیده در دست او; خداوند منزه و بلندمقام است از شریکی‌هایى که براى او مىپندارند».
﴿وَوَيۡلٞ لِّلۡمُشۡرِكِينَ٦ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ كَٰفِرُونَ٧﴾[فصلت: ۶-۷].
«واى بر مشرکان! همان‌ها که زکات را نمىپردازند، و آخرت را منکرند».
﴿ٱتَّخَذُوٓاْ أَحۡبَارَهُمۡ وَرُهۡبَٰنَهُمۡ أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ﴾[التوبة: ۳۱].
«(آن‌ها) دانشمندان و راهبان خویش را معبودهایى در برابر خدا قرار دادند».
آنچه در آیه ذکر شده که علماء و دانشمندان خود را به خدایی گرفته بودند، یعنی از آن‌ها اطاعت می‌کردند، نه این‌که بگویند: آن‌ها ما را آفریده‌اند، زیرا هیچ یهودی و مسیحی در دنیا بر این عقیده نیست که عالم و دانشمند او را آفریده است، بلکه از آن بدون چون و چرا به طور مطلق اطاعت می‌نمایند، همان طور که از خدا اطاعت کرده می‌شود و اموال خود را تقدیم به عالم و روحانی خود می‌نمایند، پس این روحانیون و علماء عقل و مال او را از دستش گرفته‌اند همانطور که خداوند فرموده است:﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡأَحۡبَارِ وَٱلرُّهۡبَانِ لَيَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ﴾[التوبة: ۳۴]. «اى کسانى که ایمان آوردهاید! بسیارى از دانشمندان (اهل کتاب) و راهبان، اموال مردم را بباطل مىخورند، و (آنان را) از راه خدا بازمىدارند».
با این‌که خداوند می‌گوید:﴿ٱتَّبِعُواْ مَن لَّا يَسَۡٔلُكُمۡ أَجۡرٗا﴾[یس: ۲۱]. «از کسانى پیروى کنید که از شما مزدى نمىخواهند».
و فرموده است: ﴿يَوۡمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمۡ فِي ٱلنَّارِ يَقُولُونَ يَٰلَيۡتَنَآ أَطَعۡنَا ٱللَّهَ وَأَطَعۡنَا ٱلرَّسُولَا۠٦٦ وَقَالُواْ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعۡنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠٦٧﴾[الأحزاب: ۶۶-۶۷]. «در آن روز که صورت‌هاى آنان در آتش (دوزخ) دگرگون خواهد شد (از کار خویش پشیمان مىشوند و) مىگویند: اى کاش خدا و پیامبر را اطاعت کرده بودیم! و مىگویند: پروردگارا! ما از سران و بزرگان خود اطاعت کردیم و ما را گمراه ساختند».
﴿قُل لِّلۡمُؤۡمِنِينَ يَغُضُّواْ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِمۡ وَيَحۡفَظُواْ فُرُوجَهُمۡۚ ذَٰلِكَ أَزۡكَىٰ لَهُمۡ﴾[النور: ۳۰].
«به مؤمنان بگو چشم‌هاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند، و عفاف خود را حفظ کنند; این براى آنان پاکیزهتر است».
﴿وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنًا....وَءَاتِ ذَا ٱلۡقُرۡبَىٰ حَقَّهُۥ وَٱلۡمِسۡكِينَ وَٱبۡنَ ٱلسَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرۡ تَبۡذِيرًا٢٦﴾[الإسراء: ۲۳-۲۶] تا آخر توصیه‌هایی که.
﴿إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ٥﴾[الفاتحة: ۵].
«تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌جوییم».
خداوند دستور می‌دهد تا تنها از او یاری جسته شود دقیقاً همانطور که فرمان می‌دهد که تنها او پرستش کرده شود، و این اصل و قاعده‌ای است که سخن حضرت علی سبر پایه آن قرار دارد که فرمود: «هر کس به غیر از خدا از کسی دیگر کمک بجوید خوار می‌شود».
و خداوند فرموده است: ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡ﴾[غافر: ۶۰]. «مرا بخوانید تا (دعاى) شما را بپذیرم».
﴿فَلَا تَدۡعُواْ مَعَ ٱللَّهِ أَحَدٗا﴾[الجن: ۱۸]. «پس هیچ کس را با خدا نخوانید».
﴿وَهُوَ مَعَكُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ﴾[الحدید: ۴]. «و هر جا باشید او (با علم خود) با شما است».
﴿وَنَحۡنُ أَقۡرَبُ إِلَيۡهِ مِنۡ حَبۡلِ ٱلۡوَرِيدِ﴾[ق: ۱۶]. «و ما به او از شاه‌رگ خونی گردن است که به قلب متصل می‌باشد نزدیک‌تریم».
تا هر کس را که دست نیاز به غیر از خدا دراز کرده یا کسی غیر از خدا را می‌خواند و در سختی‌ها از او کمک می‌طلبد یا تصور می‌نماید که او از خدا نزدیک‌تر است و زودتر دعایش را می‌پذیرد یا این‌که بر این باور باشد که خداوند دور است و باید کسی را میان خود و او واسطه کنیم رد نماید.
﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِ﴾[البقرة: ۱۸۶].
«و هنگامى که بندگان من، از تو در باره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعاى دعا کننده را، به هنگامى که مرا مىخواند، پاسخ مىگویم».
این است سیمای زیبای توحید و ایمان دعای دعاکننده را هنگامی که مرا به دعا بخواند می‌پذیرم و در مقابل آن صورت زشت شرک و کفر قرار دارد.
توحید وابسته شدن به خدای یگانه است، و توحید است که این ثمرات زیبا را به بار می‌آورد و به مسلمان شخصیت تازه‌ای می‌بخشد که پاکدامنی و حیا و فداکاری و بخشش در شخصیت او می‌درخشد. و برعکس این، شرک یعنی بریدن از خدا و دست به دامان کسی دیگر شدن، هر چند که آن فرد غیر از خدا که مشرک دست به دامان او شده فرشته باشد، یا پایین‌تر از فرشته باشد. و شرک برعکس توحید، سیما و چهره‌ای درهم کشیده است و میوه‌های کال و تلخی به بار می‌آورد، و شرک یعنی رسوایی و زشتی و تلاش بدون نتیجه، و شرک یعنی حیرت و سرگردانی در آسمان خیالات و لذت‌های زودگذر به دور از خدا و مصلحت جامعه.
و اکنون... پس از این نگاه تند و گذرا و عبور از میان نشانه‌های برنامه قرآنی به بررسی این تدین عوضی و غیرواقعی که همه روزه به صورت طبیعی به آن مشغولیم بدون از این‌که مورد اعتراض قرار بگیریم، دینی که ما بر این باور هستیم که این دین آیین اهل بیت است می‌پردازیم تا ببینیم در آن چه هست؟!!!.