پایان

﴿رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِينَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَاۚ﴾[البقرة: ۲۸۶]

﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ٨﴾

[آل عمران: ۸]

﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِينَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِيمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِي قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّكَ رَءُوفٞ رَّحِيمٌ١٠﴾[الحشر: ۱۰]

و بعد:

و چنانچه کتاب مراجعات نزد شیعیان گمراه وزنه‌ی مهمی به شمار نمی‌آمد ما هرگز به آن اهتمام نمی‌ورزیدیم و برای آن تلاش و وقت صرف نمی‌کردیم و اگر بگوئیم کتاب مذکور نزد آنان در عصر حاضر مهمترین منابع قابل اعتماد آنان است سخن دور از واقعیتی نگفته‌ایم، زیرا بزرگترین شبهه‌هایی که در کتب اسلاف وی وارد شده در آن جمع‌آوری و تفصیل نموده و تظاهر به احتجاج به آن‌ها نموده و آن را به عنوان اسلوب علمی جلوه‌ می‌دهد – و حال با واقعیت کیلومترها فاصله دارد – و سپس با اینگونه کتاب‌ها سعی می‌ورزند به اهل سنت ضربه وارد سازند تبدیل به منبعی شده است، که حتی مهمترین کتاب‌هایشان در عصر کنونی همان سلسله کتاب‌هایی که به نام فردی موسوم به محمد تیجانی سماوی منتشر شده است [٧]تماماً تکرار ارائه شبهاتی است که عبدالحسین صاحب مراجعات افترا نموده است. اما با روشی جدید، و پوشش دیگر. و عوامل مذکور انگیزه‌ای گردید تا به رد مفصل بر مراجعات اهتمام بورزم به امید اینکه حق با زیباترین صورت‌های آن جلوه‌گر شود. و باطل و خواری کشف و برملا گردد.

و ما به حمد خداوند بر این باوریم که آنچه بر رد این کتاب نگاشته‌ایم برای نقص تمام شبهات رافضیان در تمام کتاب‌هایشان کافی و بسنده باشد، حداقل اگر پاسخی مستقیم نباشد اما به تحدید و توجیه آن کمک می‌نماید.

لذا از خداوند می‌خواهیم مرا بر آن تثبیت نموده پاداش آن را توشه قیامت نماید، زیرا دفاع از سنت پیامبر ج و صحابه‌‌ی او از بزرگترین عوامل نزدیکی به خداوند است به ویژه در عصرکنونی اگر خداوند آگاهانی جهت راهنمایی تفهیم سنت برای ما گسیل ندارند ـ چه بسا به علت شدت مخالفت دشمنان با آن، از بین رود. خدایا چنانچه این عمل را برای تو و جهت رضایت تو انجام داده‌ام بزرگترین پاداش را بر من ارزانی بدار و آن را توشه‌ای برای روز ملاقات با تو قرار ده، و آن را وسیله ورود به حوض پیامبرتج) که از سنت او و هدایت صحابه‌ای او بهره بوده‌ام ـ قرار دهید. همانا تو شنونده دعائی! و با توجه به آنکه رد کتاب به علت ضرورت توضیح بیشتر به درازا کشید دوست دارم تا اینکه محتوای آن را به خلاصه و آماری از دروغ‌ها و افتراها و تغییرات نابهنجار علاوه بر نوعیت احتجاجات او با آیات و احادیث و آثار ـ جمع‌آوری نمایم زیرا اگر ما در تهیه کتاب حاضر عجله نموده‌ایم این خلاصه برای نتیجه‌گیری کلی و زودرس از محتوای مراجعات و اسقاط ارزشی علمی آن کافی باشد و این خلاصه ان‌شاءالله در پایان کتاب عرضه می‌گردد.

وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمين

وصلى الله على محمد سيد الأولين والآخرين

در نیمه‌ی شوال ۱۴۱۴ هـ به پایان رسید

ابومریم بن محمد اعظمی

[٧] از جمله می‌توان به کتاب‌هایی از قبیل: «ثم اهتديت، لاكون مع الصادقين، فأسالوا هل الذكر» اشاره کرد. چکیده آمار ویژگی استدلال‌های مراجعات را تبیین نموده و محتوای پوچ آن و ارزش علمی آن را به طور کلی از بین می‌برد.

با نظری گذرا در پاسخ ما بر کتاب (مراجعات) معلوم می‌گردد که حدود (۶۰۰) موضع در کتاب مذکور وارد شده که ضروری است در این چکیده به آن اشاره گردد تا دیدگاهی ولو ساده از ارزش واقعی آن کتاب ارائه دهد، که چگونه ازساده‌ترین صورت‌های تحقیق علمی به دور است و می‌توان آن مواضع را چنین تقسیم نمود:

اول احتجاجات: تعداد موضع‌های مورد اشاره از احتجاجات عبدالحسین [در مراجعات]، (۳٧۵) موضع است و او گفته است که با نصوص صریح و صحیح اهل سنت و از کتاب‌های آن‌ها بر اهل سنت احتجاج و استدلال می‌نماید ولیکن به یک دهم آن هم عمل ننموده است، و اینک به شما عرضه می‌گردد:

۱- آیات: تعداد آیاتی که به آن استدلال نموده است (۶۰) آیه می‌باشد (۴٧) آیه از آن‌ها تفسیر آن‌ها و به آنچه بر آن استدلال نموده صحیح نیستند و بر اخبار واهی و بی‌اساس تکیه نموده است و (۱۳) آیه‌ی دیگر خارج از موضوع مورد استدلال می‌‌باشد.

۲- احادیث: تعداد احادیثی که به آن استدلال نموده (۱٩۶) حدیث می‌باشد (۱۶۳) حدیث از آن‌ها مابین حدیث ضعیف تا موضوع و دروغین می‌باشند و (۳۳) حدیث دیگر نیز خارج از موضوع مورد احتجاج می‌باشد.

۳- آثار: تعداد آثاری که مورد استدلال قرار داده است (٧۱) اثر می‌باشد (۶۶) اثر از آن میان ضعیف تا مکذوب قرار گرفته‌اند. و (۵) اثر باقیمانده هم خارج از موضوع مورد استدلال‌اند.

۴- در جاهای فروانی ناچار شده است به اقوال ائمه‌ای احتجاج نماید که حجتی در آنان بر اهل سنت نیست و یا از کتب شیعه‌ی رافضه نقل نموده و از منابع اهل سنت نقل ننموده است و تعداد این مواضع (۳٩) موضع می‌باشد که آن‌ها را در صفحات زیر می‌یابی: (ج ۱/۳۴، ۱۰۶، ۱۱۲، ۱۱۵، ۱۴۱، ۱۴٩، ۱۵۲، ۱٧۲، ۱۸۰-۲۰۰، ۲۰۲، ۲۴۱، ۲۸۲، ۳۸۰، ۳٩۰، ۴۲۱، ۴۵۸، ۴۶۱، ۵۲٩) – (ج ۲/۳٩، ۴۸، ۱۱۵، ۱۱۶، ۱۵۶، ۱٧۴، ۱٧۶، ۲۱٧، ۲۲۵، ۲۵۴، ۲۸۰، ۲٩۶، ۳۰۵، ۳۴٧، ۳۸٩، ۳٩۳، ۳٩۵، ۳٩۸، ۴۰۵، ۴۰٧، ۴۳۲، ۴۳۳).

۵- در تعدادی مواضع استدلال او بر علیه خود اوست و یا یکی از اصول او را نقض می‌نماید و تعداد این جاها نیز (٩) موضع می‌باشد که در صفحات زیر یافت می‌شوند:

(ج ۱/۱۱۱، ۱۲۲، ۱۴٧، ۱٧۳، ۲۱٩-۲۲۰، ۲۲۱، ۲۴۴، ۵۳۶) – (ج ۲/۱۴-۱۴٩).

دوم: مواضع و نقل‌ها و تصریحات او و توانسته‌ایم (۱۸٧) موضع از آن را جمع‌آوری نمائیم که عبارتند از:

۱- مواضعی که در نقل دروغ می‌باشد:

و آن عبارت از جاهایی است که ادعای وجود چیزی را نموده که اساسی از صحت ندارد مثلاً ادعای وجود حدیثی را می‌نماید و حال [آن حدیث] وجود ندارد، و (۱۸) موضع از آن را که صراحتاً در نقل دروغ نموده جمع‌آوری نموده‌ایم که عبارتند از صفحات:

(ج ۴۸، ۶۶، ۱۱۶، ۱۶۴، ۱۶۵، ۱٧۵، ۱۸۰، ۱۸۲، و ۳۶۴ و ۴۱۰-۴۱۲ و ۴۲٩، ۴۶۲ و ۵۲۲ و ۵۳۲) – و (ج ۲/٩ و ۴٩ و ۱۴۱ و ۲۲۳)

۲- جاهایی که در آن نقل را تغییر داده است:

و آن مواضعی است که در آن‌ها چیزی را نقل نموده و عملاً وجود دارد ولیکن عبارات آن را تغییر می‌دهد) و تفاوت این عمل با کار اول: اینکه در اولی چیزی نقل می‌نماید که وجود ندارد و اما در دوم آن شیء وجود دارد اما در نقل آن دگرگونی به وجود می‌آورد، و این هم نوعی دروغ است و این مواضع نیز (۱۵) موضع می‌باشند که می‌توان آن را در صفحات ذیل بیابید:

(ج ۱/۲۱۲، ۲۵۶، ۳۲۱ و ۳٩۵ و ۳٩٧ و ۳٩٩ و ۵۰۸ و ۵۱۰ و ۵۱۵) – (ج ۲/۲٩، ۱۵۶-۱۵٧ ۱۵۸ و ۱٧۱-۱٧۲ و ۲۵۵ و ۳۰۰).

۳- مواضعی که در آن نقل را قطع و قیچی ننموده است:

و آن جاهایی است که در آن نقل‌هایی را که صحیح نیست قطع شوند قیچی می‌نماید زیرا در آن چیزی بر علیه او یافت می‌شود و به حذف و قطع آن حتی آیات قرآنی) اقدام می‌نماید و حال (۳۰) موضع در این زمینه را جمع‌آوری نموده‌ایم که در صفحات زیر یافت می‌شوند:

(ج ۱/۳٩ و ۶۸-۶٩-۱۶٧ و ۱٧۱-۱٧۲، ۱۸۶-۱۸٧ و ۲۳۳ و ۲۳۶ و ۲۳۸، ۲٧۶ و ۲۸۱، ۲۸۶ و ۲٩۱، ۲٩۲-۲٩۳ و ۳۰٧ و ۳۱٧ و ۳۲۰، ۳۲۴ و ۳۶٧ و ۳۶۸ و ۳۸۶، ۴۸۶-۴۸٧ و ۵۱۵ و ۵۴۸) – (ج ۲/۴۳-۴۴، ٩٧ و ۱۴۸ و ۲۱٧-۲۱۸ و ۳۵۴ و ۴۰۰-۴۰۱).

۴- جاهایی که در آن کذب صریح می‌باشد.

و آن عبارت از مواضعی است که در آن نقل کذب و دروغ است بلکه دروغ در ادعا و اخبار و حال (۲٧) موضع از این دست را جمع‌آوری نموده که می‌توان در صفحات زیر به آن دست یافت.

ج ۱ (۴۶-۴٧ و ۱۲۴، ۱۲۶، ۱۶٧،۲۰۳، ۲٧۵، ۳۰۵-۳۰۶، ۳۳۴، ۳۳۶-۳۳٧، ۳۵۸، ۳۶۲، ۳٩٧ و ۴۰۰، ۴۱۶، ۴۱٧) – (ج ۲/۱۸ و ۱۸-۱٩ و ۲٩ و ۵٧-۵۸ و ۸۵ و ۲۲۴-۲۲۵، ۲۵۳ و ۳۱۸ و ۳۴۴ و ۴۳۴).

۵- مواضعی که در آن فریب و نیرنگ است:

و در اینگونه مواضع تلاش می‌نماید با سوء استفاده از عبارات غیر صریح امری وانمود نماید که در حقیقت وجود ندارد و در این زمینه (۳۶) موضع را جمع‌آوری نموده‌ایم که عبارتند از صفحات:

(ج ۱/۵٩، ۶۰۶۱، ۱۵۱، ۱۲۴، ۱٧۳، ۲۵۳ و ۲۶۵ و ۲٧۰-۲٧۱ و ۲٩۵-۲٩۶-۲٩٧ و ۳۲۱ ۳۲۲-۳۲۳، ۳۳۸-۳۳٩، ۳۵۴ و ۳۵٧ و ۳٧۵ و ۴٩٩-۵۰۰، ۵۰۰-۵۰۱ و ۵۱۶) – (ج ۲/۳٧ و ۶۲ و ۶۶ و ۲۲٩ و ۲۳۰ و ۲۴۵ و ۲۴۶ و ۲۴۸ و ۳۲۴-۳۲۵ و ۳۴۱-۳۴۲ و ۳۶۶-۳۸۲ و ۴۲٩ و ۴۳۰ و ۴۴۱ و ۴۴۴ و ۴۴۶-۴۴٧).

۶- مواضعی که در آن کتمان است:

و آن به این صورت که امری را در نقل‌های خویش کتمان نماید که کتمان آن روا نیست و با این وجود کسی دیگر آن را از همان منبع او نقل می‌نماید که مواضع جمع‌آوری شده در این بابت (۴٧) موضع می‌باشند و می‌توان آن را در صفحات زیر یافت:

(ج ۱/۳۸-۳٩، ۵۶، ۵٩، ۶۰، ۶۱، ۸۲، ۱۶۳، ۲۶۳، ۲۶٩، ۲٧۰، ۲٧۴، ۲٧٧، ۲۸٩-۲٩۰، ۲٩۱، ۳۰٧، ۳۲۰، ۳۲۳-۳۲۴ و ۳۳٧ و ۳۳٧-۳۳۸، ۳۴۲، ۳۴۵، ۳۶۲-۳۶۳ و ۳۸۲ و ۳۶ و ۳۸۸ و ۴۰۶ و ۴۰٧ و ۴۱۲ و ۴۱۶ و ۴۱٧ و ۴۱۸، ۴۲۴ و ۴۴۴، ۴۶٩، ۴٧۰، ۴٧۸، ۵۲۰) – (ج ۲/٩۰، ۱۶۱، ۱٧۱، ۱٧۲، ۲۴۸، ۳۲۱-۳۲۲، ۳۳۵، ۳۳۸-۳۳٩، ۴۰۲، ۴۴۵-۴۴۶).

٧- مواضعی که در آن‌ها در خود کتاب تناقض است:

مثلاً امری را در جایی ادعا نموده سپس در جایی دیگر آن را نقض می‌نماید و یا کسی را در جایی ستایش نموده و در جایی دیگر او را نکوهش می‌نماید. و این مواضع (۱۴) موضع می‌باشند که در صفحات زیر یافت می‌شوند:

(ج ۱/۱۵۳-۱۵۴، ۱۸۸، ۲۵۴، ۲۸۱، ۲۸٧، ۳۲۴-۳۲۵، ۳۶۱، ۵۰۱) – (ج ۲/۴۸/۲۳۳، ۲۴٩، ۳۱۳-۳۱۴، ۴۳۱-۴۳۲، ۴۳۸).

سوم: مواضعی که امکان ندارد شیخ الازهر و یا هر کس دیگر از اهل سنت بر آن اقرار نماید: زیرا در آن‌ها انتقادها و سرزنش‌هایی بر اهل سنت وارد است و تعداد این مواضع (۳۳) می‌باشد که عبارتند از:

۱- مواضعی که در آن‌ها صحابه مورد ایراد قرار گرفته‌اند:

و او یا به صورت عام به صحابه ایراد گرفته و یا به طور خاص به افرادی از آنان از قبیل ابوبکر، عمر، عثمان و عائشه ایراد وارد نموده که تعداد این جاها هم (۲۲) موضع می‌باشند که در صفحات زیر یافت می‌شوند:

(ج ۱/۴۱ و ۵۴، ۸۵، ۱۱۲، ۳٧۶) – (ج ۲/۴۳، ٧۲-٧۴، ۱۲۲، ۱۲٩-۱۳۰-۱۵۵-۱۶۳، ۱٧۸، ۱۸۲-۲۰۵، ۲۲۱، ۲۶۱، ۲۸٧-۲۸۸، ۳۰۰، ۳۰۱-۳۰۲، ۳۲۳، ۳۳۴، ۳۴٩-۳۵۰، ۳۶۵، ۳۸۶).

۲- مواضعی که در آن‌ها ائمه‌ی اهل سنت و علمای آن‌ها را نکوهش نموده است: و این نیز به صورت عام و به طور خاص به افرادی از آنان انتقاد و ایراد نموده است که مواضع مورد اشاره (۱۱) موضع می‌باشد و در صفحات زیر یافت می‌شوند:

ج ۱/۵۶-۵٧-۲۶۶-۲۶٧ و ۲۸۶ و ۳٩۵ و ۳۵۸-۳۵۸، ۳۶۰، ۴۴۱)- (ج ۲/۳۳، ۱۴۴، ۲٩۵، ۴۳۴-۴۳۵).

و بدون شک هر کتابی که در برگیرنده‌ی برخی از موارد مذکور مورد اشاره قرار دادیم، باشد و سزاوار است که آن را نابود و فنا نمایند پس اگر همه‌ی موارد در آن جمع شوند چه؟

والحمد لله على توفيقه