خلاصة المسائل - در مذهب حنفی - جلد اول

بیان استنجاء

مسئله ۲۴۳: وقتی از خواب بلند شد مادامی که دست خود را تا مچ شسته است نباید داخل ظرف کند، و طریق شستن این است: اگر ظرف دیگری موجود است با آن آب برداشته دست‌ها را بشوید، اولا دست راست و بعدا دست چپ را و اگر نیست به دست چپ، بطوری که هر چند کم‌تر دست داخل آن شود آب برداشته دست راست را بشوید و سپس به راست دست چپ را و این ترکیب برای دست شستن وقتی است که از نجاست ظاهری پاک باشد، و اگر دست‌ها آلوده به نجاست ظاهری باشد قطعا نباید داخل آب نماید بلکه به وسیله پارچه یا دستمال پاک آب برداشته و به قطرات آبی که از پارچه می‌چکد دست راست را بشوید و بعد دست چپ.

مسئله ۲۴۴: بعد از بول و غایط استنجاء گرفتن سنت است.

مسئله ۲۴۵: اگر نجاست از محل خود تجاوز نکند استنجاء به کلوخ و غیره جائز است ولی در بودن آب خلاف پاکی و نظافت و صفای مزاج است، و در نبودن آن استنجاء به کلوخ و غیره مجبوری است.

مسئله ۲۴۶: برای استنجاء به غیر آب راه دیگر نیست و اگر نجاست ازمحل خود تجاوز نکند استنجاء به غیر آن اشکالی ندارد و اگر از محل خود تجاوز نماید به جز آب به دیگر چیزی جائز نیست.

مسئله ۲۴٧: استنجاء به آب و غیره باید در محلی انجام شود که از انظار مردم دور باشد و اولا هر دو دست را تا مچ بشوید و بعد استنجاء زند تا اطمینان حاصل نماید که پاک شده، و اگر شخص وسواسی است سه مرتبه یا هفت مرتبه این کار را بنماید و با اطمینان توجه نماید.

مسئله ۲۴۸: اگر احیانا محلی دور از انظار عمومی برای استنجاء زن نبود، استنجاء نگیرد و بدون استنجاء نماز بخواند.

مسئله ۲۴٩: به چیزهای نجس و خوراک آدمی و استخوان و ذغال و شیشه و آجر و دست راست استنجاء نزند.

مسئله ۲۵۰: در وقت قضای حاجت رو و پشت به قبله کردن ممنوع است، خواه شخص بزرگ باشد یا کوچک.

مسئله ۲۵۱: وضوء گرفتن با باقیمانده آب استنجاء و بالعکس جائز است.

مسئله ۲۵۲: وقتی اراده رفتن توالت را دارد جلوی در توالت بسم الله گفته، این دعا را بخواند: «أللهُمَّ إِنّي أعُوذُ بِكَ مِنَ الخُبُثِ والخبائِثِ» [۳]. سر برهنه نرود، و اگر انگشتر یا چیز دیگری که نام خدا و پیغمبران بر آن نقش همراه دارد بگذارد، اولا پای چپ را گذاشته داخل توالت شود، در داخل توالت نام خدا را نبرد، و اگر عطسه آید در دل بدون اینکه به زبان جاری نماید الحمدلله بگوید، و هنگام بیرون شدن اول پای راست را بیرون گذارد و بعد از خارج شدن این دعا را بخواند: «غُفْرانَكَ، الحَمْدُ للهِ الَّذِي أَذهَبَ عَنِی الأَذَی وَعَافَانِي» [۴].

[۳] الهى! از جن‏هاى خبیث و پلید، أعم از زن و مرد، به تو پناه می‌برم. [۴] الهى! از تو آمرزش مى‌طلبم تمام ستایش‌ها مر خدایى راست که اذیت دهنده را از من دور کرده عافیت بخشید.