بیان صورت‌هائی که به واسطه آن‌ها روزه نگرفتن جائز است
مسئله ۸٧٩: مریض که به واسطه روزه گرفتن احتمال ازدیاد مرض یا تاخیر صحت باشد می‌تواند روزه نگیرد، لکن به محض تخمین و خیال این کار جائز نیست، بلکه باید دکتر حاذق مسلمان با دیانت بگوید که: روزه باعث ازدیاد مرض یا تاخیر صحت می‌شود، و اگر طبیب حاذق مسلمان با دیانت نباشد سخن آن معتبر نیست.
مسئله ۸۸۰: اگر طبیب چیزی نگوید ولی به تجربه و علائم معلوم می‌کند که به واسطه روزه مرض شدت پیدا می‌کند، و یا در صحت تاخیر می‌افتد، در این صورت جائز است که روزه نگیرد.
مسئله ۸۸۱: اگر مریض سالم شده ولی ضعف دارد و غالب گمان این است که اگر روزه بگیرد مجددا مریض می‌شود روزه نگیرد.
مسئله ۸۸۲: اگر مسافر است اختیار دارد که روزه را بخورد یا بگیرد، و در صورت خوردن قضا بیاورد.
مسئله ۸۸۳: در مسافرت اگر اذیت و مشقت پیش نمی‌آید و وسائل آسایش فراهم است در این صورت روزه گرفتن بهتر، و برعکس آن خوردن بهتر است.
مسئله ۸۸۴: اگر شخص مریض و مسافر در حالت مرض و سفر فوت کرد آنچه را خورده در آخرت به آن مواخذه نخواهد شد.
مسئله ۸۸۵: اگر شخصی ده روز مریض بود و پنج روز خوب شد ولی قضائی نگرفت و بعد فوت کرد پنج روز معاف است، و برای پنج روز مواخذه نخواهد شد.
مسئله ۸۸۶: اگر در مسافرت روزه را نگرفت و بعد از برگشت به خانه فوت شد به اندازه‌ای که در خانه بوده و در مقابل آن مواخذه می‌شود، و مناسب است که وصیت نماید تا ورثه فدیه پرداخت نمایند، و فدیه برای هر روز دو کیلو گندم است که باید به فقراء داده شود.
مسئله ۸۸٧: مسافر اگر در سفر نیت اقامت کرد خوردن روزه برایش جائز نیست، و اگر از مدت اقامت که پانزده روز می‌باشد کم‌تر نیت کند مختار است که روزه بگیرد یا نگیرد.
مسئله ۸۸۸: زن حامله و شیردهنده وقتی از خود یا بچه می‌ترسید روزه را بخورد و قضا بیاورد، و اگر شوهر زن ثروتمند باشد و در محل زن شیردهنده، یا غذایی که مناسب بچه است پیدا شود در این صورت زن حق خوردن روزه ندارد، مگر که بچه پستان غیر را نگیرد.
مسئله ۸۸٩: اگر کافری در بین روز مسلمان شد، یا صغیر بالغ، بقیه روز را از خوردن و نوشیدن خودداری کند، و اگر خوردند قضائی بر آن‌ها لازم نیست.
مسئله ۸٩۰: اگر کسی در مسافرت نیت نگرفتن روزه را داشت ولی یک ساعت به بعد به خانه برگشت و مقیم شد، یا در این وقت نیت اقامت کرد و تاکنون چیزی نخورده و ننوشیده حال نیت روزه می‌تواند بنماید.
مسئله ۸٩۱: شخص پیر و منحنی که طاقت روزه گرفتن را ندارد و مریض که از سلامتی آن تا آخر عمر امیدی نیست روزه نگیرند، بلکه فدیه بدهند برای هر روز دو کیلوگرم گندم، یا قیمت آن، یا یک فقیر را صبح و شام طعام بخوراند، و اگر فدیه یک روز را به چند مسکین بدهد جائز است.
مسئله ۸٩۲: اگر شخصی پیر و ضعیف قوی و نیرومند شد، یا بیمار جواب داده شده از طرف دکترها سلامتی خود را بازیافت، باید روزه را قضائی بجای آورند و در این صورت‌ها فدیه جائز نیست.
مسئله ۸٩۳: اگر بر ذمه کسی چند روز قضائی بود و در وقت مردن وصیت کرد وصیت بعد از کفن و دفن از یک سوم مال آن نافذ و جاری می‌گردد، و اگر وصیت نکرد بلکه در حیات خود فدیه روزه را داد امید است خداوند متعال به کرم خود قبول فرماید، و بدون وصیت از مال خودش فدیه دادن جائز نیست.
مسئله ۸٩۴: اگر فدیه از یک سوم مال میت زیادتر بود با وجود وصیت بدون رضای وارثین دادن فدیه از مال آن جائز نیست، و در صورت رضایت رضای صغیر معتبر نیست حق صغیر را کاملا باید اداء کند.
مسئله ۸٩۵: اگر وصیت کرد که: بر ذمه من چند وقت نماز است فدیه آن را بدهد، حکم آن نیز همین است.
مسئله ۸٩۶: اگر بر ذمه کسی زکات بود و در وقت مردن وصیت به دادن آن نمود، بر وارثین واجب است که بعد از کفن و دفن و ادای قرض از یک سوم مال آن زکات را اداء نمایند.
مسئله ۸٩٧: اگر کسی از طرف میت نماز خواند یا روزه گرفت جائز نیست، و از ذمه‌اش ساقط نمی‌شود.
مسئله ۸٩۸: بدون عذر روزه ماه مبارک رمضان را خوردن گناه کبیره می‌باشد، این فکر را نباید کرد که: می‌خورم و روزی روزه قضا می‌گیرم، چرا که در حدیث است: اگر تمام عمر را روزه بگیرد برابر یک روز ماه رمضان نمی‌شود.
مسئله ۸٩٩: اشخاص مسافر و مریض‌ها در انظار مردم روزه را نخورند، و این سخن عوام الناس که هرچه از خدا پنهان نیست از مخلوق هم پوشیده نباشد لغو و بیهوده و پوچ است.
مسئله ٩۰۰: اگر بچه ای که هنوز به حد تکلیف نرسیده روزه گرفت و بعدا خورد قضائی ندارد، و اگر نیت نماز کرد و شکست باید نماز را دو مرتبه بخواند.