خلاصة المسائل - در مذهب حنفی - جلد اول

فهرست کتاب

احکام زکات

احکام زکات

کسی که ثروتمند باشد و زکات آن را اداء نکند در نزد خدا سخت گنهکار است، و در قیامت معذب خواهد شد.

پیغمبر اکرمجفرموده‌اند: هر که دارای طلا و نقره باشد و زکات آن را ندهد آن طلا و نقره به آتش جهنم سرخ گردانیده می‌شود، و به وسیله آن‌ها پیشانی، و پهلو هر دو شانه‌اش داغ کرده می‌شود، و هرگاه سرد گردد مجددا این عمل تکرار خواهد شد.

و نیز جناب رسول اکرمجمی‌فرمایند: به هر که خدا مال داد و زکات آن را اداء ننمود در قیامت مال آن به شکل ماری می‌گردد بسیار بد زهر و به گردن آن پیچیده هر دو لبش را می‌گزد و می‌گوید: من مال تو ام و خزینه تو‌ام، و آن را بدین صورت نکوهش می‌نماید.

مسئله ٩۲۰: زکات بر مال اشخاص:

۱) آزاد.

۲) مسلمان.

۳) عاقل.

۴) بالغ.

۵) مالک مقدار نصاب که در آینده بیان می‌شود.

۶) فارغ از قرض.

٧) فارغ از احتیاجات اصلی مثل لباس و منزل سکونت و غیره.

۸) نامی، یعنی قابل ازدیاد باشد فرض است، بنا بر شرط اخیر بر مال گم شده زکات فرض نیست.

مسئله ٩۲۱: بر تمام مال‌هائی که زکات بر آن‌ها واجب می‌شود خواه طلا و نقره باشد خواه گوسفند و گاو و شتر سال کرد شدن شرط است، و تا وقتی که سال تمام نشود بر مقدار نصاب زکات واجب نمی‌شود.

مسئله ٩۲۲: در گوسفند و گاو و شتر برای وجوب زکات سائمه بودن شرط است، و سائمه به حیوانی گفته می‌شود که: در آن دوشرط یافته شود:

۱) بیشتر سال را در بیابان چرا کند، و اگر نصف سال یا از نصف سال آخوربند باشد سائمه گفته نمی‌شود.

۲) مقصود از نگهداری شیر و نسل و فربهی باشد، و اگر مقصود گوشت یا سواری باشد سائمه گفته نمی‌شود، و در آن زکات واجب نمی‌گردد.

مسئله ٩۲۳: در اهلی بودن حیوانات و نا اهلی بودن آن مادر معتبر است، اگر مادر حیوان اهلی است آن هم اهلی، و اگر مادر غیر اهلی است آن هم غیر اهلی محسوب می‌گردد.

مسئله ٩۲۴: اگر حیوان سائمه باشد (یعنی بیشتر سال را در بیابان چرا کند) و در وسط سال به نیت تجارت صاحب آن آن‌ها را بفروشد زکات آن سال واجب نمی‌شود، بلکه از هنگام بیع وقتی که سال تمام شد زکات از قیمت آن داده شود.

مسئله ٩۲۵: بر بره‌ها، و بزغاله‌ها، و گوساله‌ها واجب نمی‌شود مگر که با آن‌ها بزرگی باشد، و باید همان بزرگ زکات داده شود، و اگر بعد از تمام شدن سال آن بزرگ بمیرد زکات ساقط می‌شود.

مسئله ٩۲۶: بر گاو و شتر و گوسفندهائی که وقف گردانیده شود زکات واجب نمی‌شود.

مسئله ٩۲٧: اسب‌ها وقتی که نر و ماده مخلوط باشد بر آن‌ها زکات واجب می‌شود، باید قیمت کرده شوند و از چهل تومان یک تومان زکات داده شود.

مسئله ٩۲۸: بر الاغ و قاطر اگر برای تجارت نباشد زکات نیست، و اگر برای تجارت است در قیمت آن‌ها مثل اسب زکات واجب می‌شود.