انواع دیگری از حالتهای احتضار
اینها گروه نافرمانان و گناهکاران، و انبوه غافلان و تباهکاراناند، کسانی که حب دنیا بر آنان سیطره انداخته است، لذا سکرات مرگ برایشان عذاب و پر هول و هراس بوده و میان آنان و آفریدگار جلیل فاصله انداخته است.
قرطبی آورده است که یکی از این افراد که به دنیای خود مشغول بوده و طول آرزوها او را فریفته است، وقتی در حالت احتضار قرار میگیرد و جانکندن برایش سخت میگردد، فرزندانش به دور او گرد میآیند تا با او خداحافظی نموده و میگویند: بگو: «لاإله الا الله». اما وی فریاد میزند و ناله میکند. دوباره آنان کلمۀ «لاإله الا الله» را تکرار میکنند، ولی او فریاد میزند و میگوید: فلان منزل را این گونه درست کنید و در فلان باغ این درخت را بکارید و از فلان مغازه این چیز را بردارید، و پیوسته چنین میگوید تا این که جان میدهد.
آری، مُرد و باغ و مغازه را رها کرد تا وارثانش از آنها بهره ببرند و حسرتش برای او باقی بماند.