فصل چهاردهم: کوثر، مشهورترین رود بهشت
خداوند متعال میفرماید:
﴿إِنَّآ أَعۡطَيۡنَٰكَ ٱلۡكَوۡثَرَ ١ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنۡحَرۡ ٢ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ ٱلۡأَبۡتَرُ ٣﴾[الکوثر: ۱-۳].
«ما به تو کوثر را عطا کردهایم * پس تنها برای پروردگار خود نماز بخوان و قربانی کن * بدون شک دشمن کینهتوز تو بیخیر و برکت و بینام و نشان خواهد بود».
در صحیح مسلم از انسبن مالک روایت شده است که وقتی این سوره بر رسول اکرمصنازل شد فرمودند:
آیا میدانید کوثر چیست؟ گفتیم: خدا و رسولش بهتر میدانند. فرمود: نهری است که خداوند به من وعدهاش را داده است، بر آن خیر فراوانی است.
در صحیحین از انس در حدیث معراج از رسول خداصروایت شده است که فرمودند: «نهری را دیدم که در دو طرفش گنبدهایی از مرواید توخالی قرار داشت. از جبرئیل پرسیدم که این چیست؟ گفت: این کوثر است»[ ].
امام احمد از انس نقل میکند که رسول خداصفرمودند: «کوثر نهری در بهشت است که خداوند به من وعدهاش را دادهاست»[ ].
امام بخاری از طریق ابیبشر واسطی از سعیدبن جبیر از عبدالله بن عباس نقل میکند که در مورد کوثر میگفت: آن خیر فراوانی است که خداوند به وی عطا کرده است. ابوبشر گوید: به سعیدبن جبیر گفتم: گروهی معتقدند که آن نام رودی در بهشت است. سعید گفت: رودی که در بهشت قرار دارد، از جمله خیراتی است که خداوند به پیامبرش عطا کرده است.
امام احمد از عبدالله بن عمر روایت میکند که فرمود: رسول خداصبه ما گفت:
«کوثر نهری در بهشت است که دو طرفش از طلا بوده و آبش مروارید جریان دارد. آب آن از شیر سفیدتر و از عسلشیرینتر است»[ ].
امام بخاری از ابوعبیده عامربن عبدالله بن مسعود روایت میکند که گفت: از حضرت عایشه صدیقه در مورد: ﴿إِنَّآ أَعۡطَيۡنَٰكَ ٱلۡكَوۡثَرَ ١﴾[الکوثر: ۱]. پرسیدم. فرمود: نهری است که به پیامبرتان عطا شده است بر دو لبهاش گنبدهایی از مروارید توخالی و ظرفهایش به تعداد ستارگان آسمان است.
ابونعیم فضیلبن دکین از مجاهد روایت کرده که کوثر را به خیر و برکت فراوان تفسیر نموده است. انسبن مالک گوید: «کوثر نهری است در بهشت».
در صحیحین در حدیث اسراء و معراج در مورد سدره المنتهی چنین آمده است:
«از ریشه آن دو نهر پنهان و دو نهر آشکار سرچشمه میگیرد. آن دو پنهان در بهشتند و آن دو آشکار نیل و فرات هستند».
در مسند احمد و صحیح مسلم از ابوهریره نقل شده است که رسول خداصفرمودند: «سیحون و جیجون[ ] و فرات و نیل همگی از نهرهای بهشتند».