سیمای رستاخیز، نشانه ها، وقایع و نتایج

فصل بیست و یکم: ارتقای درجات فرزندان به درجات پدران

خداوند متعال می‌فرماید:

﴿وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱتَّبَعَتۡهُمۡ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَٰنٍ أَلۡحَقۡنَا بِهِمۡ ذُرِّيَّتَهُمۡ وَمَآ أَلَتۡنَٰهُم مِّنۡ عَمَلِهِم مِّن شَيۡءٖ﴾[الطور: ۲۱].

«کسانی که خودشان ایمان آورده و فرزندانشان از ایشان در ایمان آوردن پیروی کرده‌اند فرزندانشان را در بهشت به آن‌ها ملحق می‌گردانیم بی‌آنکه ما اصلاً از عمل آن کسان چیزی بکاهیم».

یعنی خداوند متعال درجه فرزندان را در بهشت به درجه پدران ارتقا می‌دهد؛ اگرچه اعمالشان به اعمال پدرانشان نرسد و از اعمال پدران چیزی کاسته نمی‌شود و خداوند آن‌ها را در جایی قرار می‌دهد که پدران مستحق‌ آن هستند و به عبارتی درجه پایین‌تر را به بالاتر ارتقا داده تا همه را در درجه بالاتر با یکدیگر جمع گرداند و در کنار یکدیگر از نعمت‌های بهشتی بهره‌مند سازد.

ثوری از عمروبن مره از سعیدبن جبیر از ابن عباسبنقل می‌کند که فرمود:

«خداوند نوادگان و فرزندان مؤمن را به درجه وی ارتقا می‌دهد. هر چند که در عمل کمتر باشند تا چشمش به دیدن آن‌ها روشن گردد»، سپس آیه فوق را تلاوت نمود[ ].

ابن ابی‌حاتم[ ] از ابن عباس در این آیه نقل کرده است که فرمود: «اینان فرزندان فرد مؤمن هستند که بر ایمان مرده‌اند، اگر منازلشان از منازل پدرانشان پایین‌تر باشد به آن‌ها می‌پیوندند و از اعمال هیچ کدامشان چیزی کم نمی‌شود».

طبرانی از سعیدبن جبیر روایت می‌کند که فرمود: از ابن عباس، که گمان می‌کنم از پیامبر اکرمصروایت می‌کرد، شنیدم که فرمودند: «وقتی مؤمن وارد بهشت می‌شود، از احوال والدین و همسر و فرزندانش جویا می‌شود. به او خبر می‌دهند که آن‌ها به درجه تو نرسیده‌اند. می‌گوید: خداوندا! من برای خودم و آن‌ها عمل نموده‌ام. دستور داده می‌شود آن‌ها را به او برسانند» و ابن عباس آیه:

﴿وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱتَّبَعَتۡهُمۡ...﴾[الطور: ۲۱].

را تلاوت نمود.

عوفی از ابن عباس در این آیه روایت کرده است که فرمود: خداوند می‌فرماید:

«اگر فرزندان ایمان آورده و به اوامرم گردن نهند، من آن‌ها را در بهشت به پدران ملحق می‌سازم، و فرزندان کوچکشان نیز به آنان ملحق می‌شوند».

این تفسیر، یکی از اقوال علما در معنای «الذریه» است که آیا فقط شامل فرزندان کوچک قبل از بلوغ می‌شود یا اینکه کوچک و بزرگ را در برمی‌گیرد؟ چنانکه می‌فرماید:

﴿وَمِن ذُرِّيَّتِهِۦ دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ﴾[الأنعام: ۸۴].

﴿ ذُرِّيَّةَ مَنۡ حَمَلۡنَا مَعَ نُوحٍ﴾[الإسراء: ۳].

به این ترتیب ذریه شامل کبار و صغار شده است. واحدی نیز همین قول را اختیار نموده است (والله اعلم).

یکشنبه ۱۸/۳/۱۳۸۲

یعقوب خوش‌خبر ـ بندر کنگان