آغاز آفرينش
(۱)
باز هم به سراغ علم نجوم میرویم:
قرآن کریم در بارهی آغاز و پایان دنیای مادی، تئوری معین و روشنی را مطرح میکند، تئوریی که در واقع انسان عصر حاضر تا یک قرن قبل، از آن کمترین شناختی هم نداشته است، اما انسان قدیم که حتی نمیتوان گفت: راهیافتن این تئوری یا بخشهایی از آن به ساحهی تعقل آن، ممکن و متصوّر بوده است!.
آری، علم جدید آمده است تا بر این جنبه از اعجاز قرآن کریم نیز گواه باشد.
قرآن در آیهی مبارکهی ۳۰ سورهی انبیا در بارهی آغاز آفرینش دنیا میگوید:
﴿أَوَ لَمۡ يَرَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ كَانَتَا رَتۡقٗا فَفَتَقۡنَٰهُمَا﴾[الأنبیاء: ۳۰].
«آیا کافران ندیدهاند که آسمانها و زمین بسته بودند و ما آنها را بشکافتیم و توسعه دادیم».
همچنان در آیهی مبارکهی ۱۰۴ از همین سوره، در ارتباط با پایانیافتن کار دنیای مادی میگوید:
﴿يَوۡمَ نَطۡوِي ٱلسَّمَآءَ كَطَيِّ ٱلسِّجِلِّ لِلۡكُتُبِۚ كَمَا بَدَأۡنَآ أَوَّلَ خَلۡقٖ نُّعِيدُهُۥ﴾[الأنبیاء: ۱۰۴].
«روزی که آسمانها را مانند طومار درهم پیچیم و به حال اول آفرینش آن بازگردانیم».
بنا بر تفسیری که این آیات ارائه میدارند، جهان هستی در آغاز کار بسیار به هم فشرده و متراکم بوده و پس از آن مرحلهی اولیه، عملیهی توسعه و امتداد آن در فضا آغاز شده است. لیکن به رغم این توسعه و تمدّد، جمعکردن و درهم فشردن دو بارهی آن در یک محدودهی کوچک مکانی ممکن است و نه تنها که ممکن است بلکه حتمی و قطعی نیز میباشد.
اکنون باید دید که علم جدید در بارهی این قانون مطرح شده در قرآن، یعنی تئوری آغاز و پایان آفرینش مادی، چه میگوید؟
با ملاحظهی نظریات جدید علمی در این باره، درمییابیم که آخرین رهبافتهای علم جدید بر عین نظریهی قرآنی تکیه مینماید.
دانشمندان علوم طبیعی در روند بررسیها و مشاهدات خود پیرامون پدیدههای هستی، به این نتیجه رسیدهاند که ماده در آغاز امر، جامد و ساکن بوده است. همچنین در آغاز امر، ماده شکل گاز مشتعل بسیار درهم فشرده و متراکمی را داشته و دست کم پنج بلیون سال قبل، بر اثر انفجار بسیار شدیدی که در آن رونما گردیده، به توسعه و امتداد در پیرامون خویش آغاز نموده است. بناءً تمدّد ماده یک امر حتمی بوده و بر اساس این قانون طبیعت که میگوید: نیروی جاذبه در اجزای این ماده به سبب دورشدن آن اجزا از یکدیگر، تدریجاً کم میشود و هم از این روی، مسافت میان آنها نیز به نحو قابل ملاحظهیی زیادتر گردیده و این مسافت توسعه مییابد، تمدّد و گسترش هستی همچنان ادامه دارد.
دانشمندان علوم نجومی اضافه میکنند:
دائرهی ماده در آغاز امر، حدود (۱۰۰۰) میلیون سال نوری وسعت داشته است که این دائره هم اکنون نسبت به دائرهی اولیهی آن، بیش از ده برابر توسعه یافته و عملیهی توسعه و امتداد آن بیهیچ توقفی همچنان ادامه دارد.
پروفسور «آیدنگتون» در این باره میگوید:
«کهکشانها و ستارگان را در عملیهی توسعهی مستمر آنها میتوان به نقاشیهای گل و بوتهیی تشبیه کرد که این نقشها بر روی بالونی از پلاستیک به تصویر کشیده شده باشند و این بالون پیوسته به وسیلهی دستگاه پمپ بادی، پمپاژ شود. به این ترتیب است که کرات فضایی با حرکات دینامیکی و جوهری خویش، پیوسته از یکدیگر دور میشوند، که این عملیه در حقیقت روند «توسعهی هستی» را تمثیل مینماید».
شایان ذکر است که در ارتباط با اصل توسعهی کائنات نیز قرآن کریم در سورهی «ذاریات» بیان اعجازی روشنی دارد که این مبحث نیز تحت عنوان مستقلی در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است.
این یک بُعد از ابعاد تئوری قرآنی آغاز آفرینش است که علم جدید با همهی قوت پشت سر آن ایستاده است.