۱۸- دربارۀ آيۀ شريفۀ: ﴿وَمَا کانَ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمۡ وَأَنتَ فِيهِمۡۚ وَمَا کانَ ٱللَّهُ مُعَذِّبَهُمۡ وَهُمۡ يَسۡتَغۡفِرُونَ ٣٣﴾
سید رضی در «نهج البلاغه» گوید که ابو جعفر باقر ÷از امیر مؤمنان علی ÷حکایت نموده که فرمود:
«در زمین دو چیز مایه امان از عذاب خدا بود (اینک) یکی از آندو برداشته شده، پس دیگری را دریابید و بدان چنگ زنید. اما آن امانی که برداشته شده، رسول خدا ج است و آن امانی که باقی مانده، استغفار (یعنی آمرزش خواهی از خدا) است (بدلیل آنکه) خدای بزرگ می‌فرماید:
خدا آنها را به هنگامی که تو در میانشان بودی عذاب نمی کرد و (نیز) خدا عذاب‌کنندۀ آنها نبود، در حالیکه از او آمزرش می‌خواستند».
سید رضی (در ذیل این عبارت) گفته است: این سخن از بهترین نمونه‌های استخراج معانی و از دریافت‌های لطیف است [۵۳].
نویسنده گوید: سبط ابن الجوزی در «تذکرۀ الخواصّ» و شیخ طبرسی در «مجمع البیان» نیز این سخن را از علی ÷گزارش نموده‌اند و ابو جعفر طبری همانند این استنباط لطیف را در تفسیرش از ابن عباس بنقل نموده و می‌نویسد:
«ابن عباس گفته است: در میان مسلمانان دو امان وجود داشت: پیامبر خدا ج و استغفار، پیامبر از میان ما رفت و استغفار مانده است» [۵۴].
آنچه بیشتر بنظر می‌آید اینست که ابن عباس این سخن را از امیر مؤمنان علی ÷گرفته زیرا از او روایت کرده‌اند که گفت:
«آنچه از تفسیر قرآن فرا گرفته ام، از علی ابن ابی طالب است» [۵۵].
بنا بر این ما باید در این روزگار که پیامبر خدا - ج - را نمی‌یابیم، به خداوند یکتا پناه بریم و از او برای گناهانمان آمرزش بخواهیم بدین امید که ما را بخشوده و در سایه‌های امن و رحمتش جای دهد.
***
[۵۳] به نهج البلاغه، کلمات قصار، شمارۀ ۸۸ نگاه کنید. [۵۴] به تفسیر جامع البیان، اثر طبری، جزء نهم، ص۲۳۵ بنگرید. [۵۵] به تفسیر المحرر الوجیز، اثر ابن عطیة اندلسی، ج۱، ص ۱۸ نگاه کنید.