۱۰- آنچه از علی ÷در بيان نافله‌های صبح و مغرب آمده است
زید بن علی از پدرش و او از نیایش و او از امیر مؤمنان علی ÷روایت نموده که فرمود [۷۲]:
«دو رکعت نماز پس از نماز مغرب را در سفر و حضر ترک مکن زیرا سخن خدای بزرگ به آندو اشاره دارد که فرمود: ﴿وَأَدۡبَٰرَ ٱلسُّجُودِ ٤٠﴾[ق: ۴۰] یعنی: در پی سجود او را تسبیح گوی. و همچنین دو رکعت نماز پیش از نماز سپیده دم را و امگذار زیرا سخن خدا تعالى به آندو اشاره می‌کند که فرمود: ﴿وَإِدۡبَٰرَ ٱلنُّجُومِ ٤٩﴾[الطور: ۴۹] یعنی: بعد از پشت کردن ستارگان، به تسبیح او پراداز».
ابو علی طبرسی در تفسیر «مجمع البیان» به هنگام تفسیر آیه ﴿وَأَدۡبَٰرَ ٱلسُّجُودِ ٤٠﴾می‌گوید:
«در معنای این آیه اقوال گوناگونی آمده است. نخست آنکه مقصود، گزاردن دو رکعت نماز، پس از نماز مغرب‌است چنانکه مراد از ﴿وَإِدۡبَٰرَ ٱلنُّجُومِ ٤٩﴾برگزاری دو رکعت نماز، پیش از نماز صبح‌است و این معنا را از علی ÷گزارش کرده‌اند».
ابن جریر طبری نیز در تفسیرش آورده که ابو کرَیب از ابو فُضَیل از رشید بن کریب از پدرش روایت نموده‌اند که ابن عباس گفت: رسول خدا ج به من فرمود: «ای پسر عباس، دو رکعت پس از نماز مغرب، همان أَدْبَار السُّجُود است».
نویسنده گوید: خدا تعالی در کتاب خود، پیامبرش ج را به تسبیح گفتن در شب و صبح دستور داده‌است چنانکه می‌فرماید: ﴿وَمِنَ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡهُ وَأَدۡبَٰرَ ٱلسُّجُودِ ٤٠﴾و نیز: ﴿وَمِنَ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡهُ وَإِدۡبَٰرَ ٱلنُّجُومِ ٤٩﴾و بسیاری از فرمانهای خداوند به تسبیح، بر بپا داشتن نماز اشارت دارد زیرا که در نماز، تسبیح خداوند می‌شود مانند آیۀ شریفۀ: ﴿وَسَبِّحُوهُ بُكۡرَةٗ وَأَصِيلًا ٤٢﴾[الأحزاب: ۴۲] و آیۀ کریمۀ: ﴿فَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ حِينَ تُمۡسُونَ وَحِينَ تُصۡبِحُونَ ١٧﴾[الروم: ۱۷]. پس، مراد از تسبیح گویی بعد از سجود، بپا داشتن نافلۀ مغرب‌است که پس از نماز مغرب برگزار می‌شود و مقصود از تسبیح گفتن بعد از پشت کردن ستارگان، بپا داشتن نافلۀ سپیده‌دم است چنانکه علی ÷تفسیر نموده و ابن عباس نیز از رسول خدا ج روایت کرده است.
***
[۷۲] به کتاب «الاعتصام بحبل الله المتین» اثر قاسم بن محمد (از ائمة زیدیه)، ج۲، ص ۹۰ نگاه کنید.