فتح البیان آثاری از علی علیه السلام در تفسیر قرآن

فهرست کتاب

۱۱- آنچه از علی ÷در بيان همراهی نماز و زکات آمده است

۱۱- آنچه از علی ÷در بيان همراهی نماز و زکات آمده است

خدای تعالی دادن زکات را با ادای نماز در بسیاری از آیات قرآن همراه نموده‌است و میان آندو را در شرع چنان پیوندی بر قرار کرده که هیچیک بدون دیگری پذیرفته نخواهد شد همانگونه که از امیر مؤمنان علی ÷روایت شده که هنگام وفات خود به فرزندش حسن ÷فرمود: «تو را به دادن زکات در جایگاه خود، سفارش می‌کنم زیرا که نماز از کسی که زکات ندهد، پذیرفته نمی‌شود» [۷۳].

بنابراین، شخص مسلمان (چون مالش به حد نصاب رسد) باید تا به رضایت خاطر زکات آن را بپردازد همانگونه که لازمست نماز خود را از سر اخلاص برای خدا بخواند چنانکه خدای عز و جل در کتاش فرمود: ﴿وَمَآ أُمِرُوٓاْ إِلَّا لِيَعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ حُنَفَآءَ وَيُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُواْ ٱلزَّكَوٰةَۚ وَذَٰلِكَ دِينُ ٱلۡقَيِّمَةِ ٥[البینة: ۵].

یعنی: «و آنها فرمان نیافتند جز آنکه خدا را بندگی کنند و دین (خویش) را برای او خالص گردانند و نماز بگزارند و زکات دهند و دین استوار همین است».

وشریف رضی در «نهج البلاغه» از امیر مؤمنان علی ÷آورده‌است که فرمود:

«همانا پرداخت زکات بهمراه برگزاری نماز مایه نزدیک شدن مسلمان به خدا‌ است پس آنکس که زکات را با رضایت خاطر ببخشد، اینکار کفارۀ گناهان او قرار داده می‌شود و بازدارنده و نگاهدارنده وی از آتش است».

نویسنده گوید: همراهی نماز و زکات در قرآن و سنت پیامبر - ج - امری آشکار است. احمد بن عیسی، از حسین بن علوان، از ابو خالد واسطی [۷۴]، از زید بن علی، از پدران گرامیش، از علی علیهم السلام روایت نموده که رسول خدا ج فرمود:

«نماز جز به دادن زکات تمام نمی شود و صدقه از (دستاورد) خائن پذیرفته نمی‌گردد» [۷۵].

مناوی (از اهل سنت) نیز در کتاب «کنوز الحقائق» [۷۶]از پیامبر خدا ج آورده‌است که فرمود: «نماز کسی که زکات نمی پردازد پذیرفته نیست».

زکات دارای شاخه‌های بسیار‌است که آنها را در کتب حدیث و فقه باید جستجو کرد.

***

[۷۳] أمالی أحمد بن عیسی، ج۱، ص۲۶۳. [۷۴] ابوخالد واسطی از یاران نزدیک زید بن علی ÷شمرده می‌شود و گردآورندۀ مجموعۀ فقهی و حدیثی وی بوده است. [۷۵] أمالی احمد بن عیسی، ج۱، ص ۲۶۴. [۷۶] نام کامل این کتاب: «كنوز الحقائق في حدیث خیر الخلائق» است و مؤلف آن عبد الرؤوف مناوی نام دارد.