«باب دعاء الإستخارة»
بابی است در بیان دعای استخاره
«رَوَيْنَا فِي صَحِيْحِ البُخاري عَنْ جابر بن عبد الله بقالَ كانَ رسول الله جيُعَلِّمُنَا الإستخارَةَ فِي الأمورِ كلِّها كالسورةِ مَنِ القُرآنِ يقول: إِذَا هَمَّ أَحَدُكُمْ بِالأَمْرِ فَلْيَرْكَعْ رَكْعَتَيْنِ مِنْ غَيْرِ الْفَرِيضَةِ ثُمَّ لِيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ، وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيمِ، فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ وَأَنْتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ، اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ خَيْرٌ لِى فِى دِينِى وَمَعَاشِى وَعَاقِبَةِ أَمْرِى - أَوْ قَالَ عَاجِلِ أَمْرِى وَآجِلِهِ - فَاقْدُرْهُ لِى وَيَسِّرْهُ لِى ثُمَّ بَارِكْ لِى فِيهِ، وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ شَرٌّ لِى فِى دِينِى وَمَعَاشِى وَعَاقِبَةِ أَمْرِى - أَوْ قَالَ فِى عَاجِلِ أَمْرِى وَآجِلِهِ - فَاصْرِفْهُ عَنِّى وَاصْرِفْنِى عَنْهُ، وَاقْدُرْ لِى الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ ثُمَّ أَرْضِنِى - قَالَ - وَيُسَمِّى حَاجَتَهُ». «رسول الله صاستخاره و طلب خیراندیشی را به ما آموخت، آنچنانکه سورهی قرآن را به ما آموخت، (برای این که دین مبین اسلام از این امت میخواهد که در همهی امور خود روی دل را خود متوجه درگاه خدا سازند و همه کارهای خود را به مدد او رو به راه نماییم) رسول الله صمیفرمود: «هرگاه یکی از شما قصد کاری نمود دو رکعت نماز بخواند، غیر از نماز فرض، خواه دو رکعت به نیت نماز سنت استخاره یا هر سنتی دیگر، مثل سنت وضو، تحیت مسجد، نماز ضحی، قبلیه یا بعدیهی فرض باشد، دو رکعت نماز بخواند آنگاه بگوید: خدایا طلب خیریت مینمایم از تو به علمت (که تو همه چیز میدانی و خیریت حالم را در این کاری که قصد آن نموده ام و نام کار خود را ببرد) و طلب توانایی مینمایم برآن به مدد و قدرت و تواناییات و از فضل عظیم تو میخواهم توفیق بر خیر در حاجاتم، برای این که تو میتوانی و من نمیتوانم و تو میدانی و من نمیدانم و تو دانایی به پنهانیها. خدایا اگر تو میدانی که این کار – که قصد آن را دارم – بهتر است و خیریت کارم در آن است و خیر دین و زندگی و عاقبت و حال و آیندهی کارم در آن است، پس آن را برایم مقدر کن و برکت بینداز در آن، و اگر میدانی که این کار قصد آن را دارم شر است برایم در دینم و زندگیم و عاقبت کارم در حال حاضر و آینده ام پس آن را میسر مفرما و مرا از آن روگردان بساز تا دنبال کاری نروم که خیریت حالم در آن نیست. و آنجا که خیر حالم در آن است برایم مقدر فرما و مرا به آن خشنود گردان». وصلى الله وسلم علي سيدنا محمد وآله وصحبه والتابعين وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالـمين.
علما فرمودهاند مستحب است طلب خیراندیشی در کار خود به نماز دو رکعت و دعایی که یاد شد، و این دو رکعت نماز سنت است، و ظاهر این است که این دو رکعت حاصل میشود به دو رکعت قبلیه و بعدیهی فرض و به تحیت مسجد و غیر از آنها از نمازهای سنت نوافل، و دو رکعت اولی سورهی فاتحه و قل یا أیها الکافرون میخواند، و در رکعت دوم فاتحه و ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ﴾میخواند، اگر نماز برایش میسر نبود استخاره به همین دعا نماید، و مستحب است افتتاح آن دعا به حمد و ستایش خدا و صلوات و سلام بر رسول الله ص. پس از آن باید دانست که استخاره مستحب است در همهی کارها، چنانکه نص حدیث برآن دلالت داد، و موقعی که استخاره نمود بعد از استخاره هرکاری که دلش با آن شاد شد انجام دهد. والله أعلم.
«وَرَوَيْنَا فِي كِتابِ الترمذي باسناد ضعيف ضعّفه الترمذي وغيره عَنْ أبِي بكر سأنّ النَّبِيَّ جكانَ إذا أراد الأمر قال: اللَّهُمَّ خِرْ لِى وَاخْتَرْ لِى». «رسول الله صهرگاه قصد کاری مینمودند میفرمود: «خدایا خیریت حالم و آنچه در آن خیریت احوال من است برایم میسر فرما».
«وَرَوَيْنَا فِي كتابِ ابْنِ السُنِّي عَنْ أنس سقالَ: قالَ رسول الله ج: يَا أَنَسُ، إذَا هَمَمْت بِأَمْرٍ فَاسْتَخِرْ رَبَّك فِيهِ سَبْعَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ اُنْظُرْ إلَى الَّذِي سَبَقَ إلَى قَلْبِك فَإِنَّ الْخَيْرَ فِيهِ». إسناده غريب، فِيْهِ من لا أعرفهم.
«رسول الله صبه انس فرمود: «ای انس وقتی که قصد کاری نمودی هفت بار از پروردگارت خیر آن را بخواه، سپس ببین کدام چیز در دلت سبقت میگیرد، انجامدادن یا ندادن. هرچه دلت گواهی بر خیریت آن داد آن کار را انجام بده». نووی گفته است: حدیث ضعیف است، در روایتکنندگان حدیث، کسانی هستند که آنان را نمیشناسم. والله أعلم.