چهارم: نور کلمهی لا إله إلا الله تاریکی قلب را روشن میکند
بدان که نور لا إله إلا الله به تناسب قوت و ضعفِ برخورداری بنده از پرتوش، تاریکیها و تیرگیهای گناهان را میزداید. این کلمه، نور و روشنایی دارد و گویندگان و پیروان این کلمه، از لحاظ ضعف و قوت یا میزان برخورداری از این نور، متفاوتند؛ برخی از مردم به نسبت این نور همچون خورشیدند، برخی همانند ستارهای درخشان، عدهای مانند مشعلی بزرگ، بعضی مثل چراغی فروزان و برخی همچون چراغی کمنور. به همین خاطر در روز قیامت، انوار و پرتوهای ایمان در سمت راست و در جلوی افراد، متناسب با نور این کلمه که از لحاظ علم و عمل و شناخت، در قلبهایشان وجود داشته است، ظاهر میشود؛ هر چه نور این کلمه بیشتر باشد، به تناسب حد و اندازهای که دارد، شبهات و شهوات را میسوزاند تا جایی که انسان به وضعیتی میرسد که هیچ شبهه و شهوت و گناهی نمیماند. این، وضعیت انسانیست که در توحیدش صادق است و چیزی را شریک الله نمیسازد؛ پس هر گناه یا شهوت یا شبههای که به این نور نزدیک شود، آن را ضعیفتر میکند. بدینسان آسمان ایمان انسان به وسیلهی ستارگان از دسترس سارقان نیکیهایش حراست شده است. سارق به آن دسترسی ندارد، مگر در هنگام غفلت انسان؛ اما آنگاه که انسان به خود بیاید و بداند که چه چیزی از او دزدیده شده، آن را از سارق بازپس میگیرد یا با تلاشی دوباره، چند برابر آن را بهدست میآورد؛ پس انسان موحد، با دزدان جنی و انسی اینچنین رفتار میکند و همچون کسی نیست که خزانهی خود را بدون حراست در برابر دزدان باز کرده است [۲۲].
[۲۲]- مدارج السالکین، ۱/۳۶۹.