ایمان به الله

ششم: شرایط لا إله إلا الله

از آن‌جا که معنای لا إله إلا الله این است که معبود برحقی جز الله وجود ندارد و از آن‌جا که بسیاری از مردم، معنا و اهمیت لا إله إلا الله را درک نمی‏کنند، لازم دانستیم که از شروط این کلمه سخن گوییم.

رحمت الله بر وهب بن منبه باد که وقتی از او سؤال شد: «آیا لا إله إلا الله کلید بهشت نیست؟» گفت: چرا؛ ولی هر کلیدی، دندانه‏هایی دارد. پس اگر کلید دندانه‏دار را آوردی، قفل را برایت باز می‌کند و اگر این کلید دندانه نداشته باشد، قفل را برایت باز نمی‏کند [۲۴]. این دندانه‏های کلید لا إله إلا الله همان شروط این کلمه‏ی عظیم است [۲۵]؛ شروطی که از نظر دانشمندان هفت مورد هستند.

البته منظور، این نیست که الفاظ این شروط شمرده و سپس حفظ شوند؛ چه بسا همه‌ی این شروط در یک فرد عامی و بی‌سواد وجود داشته یا او به آن‏ها پای‌بند باشد و اگر به او گفته شود: این شروط را بشمار، بلد نباشد و چه‌بسا کسی الفاظ آن را خوب حفظ داشته باشد، ولی ‌ببینی که در بسیاری از اوقات کارهایی می‏کند که این شروط را نقض می‏نماید؛ [۲۶]یعنی در عملش آن‌گونه که باید به این شروط پای‌بند نیست.

اینک این شروط و دلایلش از قرآن و سنت پیامبر جرا به‌طور خلاصه ذکر می‌کنیم:

[۲۴]- بخاری آن را روایت کرده است، رک: الجنائز، ۳/۱۰۹. [۲۵]- مسائل هامة فی توحید العبادة، محمد قحطانی، ص۲۱. [۲۶]- معارج القبول، اثر حکمی، ۱/۳۷۷.