تعریف قرآن کریم

قُرْآن در لغت: از مصدر: [ قرأ ] گرفته شده است، [ قرأ ] الکتابَ: خواند یا مطالعه کرد، همچنان قَرْءاً و قُرْآناً الشيءَ : چیزهاى خواندنى را جمع آورى و با هم یکجا کرد، چنانکه آیت ١٧ سورۀ القیامه به آن اشاره نموده است: ﴿إِنَّ عَلَيۡنَا جَمۡعَهُۥ وَقُرۡءَانَهُۥ١٧﴾ «بی‌گمان جمع کردن آن (در سینۀتو) و (آسان کردن)خواندنش بر عهدۀ ماست». چون قرآن جامع فواید کتاب‌هایى است که از سوى الله نازل گشته (زبور، تورات، انجیل و...)، بلکه جامع فواید همه علوم مى‌باشد؛ همان گونه که قرآن خود به این مطالب اشاره دارد؛ مانند: ﴿وَتَفۡصِيلَ كُلِّ شَيۡءٖ﴾[یوسف: ١١١] «و بیانگر هر چیزی است» و ﴿تِبۡيَٰنٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ﴾[النحل: ٨٩] «بیانگر همه چیز است».

بر این اساس قرآن گردآورنده علوم گذشتگان و آیندگان مى‌باشد، اعم از علوم معنوى ـ که متعلق به انبیاء و گذشتگان بوده است ـ و علوم مادّى و تجربى و دنیوى تا روز قیامت.

همچنان قرآن به معناى خواندن است، طبق این معنا، کتاب آسمانى مسلمانان به اعتبار آن که خواندنى است، «قرآن» نامیده شده است.

قرآن در اصطلاح: «قرآن عبارت از کلام الهى است که الله متعال آن را به تدریج بر محمد  ج خاتم پیامبران به زبان عربى توسط جبرئیل  ÷ نازل کرده است که انس و جن از آوردن آن عاجز اند. تلاوت آن عبادت است و در صحیفه‌ها نوشته و با تواتر به ما نقل شده است. با سورۀ الفاتحه شروع می‌شود و به سورۀ الناس خاتمه می‌یابد و یک آیۀ از آن، قرآن گفته مى‌شود، حتى بخشى از یک آیت نیز قرآن است».

قرآن معجزۀ جاویدان رسول‌الله  ج است که الله متعال آن را برای هدایت بشریت تا قیام قیامت بواسطۀ جبرئیل بر محمد  ج نازل فرموده است و در آن اموری که انسان را به سعادت ابدی نائل می‌گرداند بیان داشته است.

و برای اینکه قرآن برای نسل‌ها یکی پس از دیگری زنده باقی بماند، الله متعال مکفل حفظ آن گشته واسباب بقای آن را مهیا ساخته است. چنانکه می‌فرماید:

﴿إِنَّا نَحۡنُ نَزَّلۡنَا ٱلذِّكۡرَ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ٩﴾[الحجر: ٩].

«بی‌گمان ما قرآن را نازل کرده‌ایم و البته ما خود نگهبان آن هستیم».

و این خود از معجزات قرآن کریم است که در هر عصر و زمانی الله متعال، افرادی را برای حفظ قرآن و نقل آن سینه به سینه مسخر می‌گرداند و افرادی دیگر را به دفاع از حریم قرآن دستور می‌دهد.

قرآن در طول بیست و سه سال که دورۀ نبوت و رسالت رسول‌اکرم  ج است نازل شد و مسلمانان با علم و عمل از آن استقبال کردند و ارزش شخصیت‌های اجتماعی منوط به قرآن شد لذا کسی می‌توانست مکان والاتری در جامعه داشته باشد که قرآن را بیشتر می‌دانست و تا زمانی که مسلمانان بر این اساس حرکت کنند سعادت دنیا و آخرت نصیبشان می‌گردد.