اهداف این سوره
١- گرچه آیات این سوره به تدریج نازل شده و مشتمل بر موضوعات گوناگون است، ولى از آنجا که هر سوره به منزلت فصلى از فصول قرآن کریم و در نتیجه داراى هدف و پیام واحد است، این سوره نیز داراى هدف واحد و جامعى می‌باشد. هدف واحدى را که مى‌توان از مباحث متنوع این سوره شناخت این است که مقتضاى بندگى الله متعال، ایمان به همه پیامبران و همه کتاب‌هاى آسمانى است و بر این اساس، کافران و منافقان را بخاطر نداشتن ایمان و اهل کتاب را به خاطر سرکشی شان، از جمله تفرقه در دین الله أ و فرق گذاشتن بین پیامبران، مذمت مى‌کند.
٢- این سوره بیان می‌دارد که قرآن کریم هدایت برای مؤمنان است لذا در آن از توحید در عبادت، عبادت قلبی و بدنی، ارکان شش گانه ایمان و ثمره ایمانداری سخن رفته است.
٣- در اولین آیات سورۀ البقره سخن از ایمان پرهیزکاران به غیب و کتاب‌هاى آسمانى و کفر و انکار کافران و منافقان نسبت به این حقایق است.
٤- ایمان به غیب یکی از امور بنیادی عقیده به شمار می‌رورد که همه پیامبران امت‌هایشان را به آن دستور داده‌اند، بنابراین محور اصلى داستان گاو بنى‌اسرائیل نیز ایمان به غیب است.
٥- سورۀ البقره با تأکید بر اهمیت و نقش ایمان در سعادت فردى و اجتماعى مسلمانان، اعلام مى‌دارد که تنها راه سعادت، ایمان به الله یکتا و پایبندى به تعالیم انبیاست. لذا اهل کتاب را به توحید فرا می‌خواند.
٦- امام قرطبى از ابن العربى نقل مى‌کند که از بعضى مشایخ خود شنیدم که مى‌فرمودند: در سوره البقره هزار امر، هزار نهى، هزار حکم و هزار خبر وجود دارد.
٧- این سوره مشتمل بر موضوعات مختلفی است از جمله: رسالات الهی، تحریف کتب آسمانى پیشین، تحدى، اعجاز و عظمت قرآن کریم، تاریخ پیامبران بزرگ الهى، مانند ابراهیم و موسى ( أ). خلافت انسان در زمین و خضوع فرشتگان در برابر آدم ÷، اوصاف پرهیزکاران، منافقان و کافران به ویژه یهود و کارشکنى‌هاى آنان در برابر اسلام، ارزش و جایگاه شهید و شهادت، احکام عبادى؛ مانند نماز (و تحویل قبله)، روزۀ ماه مبارک رمضان، احکام خانواده؛ مانند رضاع، طلاق، وصیت و ارث، احکام اقتصادى، مانند انفاق، تجارت، دین، ربا و تنظیم اسناد مالى، احکام اجتماعى؛ مانند جهاد و دفاع از حریم مقدسات اسلامی، احکام کیفرى؛ مانند قصاص، احکام طعام‌ها؛ مانند تحریم گوشت‌هاى حرام و شراب.