ـ هرگز ما را نخواندهايد!
قرآن كریم باز هم بر روی این معنی پیش میرود تا جایی كه چنین گوشزد میكند: بندگانی كه غیر از خدا، معبودانی را در این دنیا به خدایی گرفتهاند و آنها را به فریاد میخواندند، تنها از خیال و گمانهای خود پیروی میكنند و این معبودان از دعایشان غافل و بیخبرند، و فردای قیامت به كلّی شركشان را انكار خواهند كرد و میگویند: ما به شما چنین چیزی نگفته و نخواسته بودیم كه ما را با پروردگار ـ پاک و منزّه ـ برابر و یكسان قرار دهید. ما قبول نداریم و این خودتان هستید كه از خیالات خود پیروی كردهاید و ـ به گمان خود ـ ما را شنوا و اجابتكننده و نزدیک و آگاه و...میدانستهاید، ما را با شما هیچ ارتباطی نیست! بیخود ما را دوست میداشتهاید! پس از ما دور شوید كه ما دشمنانتان هستیم و از شما كاملاً بیزاریم:
﴿إِن تَدۡعُوهُمۡ لَا يَسۡمَعُواْ دُعَآءَكُمۡ وَلَوۡ سَمِعُواْ مَا ٱسۡتَجَابُواْ لَكُمۡۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكۡفُرُونَ بِشِرۡكِكُمۡۚ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثۡلُ خَبِيرٖ ١٤﴾[فاطر: ۱۴]... ﴿وَمَنۡ أَضَلُّ مِمَّن يَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَن لَّا يَسۡتَجِيبُ لَهُۥٓ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَهُمۡ عَن دُعَآئِهِمۡ غَٰفِلُونَ ٥ وَإِذَا حُشِرَ ٱلنَّاسُ كَانُواْ لَهُمۡ أَعۡدَآءٗ وَكَانُواْ بِعِبَادَتِهِمۡ كَٰفِرِينَ ٦﴾[الأحقاف: ۵-۶]... ﴿وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ مَكَانَكُمۡ أَنتُمۡ وَشُرَكَآؤُكُمۡۚ فَزَيَّلۡنَا بَيۡنَهُمۡۖ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمۡ إِيَّانَا تَعۡبُدُونَ ٢٨﴾[یونس: ۲۸]... ﴿وَإِذَا رَءَا ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ شُرَكَآءَهُمۡ قَالُواْ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ شُرَكَآؤُنَا ٱلَّذِينَ كُنَّا نَدۡعُواْ مِن دُونِكَۖ فَأَلۡقَوۡاْ إِلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلَ إِنَّكُمۡ لَكَٰذِبُونَ ٨٦ وَأَلۡقَوۡاْ إِلَى ٱللَّهِ يَوۡمَئِذٍ ٱلسَّلَمَۖ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ ٨٧﴾[النحل: ۸۶-۸۷]... ﴿وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَقُولُ ءَأَنتُمۡ أَضۡلَلۡتُمۡ عِبَادِي هَٰٓؤُلَآءِ أَمۡ هُمۡ ضَلُّواْ ٱلسَّبِيلَ ١٧ قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ مَا كَانَ يَنۢبَغِي لَنَآ أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِن مَّتَّعۡتَهُمۡ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ نَسُواْ ٱلذِّكۡرَ وَكَانُواْ قَوۡمَۢا بُورٗا ١٨﴾[الفرقان: ۱۷-۱۸]... ﴿وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ يَقُولُ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ أَهَٰٓؤُلَآءِ إِيَّاكُمۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ ٤٠ قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِم﴾[سبأ: ۴۰-۴۱].
«اگر آنها را به فریاد بخوانید، هرگز دعا و صدای شما را نمیشنوند و (به فرض) اگر هم بشنوند، قدرت پاسخگویی و اجابت به شما را ندارند! و در روز قیامت، شرکورزی شما را انكار میكنند، و هیچ كس همچون خداوندِ آگاه، تو را باخبر نمیسازد» ... «و چه كسی گمراهتر از آن است كه افرادی را به فریاد بخواند كه (اگر) تا روز قیامت (هم ایشان را صدا بزند) پاسخش نمیگویند (و نه تنها جواب نمیدهند، بلكه سخنانش را هم نمیشنوند) و اصلاً از دعایشان غافل و بیخبرند! و هنگامی كه مردم (در روز قیامت) جمع میشوند، همین به فریادخواستهشدگان، دشمنان به فریادخواهندگان میشوند (و از آنان بیزاری میجویند) و عبادتشان را انكار میكنند» ... «ما روزی همه مردم را گرد میآرویم و سپس به كسانی كه شرک ورزیدهاند میگوییم: شما و معبودانتان در جای خود بایستید. آنگاه آنها را از هم جدا میسازیم و معبودهایشان میگویند: شما (تنها به دنبال خیالات و هواهای نفسانی خودتان رفتید و اصلاً) ما را عبادت نكردهاید!» ... «و هنگامی كه مشركان، معبودان خود را میبینند (كه در دنیا به خیال خود میپرستیدند) میگویند: پروردگارا! اینان معبودان ما هستند كه به غیر از تو به فریاد میخواندیم. معبودان میگویند: بیگمان شما دروغگویید! (كِی ما از شما خواستهایم كه ما را به فریاد بخوانید و بپرستید؟!). در آن روز همگی در پیشگاه خداوند سر تسلیم فرود میآورند و آنچه به هم میبافتند، از آنان گم و ناپیدا میشود (و میفهمند كه معبودانشان، صفات خدایی ـ آن گونه كه تصوّر میكردهاند ـ ندارند)» ... «روزی را كه خداوند همه مشركان را به همراه تمام كسانی كه به جز خدا را میپرستیدند، گرد میآورد و (به پرستش شدگان) میگوید: آیا شما این بندگان را گمراه كردهاید (و بدیشان دستور دادهاید كه شما را برای خود برگزینیم (و بپرستیم) و لیكن، آنان و پدرانشان را (از نعمتها) برخوردار نمودهای، تا آنجا كه یاد و ذكر (تو و عبادتت) را فراموش كردهاند و هلاک گشتهاند!» ... «در یک روز خداوند همه آنها را گرد میآورد و سپس به فرشتگان میفرماید: آیا اینان شما را (به جای من) پرستش میكردهاند؟! میگویند: تو پاک و منزّهی. (ما به هیچ وجه با این گروه ارتباط نداشتهایم) و تنها تو یار و یاور ما بودهای؛ نه آنان!».
نكتهای كه در اینجا قابل یادآوری است، این است كه: از شیوه بیان این آیات ـ و دیگر آیات قرآن ـ روشن میشود كه هدف از معبودها، همان فرشتگان و افراد صالح از قبیل: انبیاء و اولیاء خدا میباشند و اگر مشركان، مجسّمهایی از آنان برای یادبودشان درست میكردهاند، عبادتشان برای آن بتها كه در قالب سنگ بودهاند ـ و خود میتراشیدند ـ نبوده، بلكه برای همین بندگان مقرّب خدا بوده كه معتقد بودند این معبودها، واسطههای بین خدا و ایشانند، و به این خاطر آنها را عبادت میكنند كه آنها را به خدا نزدیک گردانند:
﴿أَلَا لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلۡخَالِصُۚ وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ﴾[الزمر: ۳].
«كسانی كه جز خدا، یار و یاورانی را برمیگیرند (و بدانان تقرّب و توسّل میجویند، میگویند:) ما آنان را عبادت نمیكنیم، مگر بدان خاطر كه ما را به خدا نزدیک گردانند».