توسل - وساطت بین الله و بندگان

فهرست کتاب

ـ التجاء و پناه‌ بردن‌، عبادت‌ است‌:

ـ التجاء و پناه‌ بردن‌، عبادت‌ است‌:

قرآن‌ كریم‌، همچنین‌ به‌ روشنی‌ بیان‌ می‌كند كه‌ مقصود از عبادت‌، علاوه‌ بر دعا و استغاثه‌ و استعانت‌ و التماس‌، التجاء و استعاذه‌ و پناه‌ خواستن‌ نیز می‌باشد:

﴿بَلۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ ٱلۡجِنَّۖ أَكۡثَرُهُم بِهِم مُّؤۡمِنُونَ[سبأ: ۴۱].

«بلكه‌ ایشان‌ جنّیان‌ را می‌پرستیده‌اند، و اكثرشان‌ بدیشان‌ ایمان‌ داشته‌اند».

و اینكه‌ چگونه‌ جنّیان‌ را عبادت‌ می‌كردند، آیه‌ای‌ دیگر چنین‌ تصریح‌ می‌كند:

﴿وَأَنَّهُۥ كَانَ رِجَالٞ مِّنَ ٱلۡإِنسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٖ مِّنَ ٱلۡجِنِّ فَزَادُوهُمۡ رَهَقٗا٦[الجن: ۶].

«و كسانی‌ از انسانها به‌ كسانی‌ از جنّیان‌ پناه‌ می‌آوردند، و بدین‌ وسیله‌ بر گمراهیها و سركشی‌ ایشان‌ می‌افزودند».

این‌ آیات‌، نشان‌ می‌دهند كه‌ مراد از پرستش‌ جنّیان‌، همان‌ پناه‌ بردن‌ و نجات‌ خواستن‌ از بلاها و گرفتاریهاست‌، و اینكه‌ می‌فرماید: «اكثرشان‌ بدیشان‌ ایمان‌ داشته‌اند»، هدف‌ از ایمان‌ داشتن‌ به‌ جنّیان‌، این‌ است‌ كه‌ آنها را صاحب‌ قدرت‌ و پناه‌دهنده‌ و نجات‌دهنده‌ غیبی‌ می‌دانستند!.

موضوع‌ پناه‌ بردن‌ به‌ غیر خدا نیز همچون‌ استغاثه‌ و استعانت‌ به‌ غیر او، در اسلام‌ مردود است‌ و شرک محسوب‌ می‌شود؛ زیرا هیچ‌ موجودی‌ غیر از خداوند حی و قیوم‌ و حاضر و ناظر، شنوا و غیاث‌ المستغثین‌ و ملجأ و منجی‌ نیست‌. تنها و تنها اوست‌ كه‌ این‌ خصوصیات‌ را داراست‌، و در این‌ صفات‌ هیچ‌ همتایی‌ ندارد.

قرآن‌ كریم‌، بیان‌ می‌كند كه‌ پناهندگی‌ جز به‌ درگاه‌ خدا نباید وجود داشته‌ باشد:

﴿قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ٨٨ سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ[المؤمنون: ۸۸-۸۹]... ﴿مَّا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖ[یونس: ۲۷]... ﴿فَفِرُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ[الذاریات: ۵۰]... ﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلۡفَلَقِ ١ مِن شَرِّ مَا خَلَقَ ٢[الفلق: ۱-۲]... ﴿قُلۡ إِنِّي لَن يُجِيرَنِي مِنَ ٱللَّهِ أَحَدٞ وَلَنۡ أَجِدَ مِن دُونِهِۦ مُلۡتَحَدًا ٢٢[الجن: ۲۲].

«بگو: چه‌ كسی‌ فرماندهی‌ بزرگ‌ همه‌ چیز را در دست‌ دارد و او كسی‌ باشد كه‌ (به‌ همه‌) پناه‌ دهد و كسی‌ را (هم‌ نمی‌توان‌) از (عذاب‌) او پناه‌ داد اگر چنانچه‌ راست‌ می‌گویید؟ خواهند گفت‌: از آنِ خداست‌» ... «هیچ‌ كس‌ و هیچ‌ چیزی‌ نمی‌تواند آنان‌ را از (عذاب‌) خدا پناه‌ دهد» ... «و پناهگاهی‌ جز خدا نمی‌یابم‌» ... «پس‌ به‌ سوی‌ خدا بگریزید (و تنها به‌ او پناه‌ ببرید)» ... «بگو: پناه‌ می‌برم‌ به‌ پروردگار سپیده‌دم‌، از شرّ هر آنچه‌ كه‌ خلق‌ كرده‌ است‌» ... «بگو: هیچ‌ كس‌ مرا در برابر خدا پناه‌ نمی‌دهد و من‌ هیچ‌ پناهگاهی‌ جز او نمی‌یابم‌».

پی‌ هیچ‌ موجودی‌ در جهان‌ هستی‌ غیر از خدا نیست‌ كه‌ همچون‌ او، از خود استقلالی‌ داشته‌ باشد و پناه‌ دهد و خود به‌ كسی‌ پناه‌ نبرد، و هیچ‌ پناهگاهی‌ جز درگاهش‌ وجود ندارد كه‌ به‌ آن‌ پناه‌ برده‌ شود.