۱- روایتهای قرائتی با ویژگی لهجهای
ابن عباس و گروهی «جهره» (به فتح هاء) قرائت کردهاند[۳۹۸] .
ابن عباس و گروهی «کما سئل» (به کسر سین) قرائت کردهاند[۳۹۹] .
ابن عباس و گروهی «أن یطاف بهما» بر وزن یفتعل قرائت کردهاند[۴۰۰] .
ابن عباس و گروهی «كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ» (به کسر راء) قرائت کردهاند[۴۰۱] .
ابن عباس و گروهی «أصری» (به فتح همزه) قرائت کردهاند[۴۰۲] .
ابن عباس و گروهی «تسلون به» (بدون همزه) قرائت کردهاند[۴۰۳] .
ابن عباس و گروهی «و نادی نوح ن ابنه» (به سکونهای ضمیر) قرائت کردهاند که لهجه قبیله ازدسراه یا بنی کلاب و عقیل و یا لهجه قبیله طییء است[۴۰۴] .
ابن عباس و گروهی «وأصبع علیکم» (به صاد) قرائت کردهاند[۴۰۵] .
ابن عباس و گروهی «یحملون العرش» (به ضم عین) به لهجهای قرائت کردهاند[۴۰۶] .
ابن عباس و گروهی «... الصحف الأولی (۱۸) صحف إبراهیم ...» (به سکون حاء) به لهجه تمیم قرائت کردهاند[۴۰۷] .
در روایتها، گرایش لهجهای روشن است. بیشتر این روایتها با رسم الخط مصحف هماهنگ است اما به خاطر ضعف سند آنها، شاذ میباشند که توضیح بیشتری درباره آنها خواهیم داد.
روایت نخستین شامل پدیده ترجیح آوای حلقی (هاء) برای فتح است، و روایت دوم شامل پدیده انسجام آوایی نرم در کلمه و سومی شامل پدیده ادغام میباشد. برای خواننده درک تفاوتهای لهجهای در بین این روایتهای قرائتی و قرائت عمومی دشوار نخواهد بود.
[۳۹۸] نک : بقره (۲)، بخشی از آیه ۵۵. بنگرید به : ابن خالویه، المختصر من کتاب البدیع، ص ۵؛ الکرمانی، شواذ القراءة، ص ۲۵، ابوحیان، البحر المحیط، ج ۱، ص ۲۱۱ و ابن جنی، المحتسب، ص ۱۶ [قرائت عمومی «جهره» است. بنابر قرائت به فتح هاء دو وجه وجود دارد. ۱- جهره مصدر و هم معنای جهره. ۲- جمع جاهد و منصوب به حالیت] . [۳۹۹] نک : بقره (۲)، بخشی از آیه ۱۰۸. بنگرید به : المختصر، ص ۹ [قرائت عمومی «کما سئل» است] . [۴۰۰] نک : بقره (۲)، بخشی از آیه ۱۵۸. بنگرید به البحر المحیط، ج ۱، ص ۴۵۷ [قرائت عمومی «ان یطوف از باب تفعل است. طبق قرائت ابن عباس از باب افتعال Error! Objects cannot be created from editing field codes. ان یطتوف Error! Objects cannot be created from editing field codes. ان یطتاف Error! Objects cannot be created from editing field codes. ان یططاف Error! Objects cannot be created from editing field codes. ان یطاف] . [۴۰۱] نک: بقره (۲)، بخشی از آیه ۲۶۵. بنگرید به : المختصر، ص ۱۶؛ البحر المحیط، ج ۲، ص ۳۱۲ و شواذ القراءة، ص ۴۳ [رائت عمومی «بربوه» است. «ربوه» لغت بنی تمیم و «ربوه» لغتی است . الفیومی، المصباح المنیر] . [۴۰۲] نک: آلعمران (۳)، بخشی از آیه ۱. بنگرید به : ابن خالویه، المختصر، ص ۲۴، ابوحیان، البحر المحیط، ج ۳، ص ۱۵۷ [قرائت عمومی «تساءلون به» است] . [۴۰۳] نک: نساء (۴)، بخشی از آیه ۱. بنگرید به : ابن خالویه، المختصر، ص ۲۴، ابوحیان، البحر المحیط، ج ۳، ص ۱۵۷ [قرائت عمومی «تساءلون به» است] . [۴۰۴] نک: هود (۱۱)، بخشی از آیه ۴۲. بنگرید به : البحر المحیط، ج ۵، ص ۲۲۶، ابن جنی، المحتسب، ص ۷۸ و الکرمانی، شواذ القراءة، ص ۱۱۲ [قرائت عمومی: ﴿وَنَادَى نُوحٌ ابْنَهُ﴾است. ازد، قبیلهای یمنی است. به آن زاد شنواه، ازد عمان و ازد السراه گویند] . [۴۰۵] نک: لقمان (۳۱)، بخشی از آیه ۲۰. بنگرید به: البحر المحیط، ج ۷، ص ۱۹۰؛ المحتسب، ص ۷۸ و شواذ القراءة، ص ۱۹۱ [قرائت عمومی «... أسبغ ...» است. ابوحیان میگوید : بنی کلب چنین لغتی دارند، اینان «سین» را چون با «غین» یا «خاء» یا «قاف» در کلمهای جمع آید به «صاد» تبدیل کنند] . [۴۰۶] نک: غافر (۴۰)، بخشی از آیه ۷. بنگرید به: شواذ القراءة، ص ۲۱۲، البحر المحیط، ج ۷، ص ۴۵۱ و المختصر، ص ۱۳۲. [۴۰۷] نک : اعلی (۸۷)، بخشی از آیههای ۱۸ و ۱۹. بنگرید به : شواذ القراءة، ص ۲۶۳ و البحر المحیط، ج ۸، ص ۴۶۰.