بدعت تعريف، احكام و انواع آن

فهرست کتاب

۴- دفاع صاحبان زور و قدرتمندان از مبتدعه

۴- دفاع صاحبان زور و قدرتمندان از مبتدعه

جانبداری قدرتمندان از بدعت و سکوت آن‌ها در مقابل بدعت‌پردازان یکی دیگر از علل نشر بدعت در تاریخ بوده است. بدعت‌های معتزله توسط حکومت عباسی‌ها تقویت می‌شد و معتزله از خلال تأثیر بر خلفای عباسی زمینه را برای دعوت و تبلیغ دعوتشان، آماده می‌کردند، همچنین حاکمان خراسان موجب انتشار بدعت خوارج شدند، کما اینکه در بحرین نیز قرامطه از طرف حکومت تقویه می‌شدند. لالکائی در شرح اصول اعتقادی خود، گفتارش را در مورد اهل بدعت اینگونه تکمیل می‌کند:

«سخن مبتدعان یا به وسیله سلطان قاهر و یا شیطان معاند و فاجر، ظاهر و منتشر می‌گردد. قدرتمندان برای انتشار بدعت از زورشان استفاده می‌کنند و یا با مالشان، جاهلان را تطمیع می‌کنند. و آن‌ها اینکار را به خاطر حمایت از بدعت و دفاع از گمراهی انجام می‌دهند» [۲۵۹].

رسول اللهصمی‌فرماید: «إن من البیان لسحراً» [۲۶۰]... حقا که سخنوری از سحر و جادو است». افرادی مانند ابن ابی داود و ابوهذیل علاف از همین مدخل راه به دل‌های مخاطبان خود پیدا کردند. عنصر ادبیات و هنر نیز به کمک سخنوری پرداخته و آن را تقویت می‌کند. چه بسا قطعه‌ای ادبی و یا شعر و متنی که اهل قلم نگاشته‌اند، آنچنان در زوایای وجودی روح بشری نفوذ کند، که مجالی برای اندیشیدن و تأمل در مضمون و محتوای آن نباشد. یکی از علل شیوع بهائیت در ایران استفاده از این مدخل بوده است که از مشهورترین موارد آن استفاده آن‌ها از سخنوری قره العین مشهور است.

[۲۵۹] لالکائی، شرح اصول اعتقاد ج ۱ ص ۱۵. [۲۶۰] محمدابن اسماعیل، صحیح بخاری، کتاب النکاح ج ۶ ص ۱۳۷.