نظام سیاسی اسلام

فهرست کتاب

جایگاه عدالت در قرآن

جایگاه عدالت در قرآن

۱- عدل محور نظام هستی:

عدل همان قانونی است که تمام نظام هستی برمحور آن می‌گردد، آسمان‌ها و زمین وهمۀ موجودات برعدالت برپاهستند: ﴿وَٱلسَّمَآءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ ٱلۡمِيزَانَ ٧ أَلَّا تَطۡغَوۡاْ فِي ٱلۡمِيزَانِ ٨ وَأَقِيمُواْ ٱلۡوَزۡنَ بِٱلۡقِسۡطِ وَلَا تُخۡسِرُواْ ٱلۡمِيزَانَ ٩[الرحمن: ٧-٩].

«خداوند آسمان را برافراشت، قوانین وضوابطی راگذاشت تااینکه شماهم ازحد قوانین تجاوزنکنید، در وزن، داد گرانه رفتارکنید، وازترازو مکاهید».

در این آیات اشاره است به اینکه: اساس جهان برضوابط وقوانین حساب شدۀ بسیار دقیقی که همان عدالت است، استوار بوده، جامعۀانسانی که گوشۀ کوچکی از این عالم پهناور است نیز نمی‌تواند از این قانون عالم شمول، برکنار باشد، و بدون عدل به حیات سالم خود ادامه دهد.

عدل به معنی واقعی کلمه آنست که هرچیزی در جای خود باشد، بنابراین هرگونه انحراف، افراط، تفریط، تجاوز از حد، تجاوز به حقوق دیگران برخلاف اصل عدالت است.

یک انسان سالم کسی است که دستگاه‌های بدن اوهر یک، کار خودش را بدون کم و زیاد انجام دهد،

اما به محض اینکه یک یا چند دستگاه در انجام وظیفه کوتاهی کرد یا در مسیرتجاوز گام نهاد، فورا آثاراختلال درتمام بدن نمایان می‌شود، وبیماری حتمی است.

کل جامعۀ انسانی نیزهمانند بدن یک انسان است که بدون رعایت اصل عدالت بیمارخواهد بود.

شیخ الاسلام امام ابن تیمیه می‌گوید: «إن الله یقیم الدولة العادلة وإن كانت كافرة، ولا یقیم الظالمة وإن كانت مسلمة».

یعنی حکومت کافرعادل ادامه پیدا می‌کند، ولی حکومت مسلمان ظالم بقا ندارد.