۴- شرایط مشاورین:
۱- اسلام:
از دیدگاه اسلام هرشخصی نمیتواند عضویت شورای اسلامی را کسب نماید، بلکه عضو این شورا باید دارای صفات ویژهای باشد که اورا صالح برای این کار بکند، ودر رأس آن صفات مسلمان بودن است.
حضور وشرکت کافر- گرچند تبعۀ کشور اسلامی بوده باشد- در مجلس شورا نه تنها با روح اسلام، بلکه با نصوص شرعی منافات دارد؛ زیرا امانت داری وخیر خواه بودن مشاور از شرایط اساسی شورا است، وقرآن کافران را دشمن اسلام ودشمن خدا معرفی مینماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمۡ أَوۡلِيَآءَ ﴾[الممتحنة: ۱].
«ای مؤمنان! دشمنان من ودشمنان خودرا دوست نگیرید».
همانگونه که آیۀ ۱۱٩ سورۀ آل عمران گماشتن کفار را درکارهای مهم از جمله مشاور ورازدار گرفتن آنها را حرام قرار داده است: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةٗ مِّن دُونِكُمۡ﴾[آل عمران: ۱۱۸].
«ای مؤمنان کافران وبیگانگان را محرم اسرار خود قرار ندهید».
از روایتهای: «إذا استشار أحدكم أخاه .....»و «من استشار أخاه ....»و... نیز لزوم شرط ایمان در مشاوره دانسته میشود؛ چون منظور از اخوت در این احادیث اخوت اسلامی است. واز دیدگاه اسلام کافر را نمیتوان برادر مسلمانان خواند: ﴿إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ إِخۡوَةٞ...﴾[الحجرات: ۱۰].
تعمق وتأمل در مجالس شورای پیامبر جو خلفای راشدین نیز نشان میدهد که هیچگاه هیچ کافری در مجالس شورای آنها عضویت نداشته است.
بلکه اسلام قانونی به عنوان «عهد» و «ذمه» دارد که تمام مصالح اقلیت کفار درآن درنظر گرفته شده است.
از احادیث قولی وفعلی پیامبر جوعملکرد خلفای راشدین علاوه بر مسلمان بودن مشاور شرایط دیگری ازقبیل: هوشمندی، تجربه، پرهیزگاری، علم، امانت داری وخیرخواه بودن مشاور اسلامی نیز دانسته میشود.