نظام سیاسی اسلام

اهمیت شورا در اسلام:

شورا یکی ازبرنامه‌های مؤکد اسلام در امور اجتماعی وحکومتی است که اسلام آن را در امور اجتماعی وآنچه به سرنوشت جامعه مربوط است، وجنبۀ اجرایی قوانین الهی ومصالح جامعۀ اسلامی را دارد- نه جنبۀ قانونگزاری- درهمچو مسایل اصل شورا را با دقت واهمیت خاصی مطرح کرده حتی در قرآن یکی از سوره‌ها به عنوان «سورة الشورا» نامگزاری گردیده است؛ زیرا تنها سوره‌ای است که شورا ومشورت را به عنوان یکی ازخصوصیات مؤمنان حقیقی قرار داده است.

پیامبراسلام جبا آنکه از وحی آسمانی الهام می‌گرفت، واز سوی دیگر فکر نیرومندی داشت که نیاز آن به مشوره کمتر احساس می‌شد، با وصف این برای آنکه مسلمانان را به اهمیت شورا متوجه ساخته ونیروی فکری واندیشۀشان را پرورش داده باشد، مجلس شورا تشکیل می‌داد، وبه نظراصحاب ویاران خود ارزش خاصی قایل بود.

آیه ۱۵٩ سوره آل عمران: ﴿وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ﴾«ودرکارها با آنان مشورت ورایزنی کن».

این نص قطعی وجزمی اصل شورا را درکارهای اجتماعی ونظام حکومت بنیان می‌گذارد، حتی در آن زمانی که نظام حکومت به دست پیامبر جهم باشد، چنین اصلی باید رعایت شود.

ودرسورۀ شورا هنگام بیان اوصاف برجستۀ مؤمنان راستین اصل شورا را در ردیف ایمان به خدا ونماز قرار داده می‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِرَبِّهِمۡ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ﴾[الشورى: ۳۸].

«مؤمنان راستین کسانی‌اند که دعوت پروردگارشان را پاسخ می‌گویند، ونماز را چنانکه باید میخوانند، وکارشان به شیوۀ رایزنی وبرپایۀ مشورت با یکدیگر است».

از این آیه به خوبی استفاده می‌شود که کار شورا در زندگی مسمانان ژرف‌تر ومهم‌تر از این است که سیستم اسلامی فقط یک نظام سیاسی باشد و بس. چه شورا قالب اساسی وپیکرۀ اصلی جملگی گروه مسلمانان است. کار وبار گروهی ایشان برشورا استوار وپایدار می‌گردد، آنگاه از گروه به دولت سرایت می‌کند، یعنی مسلمانان هم گروه وهم دولت ایشان به پایۀ شورا استوار وبر قرار می‌گردد.

وهمچنان درسنت نبوی به خصوص سیرت عملی پیامبر جوخلفای راشدین اصل شورا با اهمیت خاصی تلقی شده است.