آداب لباس
یکی از صحابه نزد رسول الله جآمد و انگشتر طلا در انشگت داشت. پیامبر جدست او را گرفت و انگشتر را از انگشتش بیرون کشیده و بر زمین انداخت و فرمود: (یعمد أحدكم إلى جمرة من نار فیجعلها فی یده) یعنی: «یکی از شما میخواهد که آتش بدست خود کند.» سپس از وی دور شد. برخی به او گفتند: انگشترت را بردار و آن را بفروش. گفت: نه، به خدا سوگند! که آن را پیامبر جدور افکنده است.
***
عرب قبل از اسلام، در حالی که لخت میشدند، به دور کعبه طواف مینمودند و هدف آنان از این کار برهنه گشتن از همهی لباسهایی بود که در آن نافرمانی خداوند متعال را کردهاند. وقتی اسلام آمد، تأکید کرد که آنچه مهم است پاکی درون و آراستگی جسم با لباس و زینت شایسته میباشد، و خداوند میفرماید: ﴿ ۞يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمۡ عِندَ كُلِّ مَسۡجِدٖ ﴾[الأعراف: ۳۱] یعنی: «اى فرزندان آدم جامه خود را در هر نمازى برگیرید».
یک روز پیامبر جکه با یارانش نشسته بود، به آنان سفارش نمود که: («لا یدخل الجنة من كان فی قلبه مثقال ذرة من كبر». فقال رجل: إن الرجل یحب أن یكون ثوبه حسنًا ونعله حسنة.) یعنی: «آنکه در دلش به اندازهی ذره ای کبر باشد، داخل بهشت نمیشود.
کسی گفت: شخصی دوست میدارد که جامهاش و کفشش نیکو باشد!»
رسول خدا جبدینگونه برایش توضیح داد که آراستگی ظاهر و زیبایی لباس در دین اسلام امری پسندیده و نیکو میباشد و جزو تکبر محسوب نمیشود و فرمود: (إن الله جمیل یحب الجمال. الكِبْرُ بطر الحق (إی إنكاره) وغمط الناس (أی احتقارهم)) یعنی: «خداوند زیبا است و زیبائی را دوست میدارد. کبر سرکشی در برابر حق و حقیر شمردن مردم است.» [مسلم]
مسلمان میداند که لباسهای وی نعمتی از جانب خداوند متعال میباشد تا بواسطهی آن عورتهای خویش را پوشانده و از گرما و سرما محفوظ بمانند، خداوند میفرماید: ﴿ وَجَعَلَ لَكُمۡ سَرَٰبِيلَ تَقِيكُمُ ٱلۡحَرَّ ﴾[النحل: ۸۱] یعنی: «براى شما تنپوشهایى مقرر کرده که شما را از گرما [و سرما] حفظ مىکند.»
همچنین میفرماید: ﴿ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ قَدۡ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكُمۡ لِبَاسٗا يُوَٰرِي سَوۡءَٰتِكُمۡ وَرِيشٗاۖ وَلِبَاسُ ٱلتَّقۡوَىٰ ذَٰلِكَ خَيۡرٞۚ ذَٰلِكَ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ ٢٦ ﴾[الأعراف: ۲۶] یعنی: «اى فرزندان آدم در حقیقت ما براى شما لباسى فرو فرستادیم که عورتهاى شما را پوشیده مىدارد و [براى شما] زینتى است و[لى] بهترین جامه [لباس] تقوا است این از نشانههاى [قدرت] خداست باشد که متذکر شوند.»
این آیات به اهمیت لباس، که انسان خویش را بدان میپوشاند، رهنمون گشته و بیان میدارد که بهترین پوشش برای نفس انسان همان تقوای الهی است. از آن جهت که تقوا فرد را از غذاب و خشم خداوند محفوظ میدارد، همانگونه که لباس انسان را از گرما و سرما حفظ میکند.
به قول شاعر:
إذا المرءُ لم یلبسْ ثیابًا من التُّقـى
تقلب عُریانًا وإن كـأن كـاسـیـا
وخیر لـباس المـرءِ طاعة ربـه
ولا خیـر فیمن كان لله عـاصــیا
معنی شعر:
«چو جامهی پارسایی بر تن نپوشی
هر چند جامگان فاخر به تن کنی برهنهای
چه جامهای از بندگی پروردگار بهتر است؟
و چه برهنگی از گردنکشیاش ناپسندتر؟»
یا به قول سعدی/:
«تن آدمی شریف است به جان آدمیت
نه همین لباس زیباست نشان آدمیت.»
اکنون میرسیم به مجموعه آدابی که مورد اهتمام هر مسلمانی در طرز پوشیدن لباس و پوشاک خود میباشد: