[آیۀ تطهیر در شأن همسران و أهل بیت رسول اللهصنازل شده است]
آیه‌ی تطهیر درباره‌ی اهل بیت و همسران پیامبرصنازل شده است([۱۲۲])، چرا که در ابتـدای آیه فرموده: ﴿يَٰنِسَآءَٱلنَّبِيِّ...﴾«ای زنان پیامبر...» [الأحزاب: ۳۰]. و ضمایر مذکور در آیه تماماً مؤنث است؛ نیز خطاب‌های: «أَقِمۡنَ»، «ءَاتِينَ» وَ «أَطِعۡنَ» همگی مؤنث است مگر دو ضمیر «كُمۡ» در ﴿عَنكُمُ﴾و ﴿يُطَهِّرَكُمۡ﴾که مذکرند و علت آن هم قاعده‌ی تغلیب مذکر بر مؤنث در زبان عربی است؛ زیرا پیامبر اسلام در خطاب و حضور، داخل در میان اهل بیت است. مانند آیه‌ی ۷۳ سوره‌ی هود در خطاب به ساره همسر ابراهیم÷﴿قَالُوٓاْ أَتَعۡجَبِينَ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِۖ رَحۡمَتُ ٱللَّهِ وَبَرَكَٰتُهُۥ عَلَيۡكُمۡ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِۚ إِنَّهُۥ حَمِيدٞ مَّجِيدٞ٧٣﴾ که ضمیر در ﴿عَلَيۡكُمۡ﴾به علت حضور ابراهیم÷و دخولش در خطاب و طبق قاعده‌ی تغلیب، مذکر آمده است. حال با آنکه خداوند متعال، قانوناً و تشریعاً برای پیامبر و همسران و داماد و دخترش، طهارت و پاکی را خواسته است، به سبب آنکه اینان آبروی آن حضرت و مکلّف به پاکی از آلودگی و گناه هستند، آیا مجاز است که گفته شود: خداوند برای همسران پیامبر، پاکی نخواسته است زیرا آنان مکلف به پاک بودن نیستند؟!
باید توجه نمود که لفظ ﴿يُرِيدُ﴾در آیه‌ی تطهیر، اراده‌ی تشریعی است نه تکوینی؛ همان گونه که در آیه‌ی ۶ سوره‌ی مائده (آیه‌ی وضو) برای علی و سایر افراد مؤمن [از زن و مرد] پاکی خواسته است. در آنجا به عنوان خطاب به هر مؤمنی و نیز به خود پیامبر که داخل در خطاب است می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَكُمۡ وَأَيۡدِيَكُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِكُمۡ وَأَرۡجُلَكُمۡ إِلَى ٱلۡكَعۡبَيۡنِۚ وَإِن كُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُم مِّنۡهُۚ مَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيَجۡعَلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ حَرَجٖ وَلَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمۡ﴾([۱۲۳])؛ آیا این اراده‌ی خداوند، تکلیفی است یا تکوینی؟ تمام این آیات از کتاب تشریع [قرآن] است و پیامبر و افراد امتش مکلف به برطرف کردن آلودگی و ناپاکی و اقدام به پاکیزگی به اختیار خود هستند، نه با اجبار و اکراه! چرا که اراده‌ی تکوینی موجب جبر است و پاکی جبری و تکوینی فضیلتی برای کسی ندارد؛ زیرا هر سنگ و درختی با خواست و اراده‌ی پروردگاش، معصوم و مطهر است. لذا از آنجا که همسران پیامبرصآبروی او به شمار می‌آیند، خداوند به ویژه از ایشان پاکیزگی خواسته است. از این رو، ما مأمور به عرضه‌ی اخبار و روایات، بر قرآن هستیم، نه عرضه‌ی قرآن بر اخبار! قرآن، بهترین سخنان و روشن‌ترین بیان است، پس اخبارِ وارد شده را - چه مجعول و چه صحیح - همینجا رها کنید.
سپس شرف الدین می‌گوید: «آیا محکمات کتاب به از بین‌رفتنِ رجس/ پلیدی از دیگران حکم کرده است؟»([۱۲۴]). در پاسخ می‌گوییم: آری، خداوند پاکی و پاک‌شدن [از گناه و آلودگی] را واجب نموده و خواسته است از هرکسی رفع پلیدی نماید؛ آیا در آیه‌ی وضوء ندیدی که خداوند می‌فرماید: ﴿وَلَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمۡ﴾«بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد»؟
[۱۲۲]- برای اطلاع بیشتر بنگريد به: (آية التطهير وعلاقتها بعصمة الأئمة) اثر دکتر عبدالهادی الحسيني. همچنين نگا: آيه‌ی تطهير و ارتباط آن با عصمت ائمه، اثر دکتر طه دليمي؛ و تأملی در آيه‌ی تطهير، اثر مصلح توحيدي. (هر دو کتاب مذکور، در سايت کتابخانه قلم (www.qalamlib.com) موجود می‌باشد). [۱۲۳]- يعني: «ای کسانی که ايمان آورده‌ايد! چون به نماز برخاستيد؛ پس صورت خود و دستهايتان را تا آرنج بشوييد و سرتان را مسح کنيد، و پاهايتان را تا دو قوزک (بشوييد) و اگر جنب بوديد؛ پس خود را پاک سازيد (و غسل کنيد)، و اگر بیمار يا مسافر هستيد، يا يکی از شما از محل قضای حاجت آمده (= قضای حاجت کرده) يا با زنان (تماس گرفته و) آميزش کرده باشيد، آنگاه آب نيابيد؛ پس با خاک پاکی تيمم کنيد. و از آن بر صورتتان و دستهايتان بکشيد. خداوند تمی‌خواهد بر شما دشواری قرار دهد، بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد». [ترجمه از تفسير احسن الکلام، اثر دکتر حسين تاجی گله‌داري] [۱۲۴]- المراجعات، مراجعۀ ۱۲، ص ۳۶.