۱۹۹- باب: سنت ظهر
۱۱۲۰- عن ابن عمرب قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ رَسُولِ اللهِج رَكْعَتَيْنِ قَبْلَ الظُّهْرِ وَرَكْعَتَيْنِ بَعْدَهَا.[متفق عليه] [صحیح بخاری، ش: ۱۱۶۹؛ و صحیح مسلم، ش: ۷۲۹.]
ترجمه: ابن‌عمربمی‌گوید: با رسول‌اللهجدو رکعت، پیش از فرض ظهر و دو رکعت، پس از فرض ظهر خواندم.
۱۱۲۱- وعن عائشةل: أنَّ النَّبيَّج كَانَ لا يَدَعُ أرْبَعاً قَبْلَ الظُّهْرِ.[روایت بخاری] [صحیح بخاری، ش: ۱۱۸۲. [این حدیث پیش‌تر به‌شماره‌ی ۱۱۰۷ گذشت. (مترجم] ]
ترجمه: پیامبرجچهار رکعت پیش از فرض ظهر را ترک نمی‌کرد.
۱۱۲۲- وعنها قالت: كَانَ النَّبِيُّج يُصَلِّي في بَيْتِي قَبْلَ الظُّهْرِ أرْبَعاً، ثُمَّ يَخْرُجُ، فَيُصَلِّي بِالنَّاسِ، ثُمَّ يَدْخُلُ فَيُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ. وَكَانَ يُصَلِّي بِالنَّاسِ المَغْرِبَ، ثُمَّ يَدْخُلُ فَيُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ، وَيُصَلِّي بِالنَّاسِ العِشَاءِ، وَيَدْخُلُ بَيتِي فَيُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ.[روایت مسلم] [صحیح مسلم، ش:۲۱۶۷.]
ترجمه: عایشهلمی‌گوید: پیامبرجدر خانه‌ام چهار رکعت سنت از ظهر را می‌خواند و سپس بیرون می‌رفت و برای مردم، نماز ظهر را امامت می‌داد و آن‌گاه به خانه می‌آمد و دو رکعت دیگر می‌گزارد. پس از امامت مغرب نیز به خانه می‌آمد و دو رکعت می‌خواند. و چون نماز عشا را برای مردم امامت می‌داد، به خانه‌ام می‌آمد و دو رکعت می‌گزارد.
۱۱۲۳- وعن أُمّ حَبِيبَةَل قالَت: قال رَسُولُ اللهِج: «مَنْ حَافَظَ عَلَى أرْبَعِ رَكَعَاتٍ قَبْلَ الظُّهْرِ، وَأرْبَعٍ بَعْدَهَا، حَرَّمَهُ الله عَلَى النَّارِ».[روایت ابوداود و ترمذي؛ ترمذی، این حدیث را حسن دانسته است.] [صحیح الجامع، ش: ۶۱۹۵؛ صحیح الترغیب، ش: ۵۸۳؛ آلبانی/در مشکاۀ المصابیح، ش: ۱۱۵۲ این حدیث را صحیح دانسته است.]
ترجمه: ام‌حبيبهلمی‌گوید: رسول‌اللهجفرمود: «هرکس بر چهار رکعت (سنتِ) پیش از ظهر و چهار رکعت پس از آن پای‌بندی کند، الله او را بر آتش دوزخ حرام می‌گرداند».
۱۱۲۴- وعن عبد الله بن السائبس أنَّ رَسُولَ اللهِج كَانَ يُصَلِّي أرْبَعاً بَعْدَ أنْ تَزُولَ الشَّمْسُ قَبْلَ الظُّهْرِ، وقَالَ: «إنَّهَا سَاعَةٌ تُفْتَحُ فِيها أبْوَابُ السَّمَاءِ، فَأُحِبُّ أنْ يَصْعَدَ لِي فيهَا عَمَلٌ صَالِحٌ».[ترمذی، این حدیث را روایت کرده و گفته است: حدیثی حسن می‌باشد.] [صحیح الجامع، ش: ۴۹۶۷؛ صحیح أبی داود، ش: ۱۱۵۳؛ و صحیح الترمذی، از آلبانی/ش: ۳۹۶.]
ترجمه: عبدالله بن سائبسمی‌گوید: رسول‌اللهجپس از زوال خورشید و پیش از فرض ظهر، چهار رکعت می‌خواند. و فرمود: «این، لحظه‌ای‌ست که دروازه‌های آسمان در آن گشوده می‌شود؛ دوست دارم که در این زمان برای من، کارِ نیکی به بالا برود».
۱۱۲۵- وعن عائشةل: أنَّ النَّبيَّج كَانَ إذا لَمْ يُصَلِّ أربَعاً قَبلَ الظُّهْرِ، صَلاهُنَّ بَعْدَهَا.[ترمذی، این حدیث را روایت کرده و گفته است: حسن می‌باشد.] [صحیح الترمذی، از آلبانی/ش: ۳۵۰.]
ترجمه: عایشهلمی‌گوید: هرگاه پیامبرجچهار رکعت سنتِ پیش از ظهر را نمی‌خواند، آن‌را پس از نماز ظهر به‌جا می‌آورد.
شرح
مؤلف/بابی درباره‌ی سنت ظهر گشوده و احادیثی در این‌باره آورده که بیان‌گر تعداد رکعات سنت ظهر است: چهار رکعت با دو سلام، پیش از ظهر و دو رکعت پس از آن. اگر کسی سنتِ پیش از ظهر را فراموش کند یا آن‌را نخواند، پس از نماز ظهر آن‌را به‌جا می‌آورَد؛ زیرا سنت‌های راتبه نیز مانندِ نمازهای فرض، قضایی دارند و می‌توان قضای آن‌ها را به‌جا آورد. گفتنی‌ست در روایتی که ابن‌ماجه آورده است: ابتدا سنت بعد از نماز خوانده می‌شود و سپس سنت از‌دست‌رفته‌ی پیش از نماز ظهر. مثلاً اگر برای نماز ظهر به مسجد آمدید و نماز جماعت شروع شده بود و از این‌رو نتوانستید سنت پیش از ظهر را بخوانید، پس از نماز فرض، ابتدا دو رکعت سنت بعد از نماز را ادا کنید و سپس قضاییِ سنت پیش از ظهر را با دو سلام، به‌جای آورید. این، سنت است.
از این احادیث چنین برمی‌آید که انسان باید بر سنت‌های راتبه پای‌بندی کند؛ زیرا عایشهلمی‌گوید: «پیامبرجچهار رکعت پیش از فرض ظهر را ترک نمی‌کرد»؛ مگر در سفر که سنت قبل و بعد از نماز ظهر را نمی‌خواند.
***