حفصهبدختر عمر فاروق
امانتدار کتاب الهی (قرآن)
حفصهشبعد از این که همسرش را از دست داد مفتخر شد تا با رسول گرامی اسلامجازدواج نماید و در زمرهی امهات المؤمنین (مادران مؤمنان) به شمار آید. او همان بانویی است که جبرئیل (بر وارستگی و درستکاری او گواهی میدهد) و خطاب به رسولخداجمیفرماید: ای محمدج، حفصهشزنی است شب زندهدار که بسیار روزه میگیرد و در بهشت همسرت خواهد بود» [۱۱].
آن بزرگ بانوی مسلمان را خداوند به امانتداری کتاب خویش مفتخر نمود. و تا وقتی که در قید حیات بود از کتاب خداوند (قرآن) محافظت کرد و تمامی تلاش خود را در نگهداری این مهم مبذول داشت.
در آن زمان قرآن بر استخوانهای کتف شتر یا بر سنگهای سفید و مخصوص یا بر چوبهی برگهای درخت خرما نوشته میشد. به علاوه، اصحاب گرامی رسولخداجسعی میکردند با حفظ قرآن، آن را بر دلهای پاک خویش منقوش سازند. در زمان ابوبکر صدیقسقرآن به طور پراکنده و در چنین مصادری حفظ میشد، تا این که تمامی قرآن را در مصحفهایی جمعآوری کردند و آنها را به عنوان مجموعهای از مصاحف که کل قرآن را در برمیگرفت به ابوبکر صدیقسسپردند. آن صحابی بزرگوار تا پایان عمر از این مجموعهی مهم محافظت کرد و در آخرین لحظههای عمر، این امانت الهی را به عمر فاروقسسپرد. بعد از شهادت عمرسآن مجموعه در اختیار حفصهشقرار گفت و نگهداری از این امانت عظیم بدو سپرده شد.
وقتی اسلام در جای جای عالم منتشر شد و شهرهای زیادی توسط مسلمانان فتح گردید، مسلمانان در شهرها و کشورهای مختلف به تعلیم قرآن پرداختند و هر کس با قرائت خاصی قرآن را تلاوت میکرد. حذیفه بن یمانسمتوجه اختلاف قرائت میان اصحاب گردید و هراسان نزد عثمانس،خلیفۀ وقت، شتافت.
او خطاب به امیرالمؤمنین عثمانس فرمود: ای امیرالمؤمنین، قبل از این که این امت در بارۀ قرآن دچار اختلاف شوند آنها را دریاب...!.
عثمانسنظر حذیفه را تأیید کرد و حفصه دختر عمرسرا احضار نمود و از او خواست تا مجموعهی قرآنی که توسط پدرش به امانت نزد او سپرده شده است را بیاورد تا از آن نسخهبرداری کنند و قرائتی واحد را در میان مردم رواج دهند.
حفصهشبه خواستهی عثمانسلبیک گفت و مصحف ها را نزد او فرستاد. امیرالمؤمنین دستور داد تا گروهی خاص از صحابه به نسخهبرداری از این مصاحف همت گمارند.
گروهی که این کار مهم و در عین حال دشوار را عهدهدار شدند، عبارت بودند از:
۱- زید بن ثابت انصاریس
۲- عبدالله بن زبیربن عوامس
۳- سعید بن عاص امویس
۴- عبدالرحمن بن حارث بن هشام مخزومیس
عثمانسبه ارشاد این حضرات پرداخت و فرمود: اگر در قرائتی با زیدبن ثابت اختلاف داشتید و قرائت شما با قرائت او متفاوت بود آن را به لهجهی قریش بنویسید، زیرا قرآن با لهجهی قریش نازل شده است.
نسخهبرداری از کتاب خدا به بهترین وجه صورت گرفت و قرآنهای نسخهبرداری شده به شهرهای مختلف ارسال شد. بدین ترتیب، عثمانسموفق شد یک قرائت واحد را در تلاوت قرآن مرسوم نماید تا مردم دچار اختلاف نشوند و نسخهی اصلی را که از حفصهشگرفته بود، بدو بازگرداند تا همچنان در حفاظت آن بزرگبانو باشد.
حفصهشتا پایان عمر از هیچ تلاشی در حفظ و نگهداری امانتی که به او سپرده شده بود، دریغ نکرد تا این که از دار فانی رخت بر بست و در بهشت خداوندی به همسرش، رسولخداجپیوست.
بعد از رحلت او این امانت به برادرش عبدالله بن عمرسسپرده شد.
این مصحف را بعدها مروان بن حکم تصاحب کرد و...
[۱۱] مؤلف، نفس حدیث را نقل نکرده است و فقط به صورت جملهی نقلی به بیان مطلب پرداخته است. لذا تخریج حدیث هر چند غیر ممکن نیست اما بسیار دشوار است و مجال آن برای این حقیر نمیباشد. (مترجم)