پیشگفتار چاپ هفتم
بسم الله الرحمن الرحیم
سپاس بیکران ذات با عظمت و خالق دو جهان را و درود و سلام بر امام الأنبیاء، برگزیده بارگاه ایزدی، حضرت ختمی مرتبت محمدبن عبدالله و بر اهل بیت و یاران جان نثار و اصحاب اخیارش منالیوم إلی یوم الدین.
رسالهی حاضر کتابی است در فقه حنفی که توسط حضرت مولانا قاضی ثناءالله پانی پتی/، یکی از دانشمندان و بزرگان معروف هندوستان تألیف شده است.
وی یکی از علمای زبده و شخصیتهای علمی والا مقام سرزمین هند بوده که در هفت سالگی قرآن کریم را حفظ نموده و در سن شانزده سالگی از علوم اسلامی فارغ التحصیل شد. در دوران تحصیل، علاوه بر کتب درسی، حدود سیصد و پنجاه عنوان کتاب را مطالعه کرد و از محضر مرشد والای وی، حضرت میرزا مظهرجان جانان/لقب «عَلَمُ الهُدی» و از محضر حضرت شاه عبدالعزیز محدث دهلوی، لقب «بیهقی وقت» به او داده شد.
در تمام مدت زندگی در افاضهی فیض ظاهر و باطن و نشر علوم، حل و فصل اختلافات و افتاء مصروف بود. در علم تفسیر، فقه، کلام، تصوف و عرفان تبحر خاصی داشت و بیش از سی عنوان کتاب و جزوه در زمینههای مختلف تألیف نموده که معروفترین آنها تفسیر قرآن «التفسیر المظهری» گنجینهی تحقیقات علمی و فقهی وی است.
پس از سپریکردن عمر پر برکت خویش در راه خدمت به اسلام و فرهنگ مسلمین، در اوایل ماه رجب سال۱۲۲۵) هجری قمری) دار فانی را وداع گفت.
یکی از کتب معروف وی همین کتاب «ما لابد منه» در فقه حنفی است که به زبان فارسی دری به رشتهی تحریر درآمده و در مدارس دینی احناف تدریس میگردد. از سوی شورای هماهنگی مدارس علوم اسلامی استان سیستان و بلوچستان به بنده پیشنهاد شد که چون کتاب «ما لابد منه» به نثر فارسی قدیم رایج در هند نگاشته شده و بر اثر نا مأنوس و هندیبودن بعضی از کلمات و اصطلاحات آن، در حال حاضر استفاده از آن برای مبتدیان و فارسیزبانان امروز مشکل مینماید، لذا بهتر است به فارسی سادهتر برگردانده شود. امری که در محافل و مراکز علمی امروز معمول و مروج است.
این امر مهمی بود ولی با توکل به خدای متعال و استعانت از وی آن را شروع کردم بطوری که برای خوانندگان گرامی مشهود است، به پایان رساندم، و پس از چاپ چهارم آن در یکی از جلسات شورای هماهنگی مدارس علوم اسلامی که در محل حوزهی علمیه دارالعلوم زاهدان منعقد شده بود، به عنوان متن درسی شورای هماهنگی به جای نسخهی قدیم آن تصویب گردید و بازنگری آن برای رفع اشکالات احتمالی و حصول اطمینان بیشتر، به جناب مولانا دین محمد درکزهی از علمای محقق منطقه واگذار گردید که ایشان با دقت تمام بازنگری و مواردی را برای اصلاح به بنده اعلام نمود که در چاپهای بعدی اصلاح گردید.
این کتاب تا به حال شش بار به چاپ رسیده و با استقبال بینظیر اقشار مختلف مواجه شده است. اینک با تجدید نظر و اصلاحات لازم برای چاپ هفتم آماده میشود.