ما لا بد منه - احکام و مسائل فقه حنفی به زبان ساده

فهرست کتاب

طریقه‌ی‌ ادای‌ نماز جنازه:‌

طریقه‌ی‌ ادای‌ نماز جنازه:‌

نماز جنازه‌ دارای‌ چهار تکبیر است‌ اول‌ نیت‌ کند، سپس‌ تکبیر گوید، بعد از تکبیر اول‌ ثنا خوانده‌ شود، و بعد از تکبیر دوم‌ درود بر پیامبر اکرمص، و بعد از تکبیر سوم‌ این‌ دعا را برای‌ میت‌ و جمیع‌ مسلمانان‌ بخواند:

‌«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَیِّنَا، وَمَیِّتِنَا، وَشَاهِدِنَا، وَغَائِبِنَا، وَصَغِیرِنَا، وَكَبِیرِنَا وَذَكَرِنَا، وَأُنْثَانَا، اللَّهُمَّ مَنْ أَحْیَیْته مِنَّا فَأَحْیِهِ عَلَى الْإِسْلَامِ، وَمَنْ تَوَفَّیْته مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى الْإِیمَانِ. اللَّهُمَّ لَا تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ، وَلَا تُضِلَّنَا بَعْدَهُ» [۱۹].

(در صورتی‌ که‌ جنازه‌ زن‌ باشد به‌جای‌ ضمیر مذکر ضمیر مؤ‌نث‌ بیاورد).

بر جنازه‌ی‌ کودک‌ این‌ دعا خوانده‌ شود:

‌«اَللهُمَّ اجعَلهُ لَناَ فَرَطاً، اَللهُمَّ اجعَلهُ لَناَ أَجراً وَّ ذُخراً اَللهُمَّ اجعَلهُ لَناَ شَافِعاً مُشَفَّعاً» [۲۰].

پس‌ از تکبیر چهارم‌ سلام‌ گوید. اگر کسی‌ بعد از اینکه‌ امام‌ چند تکبیر گفته‌ بود، به‌ نماز حاضر شد، منتظر تکبیر دیگر امام‌ شود آنگاه‌ با امام‌ تکبیر گوید، و پس‌ از اینکه‌ امام‌ سلام‌ گفت، تکبیرات‌ فوت‌ شده‌ را قضأ کند.

نماز جنازه‌ باید در حالت‌ ایستاده‌ و رو به‌ قبله‌ خوانده‌ شود. خواندن‌ نماز جنازه‌ در داخل‌ مسجد مکروه‌ است.

‌خواندن‌ نماز جنازه‌ بر میت‌ غائب‌ یا کسی‌ که‌ کمتر از نصف‌ اعضای بدنش‌ موجود است، روا نیست. اگر کودکی‌ از دارالحرب‌ اسیر شد، یا بدون‌ اجازه‌ی‌ والدین‌ خود مسلمان‌ شد و یا یکی‌ از والدینش‌ مسلمان‌ شد، سپس‌ آن‌ کودک‌ وفات‌ کرد، در هرسه‌ صورت، نماز جنازه‌ بر وی‌ خوانده‌ شود.

سنت‌ است‌ که‌ چهار نفر تابوت‌ جنازه‌ را حمل‌ نموده، آهسته‌ حرکت کنند، و بقیه‌ی‌ مردم‌ به‌ دنبال‌ جنازه‌ در حرکت‌ باشند، تا زمانی‌که‌ جنازه‌ بر زمین‌ گذاشته‌ نشده، مردم‌ ننشینند. همچنین‌ کندن‌ لحد در قبر و گذاشتن‌ میت‌ از جانب‌ قبله‌ داخل‌ قبر سنت‌ است. هنگام‌ گذاشتن‌ این‌ دعا را بخوانند: «بِسْمِ اللهِ وَعَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللهِ» [۲۱]. رویش‌ را به‌ جانب‌ قبله‌ مایل‌ کنند، سپس‌ لحد را با خشت‌ خام‌ یا نَی‌ ببندند و قبر را به‌صورت‌ «مُسَنَّم» (کوهان‌ مانند) در آورند. استفاده‌ از آجر، سیمان‌ و آهک، در قبر مکروه‌ است.

مسأله:

‌ساختن‌ گنبد بر قبور گرچه‌ صاحب‌ قبر از اولیا هم‌ باشد و روشن‌کردن‌ شمع‌ یا چراغ‌ و انجام‌ خرافاتی‌ از این‌ قبیل، مکروه‌ و حرام‌ است،‌ لذا باید از آنها احتراز کرد.

مسأله:

‌اگر میت‌ دفن‌ شد و نماز جنازه‌ بر وی‌ خوانده‌ نشد، تا مدت‌ سه‌ روز پس‌ از دفنش‌ خواندن‌ نماز جنازه‌ بر قبرش‌ جایز است‌ بیش‌ از سه‌ روز جایز نیست.

[۱۹] «الهى! زنده و مرده، حاضر و غایب، كوچک و بزرگ، مرد و زن ما را مورد آمرزش قرار دهد، یا الله! هركسى را از میان ما زنده نگه می‌دارى بر اسلام زنده‏اش نگاه دار، و هركسى را میرانى بر ایمان بمیران. بار الها! از اجر این متوفّى ما را محروم مگردان، و بعد از وى ما را گمراه نكن». [۲۰] «خدایا! او را میزبان و ذخیره و شفاعت كننده‏اى كه شفاعتش قبول شود براى ما قرار بده». [۲۱] «به نام الله و ملت رسول اللهصمیت را در قبر می‌گذارم».