جایگاه قدرت در اسلام
قوت و نیرو به این معنا که ذکر شد، جایگاه بلندی در اسلام دارد، زیرا تنها راه جهاد که قله رفیع دین است داشتن قوت و نیرو میباشد و تا قدرت و نیرو نباشد التزام کامل به اسلام برای فرد مسلمان میسر نمیشود و شاید سِّر این که خداوند قوت و نیرو را به عنوان هدیه و تحفهای در قبال روآوردن به دستورات دینی به قوم هود وعده میدهد، نیز همین باشد. چنانکه از زبان هود ÷میگوید: ﴿وَيَٰقَوۡمِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ يُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡكُم مِّدۡرَارٗا وَيَزِدۡكُمۡ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمۡ﴾[هود: ۵۲]. «ای قوم از پروردگارتان آمرزش طلب کنید و بهسوی او رجوع نمائید که اگر چنین کنید برکتهای آسمان بر شما فرو میریزیم و قوت و نیروی شما را افزایش میدهیم».
و به مسلمانان میگوید: ﴿وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن قُوَّةٖ﴾[الأنفال: ۶۰]. «و هراندازه که توان دارید در مقابل دشمن نیرو و تجهیزات فراهم کنید».
در موارد بسیاری از پیامبر جنقل شده که از مظاهر ضعف و ناتوانی به خدا پناه میبرد [۲]. و اینجا هم که پیامبر جمیفرماید: مؤمن قوی از مؤمن ضعیف برتر است. میخواهد اهتمام و حرص شدید خود را به قدرت و نیرو نشان دهد.
[۲] این عبارت قسمتی کوتاه از حدیث طولانی است که ابوداود در سنن خود در کتاب نماز باب استعاذه ۲ / ۹۳ به شماره ۱۵۵۵ از ابوسعید خدری س نقل میکند که روزی رسول الله جوارد مسجد شدند، یکی از مردان انصار به نام ابوامامهس را دیدند، گفتند: چه شده است ای ابوامامه که تو را در غیر وقت نماز در مسجد میبینم، گفت: به علت هجومآوردن غمها و وامهای بسیار مجبور شدم به مسجد پناه آورم. رسول خدا جفرمودند: آیا دعائی به تو نیاموزم که هرگاه آن را بخوانی، خداوند تمام غمهای تو را برطرف کند و قرضهایت را ادا گرداند؟ ابوامامه سمیگوید: گفتم: بلی ای رسول الله! آنگاه پیامبر جگفت: هر صبح و شام بگو: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَجْزِ وَالْكَسَلِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ الْبُخْلِ وَالْجُبْنِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ غَلَبَةَ الدَّيْنِ وَقَهْر الرِّجَال» ابوامامه میگوید: این دستورالعمل را عملی کردم و خداوند غمهای من را برطرف و قرضهای من را پرداخت کرد. در همین باب حدیثی از حضرت انس س با این الفاظ نقل شده است: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذ بِك مِنْ الْعَجْز وَالْكَسَل، وَالْجُبْن وَالْهَرَم وَالْبُخْل، وَأَعُوذ بِك مِنْ عَذَاب الْقَبْر، وَمِنْ شَرّ فِتْنَة الْمَحْيَا وَالْمَمَات». امام بخاری مانند همین حدیث را در صحیح خود کتاب جهاد (باب ما یتعوذ من الجبن ۴ / ۲۸، و کتاب الاطعمه باب الحیس ۷ / ۹۹ و کتاب الدعوات) باب التعوذ من غلبة الرجال و باب التعوذ من فتنه المحیا والممات و باب الاستعاذه من الجبن والکسل ۸ / ۹۶ – ۹۷ – ۹۸. امام مسلم نیز در صحیح خود کتاب ذکر، دعا، توبه و استغفار باب التعوذ من العجز وغیره ۴ / ۲۰۷۹ شماره ۲۷۰۶ این حدیث را از انس روایت کرده و جمله «من شر ما عمل، و من شر ما لم یعمل» افزون بر روایت بخاری از مسلم است و در روایتی دیگر حدیث را از زید بن ارقم نقل کرده که شمارة آن ۲۷۲۲ میباشد. امام بخاری در کتاب جهاد باب ما یتعوذ من الجبن ۴ / ۲۸ و کتاب الاطمعه باب الخمس ۷۰ / ۹۹ و در کتاب الدعوات باب التعوذ من غلبة الرجال ... و باب الاستعاذة من الجبن والکسل ۸ / ۹۶، ۹۷، ۹۸ حدیث حضرت انس را اینگونه آورده است: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذ بِك مِنْ الْعَجْز وَالْكَسَل، وَالْجُبْن وَالْهَرَم. وَمِنْ فِتْنَة الْمَحْيَا وَالْمَمَات، وَأَعُوذ بِك مِنْ عَذَاب الْقَبْر». و امام ترمذی در باب دعا آورده است: (صحیح ترمذی به شرح ابن العربی المالکی ۱۳ / ۷۸).