شرح حدیث:
اسلام معتقد است که به یادآوردن مفاخر و تاریخ با عظمت پدران و اجداد گذشته سلاح نیرومند و مؤثری جهت بیدارکردن همت مردم است، از این رو مفاخر و امتیازات مردم را به فراموشی نمی‌سپارد، بلکه قدر و منزلت آن را حفظ می‌کند به شرط این که فقه دین را بیاموزند، تا فقه آنها را به تواضع و الفت و رابطه دوستانه بکشاند و افتخار به گذشتگان سبب برتری جویی و قطع رابطه با دیگران نشود، حدیثی که هم اکنون در جلوی ماست، این مسئله را دقیقاً بیان می‌کند، زیرا پیامبر اکرم جدر این حدیث می‌گوید: عده‌ای از مردم آباء و اجداد بزرگی دارند که به آنها افتخار می‌کنند، و رابطه آنها با آن افتخارات گذشته همت‌شان را بیدار و ارادۀشان را به حرکت وامی‌دارد، و آنان را آماده هرنوع جان‌فشانی می‌کند، خصوصاً در مواقع سخت و بحرانی، ولی بعضی از مردم چون از این افتخارات محروم‌اند، همت‌شان خوابیده و اراده‌شان مرده است.
همچنین پیامبر جتوضیح می‌دهد که انسان‌ها حتی بعد از اسلام نیز می‌توانند افتخارات گذشته خود را حفظ کنند، به شرط این که فقه و دانش لازم را کسب کنند تا این افتخارات سبب غرور و تکبر بر دیگر مسلمانان نگردد، بلکه آنان را به تواضع، الفت و دوستی بخواند.