اینگونه خدا آیاتش را با مثال روشن برای اهل فکر بیان می‌کند.
﴿وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ فَأَصۡبَحَ هَشِيمٗا تَذۡرُوهُ ٱلرِّيَٰحُۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقۡتَدِرًا٤٥﴾[الکهف: ۴۵]. «ای پیامبر! برای امت چنین زندگانی دنیا را مثال بزن که ما آب بارانی از آسمان نازل کردیم، و با آن آب درختان و نباتات گوناگون زمین درهم پیچیده و خرم بروید، سپس صبحگاهی همه درهم شکسته و خشک شود و به دست بادها زیر و زبر و فانی گردد و خدا بر هرچیز در عالم اقتدار کامل دارد».
﴿ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا لَعِبٞ وَلَهۡوٞ وَزِينَةٞ وَتَفَاخُرُۢ بَيۡنَكُمۡ وَتَكَاثُرٞ فِي ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَوۡلَٰدِۖ كَمَثَلِ غَيۡثٍ أَعۡجَبَ ٱلۡكُفَّارَ نَبَاتُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصۡفَرّٗا ثُمَّ يَكُونُ حُطَٰمٗاۖ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٞ شَدِيدٞ وَمَغۡفِرَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٞۚ وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلۡغُرُورِ٢٠﴾[الحدید: ۲۰]. «بدانید که زندگی دنیا به حقیقت بازیچه‌ای است طفلانه، و لهو و عیاشی و آرایش و خودستائی میان یکدیگر و حرص افزودن مال و فرزندان این حقیقت دنیاست و در مثل مانند بارانیست که به موقع ببارد و گیاهی در پی آن بروید که کفار را به شگفت آرد، سپس بنگری که زرد و خشک شود و بپوسد و در عالم آخرت عذاب سخت جهنم و آمرزش و خشنودی حق است و بدانید که دنیا جز متاع فریب و غرور چیزی نیست».
﴿زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَٰتِ مِنَ ٱلنِّسَآءِ وَٱلۡبَنِينَ وَٱلۡقَنَٰطِيرِ ٱلۡمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَٱلۡفِضَّةِ وَٱلۡخَيۡلِ ٱلۡمُسَوَّمَةِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ وَٱلۡحَرۡثِۗ ذَٰلِكَ مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلۡمَ‍َٔابِ١٤﴾[آل عمران: ۱۴]. «مردم ظاهر بین دنیاپرست را محبت و آرایش شهوات که عبارت از میل به زن‌ها و فرزندان و همیان‌های زر و سیم و اسب‌های نشانه‌دار نیکو و چهارپایان و مزارع و املاک است، در نظر زیبا و دلفریب است، لیکن اینها همه متاع زندگی فانی دنیا است، و نزد خدا است همان منزل بازگشت نیکو».
﴿إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞۖ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِٱللَّهِ ٱلۡغَرُورُ﴾[لقمان: ۳۳]. «همانا وعده خداوند حق است، پس برحذر زندگی دنیا شما را نفریبد، و شیطان به عفو و کرم خداوند شما را مغرور نسازد».
و پیامبر جنیز می‌فرماید: دنیا در مقابل آخرت به اندازه مقدار آبی است که چون انگشت خود را در آب داخل کنید با خود برمی‌دارید [۲۱]. و فرمودند: در دنیا چنان باش که گویا غریب یا مسافر هستی [۲۲].
و در حدیث دیگری آمده: «اگر دنیا به اندازه پر مگسی ارزش می‌داشت، خداوند به کفار یک لیوان آب هم نمی‌داد» [۲۳].
آیات و احادیث بسیاری در این مورد هست که مراد همه آنها مذمت دوستی و تعلق‌گرفتن به دنیاست، به طوری که خدا و آخرت به فراموشی سپرده شود، چنانچه خداوند می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا وَرَضُواْ بِٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَٱطۡمَأَنُّواْ بِهَا وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِنَا غَٰفِلُونَ٧ أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ٨﴾[یونس: ۷-۸]. «آنانی که امید ملاقات ما را ندارند، و به زندگی دنیا راضی و مطمئن شدند و از آیات ما غافل گشته‌اند، آنان به سبب اعمال خود در آتش جا می‌گیرند».
﴿مَّن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡعَاجِلَةَ عَجَّلۡنَا لَهُۥ فِيهَا مَا نَشَآءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلۡنَا لَهُۥ جَهَنَّمَ يَصۡلَىٰهَا مَذۡمُومٗا مَّدۡحُورٗا١٨﴾[الإسراء: ۱۸]. «هرکس طالب متاع زودگذر باشد در دنیا هرقدر بخواهد بهر که خواسته باشیم می‌دهیم، سپس جهنم را نصیب او می‌کنیم که با نکوهش و مردودی به آن درآید».
[۲۱] این حدیث را امام مسلم در صحیح خود کتاب: الجنة وصفة نعیمها واهلها. باب فناء الدنیا و بیان الحشر یوم القیامة» ۴ / ۲۱۹۳ شماره ۲۸۵۸ آورده است، و ترمذی در سننش کتاب الزهد [صحیح الترمذی بشرح (امام ابن العربی المالکی) ۹ / ۱۹۹] آورده. و ابن ماجه در سننش کتاب الزهد باب مثل الدنیا ۲ / ۱۳۷۶ شماره ۴۱۰۸ تقریباً با همین الفاظ آورده است. و امام احمد در مسندش ۴ / ۲۲۹، ۲۳۰ آورده است و در الفتح الکبیر ۳ / ۳۰۰ و در ریاض الصالحین باب فضل الزهد فی الدنیا ص ۲۱۴ آمده است. [۲۲] این حدیث را بخاری در صحیح خود کتاب الرقاق باب قول النبی جکن فی الدنیا... ۸ / ۱۱۰ از عبدالله بن عمربروایت کرده است، و ترمذی در سننش کتاب الزهد باب ما جاء فی قصر الامل آورده است. و ابن ماجه در سننش کتاب الزهد باب مثل الدنیا ۲ / ۱۳۷۸ شماره ۴۱۱۴ آورده و عبارت: «وَعُدَّ نَفْسَكَ مِنْ أَهْلِ الْقُبُورِ» را برآن افزوده است. و امام احمد در مسندش ۲ / ۲۴، ۴۱، ۱۳۲ تقریباً با همین الفاظ آورده است، و در فتح الکبیر ۲ / ۳۳۳ و در ریاض الصالحین باب فضل الزهد ص ۲۱۶ آمده است، و بخاری در المقاصد الحسنة ص ۳۲۹ شماره ۸۴۷ آورده است. [۲۳] حدیث را ترمذی در سننش کتاب الزهد باب ما جاء فی هوان الدنیا علی الله ﻷاز سهل بن سعد آورده است، و ابن ماجه در سنن کتاب الزهر باب مثل الدنیا ۲ / ۱۳۷۷ شماره ۴۱۰ با لفظی دیگر آورده است، و در الفتح الکبیر ۳ / ۴۷ و در کشف الخفاء ۲ / ۲۰۷ و در ریاض الصالحین باب فضل الزهد فی الدنیا ص ۲۱۸ آمده است.